| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
2. Vilekhanasikkhāpadaṃ
੪੩੮. ਦੁਤਿਯੇ વਿਨਯੇ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਕਥਾ વਿਨਯਕਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘વਿਨਯਕਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਨ੍ਤਿ વਿਨਯਕਥਂ। ਪਦਭਾਜਨੇਨ વਣ੍ਣਨਾ વਿਨਯਸ੍ਸ વਣ੍ਣੋ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਨ੍ਤਿ વਿਨਯਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ। ਪਰਿਯਾਪੁਣਨਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ, વਿਨਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ વਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿ, વਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮੂਲਮਸ੍ਸ વਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ વਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਮੂਲਕੋ, ਤਂ। વਿਨਯਧਰੋ ਲਭਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਹੀਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰੋ। ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਭਗવਾ ਭਾਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ।
438. Dutiye vinaye paṭisaṃyuttā kathā vinayakathāti dassento āha ‘‘vinayakathā nāmā’’tiādi. Tanti vinayakathaṃ. Padabhājanena vaṇṇanā vinayassa vaṇṇo nāmāti yojanā. Tanti vinayassa vaṇṇaṃ. Pariyāpuṇanaṃ pariyatti, vinayassa pariyatti vinayapariyatti, vinayapariyattisaṅkhātaṃ mūlamassa vaṇṇassāti vinayapariyattimūlako, taṃ. Vinayadharo labhatīti sambandho. Hīti vitthāro. Te sabbe bhagavā bhāsatīti sambandho. Hīti saccaṃ.
ਅਸ੍ਸਾਤਿ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ। ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ। ਅਲਜ੍ਜਿਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ। ਅਲਜ੍ਜਿਤਾਯਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਥਂ ਅਲਜ੍ਜਿਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਚਾਤਿ ਸਚ੍ਚਂ । ‘‘ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਤੀਸੁ વਾਕ੍ਯੇਸੁ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਗੂਹਤਿ, ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਅਗਤਿਗਮਨਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਨ੍ਦੋਤਿ ਬਾਲੋ। ਮੋਮੂਹੋਤਿ ਅਤਿਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ। વਿਰਾਧੇਤੀਤਿ વਿਰਜ੍ਝਾਪੇਤਿ। ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਤਿ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਨੁ ਖੋ, ਨੋ’’ਤਿ વਿਨਯਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ। ਅਯਂ ਪਨਾਤਿ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਨ વੀਤਿਕ੍ਕਮਤਿਯੇવਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਚ੍ਛਮਂਸੇਨ ਸੂਕਰਮਂਸਸ੍ਸ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨੇਨ ਸਦਿਸਤ੍ਤਾ, ਦੀਪਿਮਂਸੇਨ ਚ ਮਿਗਮਂਸਸ੍ਸ ਸਦਿਸਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਚ੍ਛਮਂਸਂ ਸੂਕਰਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।
Assāti vinayadharassa. Idhāti imasmiṃ sāsane. Alajjitātiādīsu karaṇatthe paccattavacanaṃ. Alajjitāyāti hi attho. Tena vuttaṃ ‘‘kathaṃ alajjitāyā’’tiādi. Cāti saccaṃ . ‘‘Sañciccā’’ti padaṃ tīsu vākyesu yojetabbaṃ. Sañcicca āpattiṃ āpajjati, sañcicca āpattiṃ parigūhati, sañcicca agatigamanañca gacchatīti attho. Mandoti bālo. Momūhoti atisammūḷho. Virādhetīti virajjhāpeti. Kukkucce uppanneti ‘‘kappati nu kho, no’’ti vinayakukkucce uppanne. Ayaṃ panāti ayaṃ puggalo pana vītikkamatiyevāti sambandho. Acchamaṃsena sūkaramaṃsassa vaṇṇasaṇṭhānena sadisattā, dīpimaṃsena ca migamaṃsassa sadisattā vuttaṃ ‘‘acchamaṃsaṃ sūkaramaṃsa’’ntiādi.
ਆਪਤ੍ਤਿਂਚ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੋ ਅવੁਤ੍ਤવਾਕ੍ਯਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਨ ਹਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏવਨ੍ਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ।
Āpattiṃca satisammosāyāti ettha casaddo avuttavākyasampiṇḍanattho, kattabbañca na hi karotīti attho. Evantiādi nigamanaṃ.
ਏવਂ ਅવਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘વਿਨਯਧਰੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੋਤਿ વਿਨਯਧਰੋ। ਹੀਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰੋ। ਪਰੂਪવਾਦਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਉਪવਾਦਂ। ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤੇਤਿ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ। ਤਤੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ। ਏવਨ੍ਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ। ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਨ ਅਭਿਭੂਤਾਨਂ। ਸੋਤਿ વਿਨਯਧਰੋ। ਤੇਹੀਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤੇਹਿ। ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅવਿਨਯਧਰਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਭਯਂ ਸਾਰਜ੍ਜਂ।
Evaṃ avinayadharassa dosaṃ dassetvā vinayadharassa guṇaṃ dassento āha ‘‘vinayadharo panā’’tiādi. Soti vinayadharo. Hīti vitthāro. Parūpavādanti paresaṃ upavādaṃ. Suddhanteti suddhassa koṭṭhāse. Tatoti patiṭṭhānato paranti sambandho. Assāti vinayadharassa. Evantiādi nigamanaṃ. Assāti vinayadharassa. Kukkuccapakatānanti kukkuccena abhibhūtānaṃ. Soti vinayadharo. Tehīti kukkuccapakatehi. Saṅghamajjhe kathentassa avinayadharassāti yojanā. Tanti bhayaṃ sārajjaṃ.
ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ, ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਂ વਾ ਅਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥੀਕਾ, ਣ੍ਯਸਦ੍ਦੋ ਬਹੁਲਂ ਕਤ੍ਤਾਭਿਧਾਯਕੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਦੁવਿਧੇਸੁ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਸੁ। ਇਮੇਤਿ ਮੇਤ੍ਤਿਯਭੁਮ੍ਮਜਕવਡ੍ਢਲਿਚ੍ਛવਿਨੋ। ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਯੇ વਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਰਿਟ੍ਠਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਕਣ੍ਟਕਸਾਮਣੇਰੋ ਚ વੇਸਾਲਿਕવਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਚ ਅਰਿਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વਜ੍ਜੀਪੁਤ੍ਤਕਾ। ਤੇ ਚ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਪਰੂਪਹਾਰੋ ਚ ਅਞ੍ਞਾਣੋ ਚ ਕਙ੍ਖਾਪਰવਿਤਰਣੋ ਚ ਪਰੂ…ਪੇ॰… વਿਤਰਣਾ। ਤੇ ਆਦਯੋ ਯੇਸਂ વਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰੂ…ਪੇ॰… વਿਤਰਣਾਦਯੋ। ਤੇ ਏવ વਾਦਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰੂ…ਪੇ॰… વਿਤਰਣਾਦਿવਾਦਾ। ਤੇ ਚ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਕਤਪਗ੍ਗਹਾ ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾਦਯੋ ਚ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਙ੍ਖਾਪਰવਿਤਰਣਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਕਰਣੇ ਆਗਤਾ વਾਦਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾਦਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਦੀਪવਂਸੇ ਆਗਤਾ ਗਣਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਆਦਿਮ੍ਹਿ ‘‘વਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਸਹਧਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਹ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ। ਯਥਾਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Paṭipakkhaṃ, paṭiviruddhaṃ vā atthayanti icchantīti paccatthīkā, ṇyasaddo bahulaṃ kattābhidhāyako, attano paccatthikā attapaccatthikā. Tatthāti duvidhesu paccatthikesu. Imeti mettiyabhummajakavaḍḍhalicchavino. Aññepi ye vā pana bhikkhūti sambandho. Ariṭṭhabhikkhu ca kaṇṭakasāmaṇero ca vesālikavajjiputtakā ca ariṭṭha…pe… vajjīputtakā. Te ca sāsanapaccatthikā nāmāti sambandho. Parūpahāro ca aññāṇo ca kaṅkhāparavitaraṇo ca parū…pe… vitaraṇā. Te ādayo yesaṃ vādānanti parū…pe… vitaraṇādayo. Te eva vādā etesanti parū…pe… vitaraṇādivādā. Te ca sāsanapaccatthikā nāmāti sambandho. Abuddhasāsanaṃ buddhasāsananti vatvā katapaggahā mahāsaṅghikādayo ca sāsanapaccatthikā nāmāti yojanā. Kaṅkhāparavitaraṇādīti ettha ādisaddena kathāvatthupakaraṇe āgatā vādā saṅgayhanti. Mahāsaṅghikādayoti ettha ādisaddena dīpavaṃse āgatā gaṇā saṅgayhanti. Ādimhi ‘‘viparītadassanā’’ti padaṃ sabbapadehi yojetabbaṃ. ‘‘Sahadhammenā’’ti padassatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘saha kāraṇenā’’ti. Yathāti yenākārena niggayhamāneti sambandho.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਿવਿਧੇਸੁ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਮਹਾવਤ੍ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਫਲਾਨਿ ਚਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗવਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਚਕਾਰੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਅਧਿਗਮਸਾਸਨਭਾવਤੋ।
Tatthāti tividhesu saddhammesu. Mahāvattāni santi, ayaṃ sabboti yojanā. Cattāri phalāni cāti liṅgavipallāsena yojetabbaṃ. Ettha cakārena abhiññāpaṭisambhidā saṅgahitā tāsampi adhigamasāsanabhāvato.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਿવਿਧੇਸੁ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਕੇਚਿ ਥੇਰਾਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾ ਕੇਚਿ ਥੇਰਾ। ‘‘ਯੋ ਖੋ’’ਤਿ ਕਣ੍ਠਜਦੁਤਿਯਕ੍ਖਰੇਨ ਪਠਿਤਬ੍ਬੋ। ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਨ ‘‘ਯੋ વੋ’’ਤਿ વਕਾਰੇਨ ਪਾਠੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋ। ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਸੋ વੋ’’ਤਿ ਪਰਤੋ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ વਾਕ੍ਯੇ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸਮਾਨਸੁਤਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ। ਕੇਚਿ ਥੇਰਾਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ ਕੇਚਿ ਥੇਰਾ ਆਹਂਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਤਰੇ ਪਨ ਥੇਰਾਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਥੇਰੇਹਿ ਚ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਥੇਰੇਹਿ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਥੇਰਾ। ਤੇਤਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ। ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ વੇਮਜ੍ਝੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮੋ। ਅਥ વਾ ਮਜ੍ਝਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਨਿવਾਸੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ। વੀਸਤਿ વਗ੍ਗਾ ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ વੀਸਤਿવਗ੍ਗੋ, ਸੋਯੇવ ਗਣੋ વੀਸਤਿવਗ੍ਗਗਣੋ, ਤਂ। ਏવਨ੍ਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ।
Tatthāti tividhesu saddhammesu. Keci therāti dhammakathikā keci therā. ‘‘Yo kho’’ti kaṇṭhajadutiyakkharena paṭhitabbo. Potthakesu pana ‘‘yo vo’’ti vakārena pāṭho atthi, so ayutto. Kasmā? ‘‘So vo’’ti parato vuttattā, ekasmiṃ vākye dvinnaṃ samānasutisaddānaṃ ayuttattā ca. Keci therāti paṃsukūlikā keci therā āhaṃsūti sambandho. Itare pana therāti dhammakathikatherehi ca paṃsukūlikatherehi ca aññe therā. Teti pañca bhikkhū karissantīti sambandho. Jambudīpassa paccante tiṭṭhatīti paccantimo, tasmiṃ. Jambudīpassa majjhe vemajjhe tiṭṭhatīti majjhimo. Atha vā majjhānaṃ suddhānaṃ buddhādīnaṃ nivāso majjhimo, tasmiṃ. Vīsati vaggā imassāti vīsativaggo, soyeva gaṇo vīsativaggagaṇo, taṃ. Evantiādi nigamanaṃ.
ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾਯਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪવਾਰਣਾ ਆਧੇਯ੍ਯਾ, ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਆਧੇਯ੍ਯਂ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਆਧੇਯ੍ਯਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਆਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Tassādheyyoti tassāyatto, tassa santakoti vuttaṃ hoti. Pavāraṇā ādheyyā, saṅghakammaṃ ādheyyaṃ, pabbajjā ādheyyā, upasampadā ādheyyāti yojanā.
ਯੇਪਿ ਇਮੇ ਨવ ਉਪੋਸਥਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯਾਪਿ ਚ ਇਮਾ ਨવ ਪવਾਰਣਾਯੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ। ਤਾਸਨ੍ਤਿ ਨવਪવਾਰਣਾਨਂ।
Yepi ime nava uposathāti sambandho. Yāpi ca imā nava pavāraṇāyoti yojanā. Tassāti vinayadharassa. Tāsanti navapavāraṇānaṃ.
ਯਾਨਿਪਿ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਾਨਿ વਿਨਯਧਰਾਯਤ੍ਤਾਨੇવਾਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਅਹ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬੋ।
Yānipi imāni cattāri saṅghakammānīti yojetabbaṃ. Ettha ca tāni vinayadharāyattānevāti pāṭhaseso ahjhāharitabbo.
ਯਾਪਿ ਚ ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਅਞ੍ਞੋਤਿ વਿਨਯਧਰਤੋ ਪਰੋ। ਸੋ ਏવਾਤਿ વਿਨਯਧਰੋ ਏવ। ‘‘ਉਪਜ੍ਝ’’ਨ੍ਤਿ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਂ, ‘‘ਸਾਮਣੇਰੇਨਾ’’ਤਿ ਕਾਰਿਤਕਮ੍ਮਂ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਚਾਤਿ ਉਪੋਸਥਾਦੀਸੁ ਚ। ਨਿਸ੍ਸਯਦਾਨਞ੍ਚ ਸਾਮਣੇਰੂਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ વਿਸੁਂ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વਾਦਸਾਨਿਸਂਸੇ ਲਭਤੀਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ।
Yāpi ca ayaṃ pabbajjā ca upasampadā ca kātabbāti yojanā. Hīti saccaṃ. Aññoti vinayadharato paro. So evāti vinayadharo eva. ‘‘Upajjha’’nti dhātukammaṃ, ‘‘sāmaṇerenā’’ti kāritakammaṃ upanetabbaṃ. Ettha cāti uposathādīsu ca. Nissayadānañca sāmaṇerūpaṭṭhānañca visuṃ katvā dvādasānisaṃse labhatītipi sakkā vattuṃ.
વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਚ…ਪੇ॰… ਏਕਾਦਸਾ’’ਤਿ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਕਤ੍વਾ, ਸਤ੍ਤ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍વਾ ਭਾਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਥੋਮੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਥੋਮੇਤਿ। ਪਸਂਸਤੀਤਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਪਸਂਸਤਿ। ‘‘ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਪਦਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਦ੍ਧਨਿ ਦੀਘੇ ਸਾਧੂਤਿ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਦ੍ਧਕ੍ਖਮਂ ਅਦ੍ਧਯੋਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਧੁਅਤ੍ਥੇ ਨਿਯਪਚ੍ਚਯੋ (ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇ ੪.੩੩.੭੩)।
Visuṃ visuṃ katvāti ‘‘pañcāti ca…pe… ekādasā’’ti ca koṭṭhāsaṃ koṭṭhāsaṃ katvā, satta koṭṭhāse katvā bhāsatīti adhippāyo. Thometīti sammukhā thometi. Pasaṃsatīti parammukhā pasaṃsati. ‘‘Uggahetabba’’ntipadassatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘pariyāpuṇitabba’’nti. Addhani dīghe sādhūti addhaniyaṃ addhakkhamaṃ addhayogyanti attho sādhuatthe niyapaccayo (moggallāne 4.33.73).
ਥੇਰਾ ਚ ਨવਾ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਚ ਬਹੂ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Therā ca navā ca majjhimā ca bahū te bhikkhū pariyāpuṇantīti yojanā.
੪੩੯. ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਰੂਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨੇ’’ਤਿ। ਸੋ ਪਨਾਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਨ। ਯਸ੍ਮਾ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇ વਾਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨੇ વਾ। ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੇ વਾਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪਿਯਮਾਨੇ વਾ। ਅਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਮਾਨਸਦ੍ਦਕਾਰਿਯੋ। ਯੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ। ਚਸਦ੍ਦੋ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਪਦਸ੍ਸ ਦ੍વਨ੍ਨવਾਕ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਪਦੇ ਕਕਾਰਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਾਕਾਨਂ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਏਤਾਨੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ। ਯੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ। ‘‘ਯਾવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿਯੇવ, ਤਾવ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ ਇਮਸ੍ਸ ਨਯਸ੍ਸ ਪਾਠਸੇਸੇਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ। ਗਰੁਕਭਾવਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਲਹੁਕਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਥ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਤਿવਿਯਾਤਿ ਅਤਿ ਇ ਏવ। ਇਕਾਰੋ ਹਿ ਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ। વਿਯਸਦ੍ਦੋ ਏવਕਾਰਤ੍ਥવਾਚਕੋ ‘‘વਰਮ੍ਹਾਕਂ ਭੁਸਾਮਿવਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ (ਜਾ॰ ੧.੩.੧੦੮) ਇવਸਦ੍ਦੋ વਿਯ, ਅਤਿ ਹੁਤ੍વਾ ਏવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੀਪੇ ਸਾਮਿવਚਨਨ੍ਤਿ (ਰੁਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ੩੧੬ ਸੁਤ੍ਤੇ) ਆਹ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ। ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ વਿਨਯੇ। વਿવਣ੍ਣੇਤੀਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਤਸ੍ਸੇવ વਿવਣ੍ਣਮਤ੍ਤਮੇવ, ਅਥ ਖੋ ਨਿਨ੍ਦਤਿਯੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ। ਗਰਹਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਅਥ વਾ ਨਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਨਿਨ੍ਦਤਿ। ਗਰਹਤੀਤਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਗਰਹਤੀਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
439. ‘‘Uddissamāne’’ti padassa kammarūpattaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘uddisiyamāne’’ti. So panāti pātimokkho pana. Yasmā uddissamāno nāma hoti, tasmāti yojanā. Uddisante vāti uddisiyamāne vā. Uddisāpente vāti uddisāpiyamāne vā. Antasaddo hi mānasaddakāriyo. Yoti bhikkhu. Nanti taṃ pātimokkhaṃ. Casaddo khuddānukhuddakapadassa dvannavākyaṃ dasseti, pubbapade kakāralopo daṭṭhabbo. Tesanti khuddānukhuddākānaṃ. Hīti saccaṃ. Etānīti khuddānukhuddakāni. Yeti bhikkhū. ‘‘Yāva uppajjatiyeva, tāva saṃvattanti iti vuttaṃ hotīti yojanā imassa nayassa pāṭhasesehi yojetabbattā. Garukabhāvaṃ sallakkhento lahukabhāvaṃ dassento āha ‘‘atha vā’’tiādi. Ativiyāti ati i eva. Ikāro hi sandhivasena adassanaṃ gato. Viyasaddo evakāratthavācako ‘‘varamhākaṃ bhusāmivā’’ti ettha (jā. 1.3.108) ivasaddo viya, ati hutvā evāti attho daṭṭhabbo. ‘‘Upasampannassā’’ti ettha samīpe sāmivacananti (rupasiddhiyaṃ 316 sutte) āha ‘‘upasampannassa santike’’ti. Tassāti upasampannassa. Tasminti vinaye. Vivaṇṇetīti na kevalaṃ tasseva vivaṇṇamattameva, atha kho nindatiyevāti āha ‘‘nindatī’’ti. Garahatīti tasseva vevacanaṃ. Atha vā nindatīti upasampannassa sammukhā nindati. Garahatīti parammukhā garahatīti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੮. ਸਹਧਮ੍ਮਿਕવਗ੍ਗੋ • 8. Sahadhammikavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
