| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೨. ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚ ಅನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾದೀಹಿ ಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚೇವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾದೀಹಿ ಅನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚ। ಠಪೇತ್ವಾ ಹಿ ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಅವಸೇಸಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ಖುದ್ದಕಾನಿ ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ ಅನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಚ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಪಞ್ಚಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ॰ ೪೪೧) –
Khuddakehica anukhuddakehi cāti saṅghādisesādīhi khuddakehi ceva thullaccayādīhi anukhuddakehi ca. Ṭhapetvā hi cattāri pārājikāni avasesāni sabbāni sikkhāpadāni pariyāyena khuddakāni ceva honti anukhuddakāni ca. Vuttañhetaṃ pañcasatikakkhandhake (cūḷava. 441) –
‘‘ಕತಮಾನಿ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ? ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇನವುತಿಪಾಚಿತ್ತಿಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’ತಿ। ಏಕಚ್ಚೇ ಥೇರಾ ಏವಮಾಹಂಸು ‘ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇನವುತಿಪಾಚಿತ್ತಿಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀ’’’ತಿ।
‘‘Katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānīti? Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā cattāro pāṭidesanīye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’’ti.
ಯಂ ಪನ ನಾಗಸೇನತ್ಥೇರೇನ ಮಿಲಿನ್ದರಞ್ಞಾ ಪುಟ್ಠೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ದುಕ್ಕಟಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಖುದ್ದಕಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಅನುಖುದ್ದಕ’’ನ್ತಿ (ಮಿ॰ ಪ॰ ೪.೨.೧), ತತ್ಥ ಅನ್ತಿಮಕೋಟ್ಠಾಸಮೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ತಂ ವಾದಪಥೋಪಚ್ಛೇದನತ್ಥನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Yaṃ pana nāgasenattherena milindaraññā puṭṭhena vuttaṃ ‘‘dukkaṭaṃ, mahārāja, khuddakaṃ sikkhāpadaṃ, dubbhāsitaṃ anukhuddaka’’nti (mi. pa. 4.2.1), tattha antimakoṭṭhāsameva gahetvā vuttaṃ. Taṃ vādapathopacchedanatthanti daṭṭhabbaṃ.
ಸಂವತ್ತನಮರಿಯಾದಪರಿಚ್ಛೇದವಚನನ್ತಿ ಸಂವತ್ತನಸ್ಸ ಮರಿಯಾದಾ ಅವಧಿ ಸಂವತ್ತನಮರಿಯಾದಾ, ತಾಯ ನಿಯಮವಸೇನ ಯೋ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಸಂವತ್ತನಮರಿಯಾದಪರಿಚ್ಛೇದವಚನಂ। ಇದಾನಿ ತಂ ಮರಿಯಾದಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಉದ್ದಿಸನ್ತೀತಿ ಆಚರಿಯಾ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿಯಾ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ। ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತೀತಿ ಆಚರಿಯಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತಿ। ಸಜ್ಝಾಯನ್ತೀತಿ ಧಾರೇನ್ತಿ। ಕುಕ್ಕುಚ್ಚವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೋತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸಙ್ಖಾತೋ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೋ। ವಿಹೇಸಾವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಮನೋವಿಲೇಖಾತಿ ವಿಹೇಸಾವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಙ್ಖಾತಾ ಮನೋವಿಲೇಖಾ। ಗರಹಣೇತಿ ನಿನ್ದನೇ।
Saṃvattanamariyādaparicchedavacananti saṃvattanassa mariyādā avadhi saṃvattanamariyādā, tāya niyamavasena yo paricchedo, tassa vacanaṃ saṃvattanamariyādaparicchedavacanaṃ. Idāni taṃ mariyādaṃ vivaritvā dassetuṃ ‘‘idaṃ vuttaṃ hotī’’tiādi vuttaṃ. Tattha uddisantīti ācariyā attano ruciyā uddisanti. Uddisāpentīti ācariyaṃ yācitvā antevāsikā uddisāpenti. Sajjhāyantīti dhārenti. Kukkuccavippaṭisāroti kukkuccasaṅkhāto vippaṭisāro. Vihesāvicikicchāmanovilekhāti vihesāvicikicchāsaṅkhātā manovilekhā. Garahaṇeti nindane.
ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಿವಣ್ಣನೇತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ನಿನ್ದತೋ ತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ವಿನಯವಿವಣ್ಣನೇ।
Anupasampannassa vivaṇṇaneti anupasampannassa santike nindato tassa tasmiṃ vimatiṃ uppādetuṃ vinayavivaṇṇane.
ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
