| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
2. විලෙඛනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ඛුද්‌දකෙහි ච අනුඛුද්‌දකෙහි චාති සඞ්‌ඝාදිසෙසාදීහි ඛුද්‌දකෙහි චෙව ථුල්‌ලච්‌චයාදීහි අනුඛුද්‌දකෙහි ච. ඨපෙත්‌වා හි චත්‌තාරි පාරාජිකානි අවසෙසානි සබ්‌බානි සික්‌ඛාපදානි පරියායෙන ඛුද්‌දකානි චෙව හොන්‌ති අනුඛුද්‌දකානි ච. වුත්‌තඤ්‌හෙතං පඤ්‌චසතිකක්‌ඛන්‌ධකෙ (චූළව. 441) –
Khuddakehica anukhuddakehi cāti saṅghādisesādīhi khuddakehi ceva thullaccayādīhi anukhuddakehi ca. Ṭhapetvā hi cattāri pārājikāni avasesāni sabbāni sikkhāpadāni pariyāyena khuddakāni ceva honti anukhuddakāni ca. Vuttañhetaṃ pañcasatikakkhandhake (cūḷava. 441) –
‘‘කතමානි පන, භන්‌තෙ, ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානීති? එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු – ‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’ති. එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු – ‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’ති. එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු – ‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙ අනියතෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’ති. එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු – ‘‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙ අනියතෙ ඨපෙත්‌වා තිංස නිස්‌සග්‌ගියෙ පාචිත්‌තියෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’ති. එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු – ‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙ අනියතෙ ඨපෙත්‌වා තිංස නිස්‌සග්‌ගියෙ පාචිත්‌තියෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙනවුතිපාචිත්‌තියෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’ති. එකච්‌චෙ ථෙරා එවමාහංසු ‘චත්‌තාරි පාරාජිකානි ඨපෙත්‌වා තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙ අනියතෙ ඨපෙත්‌වා තිංස නිස්‌සග්‌ගියෙ පාචිත්‌තියෙ ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙනවුතිපාචිත්‌තියෙ ඨපෙත්‌වා චත්‌තාරො පාටිදෙසනීයෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසානි ඛුද්‌දානුඛුද්‌දකානි සික්‌ඛාපදානී’’’ති.
‘‘Katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānīti? Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā cattāro pāṭidesanīye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’’ti.
යං පන නාගසෙනත්‌ථෙරෙන මිලින්‌දරඤ්‌ඤා පුට්‌ඨෙන වුත්‌තං ‘‘දුක්‌කටං, මහාරාජ, ඛුද්‌දකං සික්‌ඛාපදං, දුබ්‌භාසිතං අනුඛුද්‌දක’’න්‌ති (මි. ප. 4.2.1), තත්‌ථ අන්‌තිමකොට්‌ඨාසමෙව ගහෙත්‌වා වුත්‌තං. තං වාදපථොපච්‌ඡෙදනත්‌ථන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං.
Yaṃ pana nāgasenattherena milindaraññā puṭṭhena vuttaṃ ‘‘dukkaṭaṃ, mahārāja, khuddakaṃ sikkhāpadaṃ, dubbhāsitaṃ anukhuddaka’’nti (mi. pa. 4.2.1), tattha antimakoṭṭhāsameva gahetvā vuttaṃ. Taṃ vādapathopacchedanatthanti daṭṭhabbaṃ.
සංවත්‌තනමරියාදපරිච්‌ඡෙදවචනන්‌ති සංවත්‌තනස්‌ස මරියාදා අවධි සංවත්‌තනමරියාදා, තාය නියමවසෙන යො පරිච්‌ඡෙදො, තස්‌ස වචනං සංවත්‌තනමරියාදපරිච්‌ඡෙදවචනං. ඉදානි තං මරියාදං විවරිත්‌වා දස්‌සෙතුං ‘‘ඉදං වුත්‌තං හොතී’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ උද්‌දිසන්‌තීති ආචරියා අත්‌තනො රුචියා උද්‌දිසන්‌ති. උද්‌දිසාපෙන්‌තීති ආචරියං යාචිත්‌වා අන්‌තෙවාසිකා උද්‌දිසාපෙන්‌ති. සජ්‌ඣායන්‌තීති ධාරෙන්‌ති. කුක්‌කුච්‌චවිප්‌පටිසාරොති කුක්‌කුච්‌චසඞ්‌ඛාතො විප්‌පටිසාරො. විහෙසාවිචිකිච්‌ඡාමනොවිලෙඛාති විහෙසාවිචිකිච්‌ඡාසඞ්‌ඛාතා මනොවිලෙඛා. ගරහණෙති නින්‌දනෙ.
Saṃvattanamariyādaparicchedavacananti saṃvattanassa mariyādā avadhi saṃvattanamariyādā, tāya niyamavasena yo paricchedo, tassa vacanaṃ saṃvattanamariyādaparicchedavacanaṃ. Idāni taṃ mariyādaṃ vivaritvā dassetuṃ ‘‘idaṃ vuttaṃ hotī’’tiādi vuttaṃ. Tattha uddisantīti ācariyā attano ruciyā uddisanti. Uddisāpentīti ācariyaṃ yācitvā antevāsikā uddisāpenti. Sajjhāyantīti dhārenti. Kukkuccavippaṭisāroti kukkuccasaṅkhāto vippaṭisāro. Vihesāvicikicchāmanovilekhāti vihesāvicikicchāsaṅkhātā manovilekhā. Garahaṇeti nindane.
අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස විවණ්‌ණනෙති අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස සන්‌තිකෙ නින්‌දතො තස්‌ස තස්‌මිං විමතිං උප්‌පාදෙතුං විනයවිවණ්‌ණනෙ.
Anupasampannassa vivaṇṇaneti anupasampannassa santike nindato tassa tasmiṃ vimatiṃ uppādetuṃ vinayavivaṇṇane.
විලෙඛනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
