| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਖੁਦ੍ਦਕੇਹਿ ਚ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕੇਹਿ ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾਦੀਹਿ ਖੁਦ੍ਦਕੇਹਿ ਚੇવ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਦੀਹਿ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕੇਹਿ ਚ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਚ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪੪੧) –
Khuddakehica anukhuddakehi cāti saṅghādisesādīhi khuddakehi ceva thullaccayādīhi anukhuddakehi ca. Ṭhapetvā hi cattāri pārājikāni avasesāni sabbāni sikkhāpadāni pariyāyena khuddakāni ceva honti anukhuddakāni ca. Vuttañhetaṃ pañcasatikakkhandhake (cūḷava. 441) –
‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀਤਿ? ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’ਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’ਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਨਿਯਤੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’ਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਨਿਯਤੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’ਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਨਿਯਤੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇਨવੁਤਿਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’ਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ ‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਨਿਯਤੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇਨવੁਤਿਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀ’’’ਤਿ।
‘‘Katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānīti? Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu ‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā terasa saṅghādisese ṭhapetvā dve aniyate ṭhapetvā tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā dvenavutipācittiye ṭhapetvā cattāro pāṭidesanīye ṭhapetvā avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’’ti.
ਯਂ ਪਨ ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰੇਨ ਮਿਲਿਨ੍ਦਰਞ੍ਞਾ ਪੁਟ੍ਠੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਂ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਿ॰ ਪ॰ ੪.੨.੧), ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਮੇવ ਗਹੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ વਾਦਪਥੋਪਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Yaṃ pana nāgasenattherena milindaraññā puṭṭhena vuttaṃ ‘‘dukkaṭaṃ, mahārāja, khuddakaṃ sikkhāpadaṃ, dubbhāsitaṃ anukhuddaka’’nti (mi. pa. 4.2.1), tattha antimakoṭṭhāsameva gahetvā vuttaṃ. Taṃ vādapathopacchedanatthanti daṭṭhabbaṃ.
ਸਂવਤ੍ਤਨਮਰਿਯਾਦਪਰਿਚ੍ਛੇਦવਚਨਨ੍ਤਿ ਸਂવਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਮਰਿਯਾਦਾ ਅવਧਿ ਸਂવਤ੍ਤਨਮਰਿਯਾਦਾ, ਤਾਯ ਨਿਯਮવਸੇਨ ਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਸ੍ਸ વਚਨਂ ਸਂવਤ੍ਤਨਮਰਿਯਾਦਪਰਿਚ੍ਛੇਦવਚਨਂ। ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਮਰਿਯਾਦਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ। ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚવਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤੋ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ। વਿਹੇਸਾવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਮਨੋવਿਲੇਖਾਤਿ વਿਹੇਸਾવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮਨੋવਿਲੇਖਾ। ਗਰਹਣੇਤਿ ਨਿਨ੍ਦਨੇ।
Saṃvattanamariyādaparicchedavacananti saṃvattanassa mariyādā avadhi saṃvattanamariyādā, tāya niyamavasena yo paricchedo, tassa vacanaṃ saṃvattanamariyādaparicchedavacanaṃ. Idāni taṃ mariyādaṃ vivaritvā dassetuṃ ‘‘idaṃ vuttaṃ hotī’’tiādi vuttaṃ. Tattha uddisantīti ācariyā attano ruciyā uddisanti. Uddisāpentīti ācariyaṃ yācitvā antevāsikā uddisāpenti. Sajjhāyantīti dhārenti. Kukkuccavippaṭisāroti kukkuccasaṅkhāto vippaṭisāro. Vihesāvicikicchāmanovilekhāti vihesāvicikicchāsaṅkhātā manovilekhā. Garahaṇeti nindane.
ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਿવਣ੍ਣਨੇਤਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਨ੍ਦਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ વਿਨਯવਿવਣ੍ਣਨੇ।
Anupasampannassa vivaṇṇaneti anupasampannassa santike nindato tassa tasmiṃ vimatiṃ uppādetuṃ vinayavivaṇṇane.
વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
