| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
੪੩੮. ਆਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਏવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਰਟ੍ਠੇਕਦੇਸੋ ਜਨਪਦੋ। ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਅਰਿਟ੍ਠਕਣ੍ਟਕਾ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ। ‘‘ਨਾਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯਾ’’ਤਿ વਚਨੇਨ ਹਿ ਤੇ ਭਗવਤੋ ਅਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਦਸવਤ੍ਥੁਦੀਪਕਾ વਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ। ਤੇ ਹਿ વਿਨਯਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ। ਪਰੂਪਹਾਰਾਦਿવਾਦਾ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪ੍ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ। ਕੇ ਪਨ ਤੇ? ਏਕਚ੍ਚੇ ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾਦਯੋ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਰੂਪਹਾਰਾ…ਪੇ॰… વਾਦਾ’’ਤਿ વਿਸੇਸਨવਚਨਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਕੁਹਕਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਕਾ ਅਭੂਤਂ ਉਲ੍ਲਪਿਤ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧવਰਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸੁਕ੍ਕવਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਹਤੋ ਸੁਕ੍ਕવਿਸ੍ਸਟ੍ਠੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਾਰਕਾਯਿਕਾ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਜਨਂ વਞ੍ਚੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਕੁਹਕਾ, ਤੇਪਿ ਤਂ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਕੇਚਿ ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮਾਨਿਨੋ ਚ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਕ੍ਕવਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾਪਿ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਅਨਧਿਗਤੇ ਅਧਿਕਤਸਞ੍ਞਿਨੋવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਹਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਾ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਾਦੀਸੁ વਿਯ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਰવਿਤਰਣਾ ਪਰੇਹਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਨਾਮਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯਥਾਸਮ੍ਭવਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥ વਿਨਯਧਰੋ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨવਕਾਸੋ , ਯਂ ਅਰਹਤੋ ਅਸੁਚਿ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ (ਕਥਾ॰ ੩੧੩; ਮਹਾવ॰ ੩੫੩)। ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ॰… ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੦) ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤੇ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਸੁ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਇਤਰੇ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ વਾਦਿਨੋ। ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ વਿਭਙ੍ਗਪਦਾਨਿ ਸਿਦ੍ਧਾਨਿ। ਸਿਦ੍ਧੇਯੇવ ਕਿਂ ਇਮਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਨਿ? ਗਰਹਿਤੁਕਾਮਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਿવਣ੍ਣਨਞ੍ਚਾਤਿ।
438.Āpattiñca satisammosāyāti ettha ca-saddo kattabbañca na karotīti dīpeti, na cattāri evāti vuttaṃ hoti. Raṭṭhekadeso janapado. Buddhakāle ariṭṭhakaṇṭakā sāsanapaccatthikā. ‘‘Nālaṃ antarāyāyā’’ti vacanena hi te bhagavato asabbaññutaṃ dīpenti. Parinibbute bhagavati dasavatthudīpakā vajjiputtakā. Te hi vinayasāsanapaccatthikā. Parūpahārādivādā pana suttantābhidhammappaccatthikā. Ke pana te? Ekacce mahāsaṅghikādayo, na sabbeti dīpanatthaṃ ‘‘parūpahārā…pe… vādā’’ti visesanavacanamāha. Tattha ye kuhakā pāpicchakā abhūtaṃ ullapitvā paṭiladdhavarabhojanāni bhuñjitvā muṭṭhassatī niddaṃ okkamitvā sukkavissaṭṭhiṃ pattā, aññehi taṃ disvā ‘‘atthi arahato sukkavissaṭṭhī’’ti vutte ‘‘mārakāyikā upasaṃharantī’’ti vatvā janaṃ vañcenti. Ye ca sammāpaṭipannā akuhakā, tepi taṃ vacanaṃ sutvā keci taṃdiṭṭhikā honti adhimānino ca. Attano sukkavissaṭṭhiṃ passitvāpi nādhimuccanti, anadhigate adhikatasaññinova honti. Tathā atthi arahato aññāṇakaṅkhāvitaraṇā nāmagottādīsu viya saccesu paravitaraṇā parehi paññattā nāmānīti adhippāyo yathāsambhavaṃ yojetabbo. Tattha vinayadharo ‘‘aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso , yaṃ arahato asuci mucceyya (kathā. 313; mahāva. 353). Diṭṭhadhammā…pe… aparappaccayā satthusāsane’’tiādīni (mahāva. 30) suttapadāni dassetvā te sāsanapaccatthikesu niggahitaṃ niggaṇhātīti adhippāyo. Itare ‘‘pariyatti mūla’’nti vādino. ‘‘Pātimokkhe uddissamāne’’ti nidānavasena vuttaṃ. Tathāgatassa vibhaṅgapadāni siddhāni. Siddheyeva kiṃ imassa aṅgāni? Garahitukāmatā upasampannassa santike sikkhāpadavivaṇṇanañcāti.
વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੮. ਸਹਧਮ੍ਮਿਕવਗ੍ਗੋ • 8. Sahadhammikavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੨. વਿਲੇਖਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 2. Vilekhanasikkhāpadaṃ
