Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā |
౧౬. విమలత్థేరగాథావణ్ణనా
16. Vimalattheragāthāvaṇṇanā
పాపమిత్తేతి ఆయస్మతో విమలత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే వివట్టూపనిస్సయం పుఞ్ఞం ఉపచినన్తో పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో సత్థరి పరినిబ్బుతే సాధుకీళనదివసేసు వీతివత్తేసు సత్థు సరీరం గహేత్వా ఉపాసకేసు ఝాపనట్ఠానం గచ్ఛన్తేసు సత్థు గుణే ఆవజ్జిత్వా పసన్నమానసో సుమనపుప్ఫేహి పూజమకాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే బారాణసియం బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా విమలోతి లద్ధనామో వయప్పత్తో సోమమిత్తత్థేరం నిస్సాయ సాసనే పబ్బజిత్వా తేనేవ ఉస్సాహితో విపస్సనం పట్ఠపేత్వా నచిరస్సేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౪౬.౫౮-౬౨) –
Pāpamitteti āyasmato vimalattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute sādhukīḷanadivasesu vītivattesu satthu sarīraṃ gahetvā upāsakesu jhāpanaṭṭhānaṃ gacchantesu satthu guṇe āvajjitvā pasannamānaso sumanapupphehi pūjamakāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde bārāṇasiyaṃ brāhmaṇakule nibbattitvā vimaloti laddhanāmo vayappatto somamittattheraṃ nissāya sāsane pabbajitvā teneva ussāhito vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.46.58-62) –
‘‘నీహరన్తే సరీరమ్హి, వజ్జమానాసు భేరిసు;
‘‘Nīharante sarīramhi, vajjamānāsu bherisu;
పసన్నచిత్తో సుమనో, పట్టిపుప్ఫమపూజయిం.
Pasannacitto sumano, paṭṭipupphamapūjayiṃ.
‘‘సతసహస్సితో కప్పే, యం పుప్ఫమభిపూజయిం;
‘‘Satasahassito kappe, yaṃ pupphamabhipūjayiṃ;
దుగ్గతిం నాభిజానామి, దేహపూజాయిదం ఫలం.
Duggatiṃ nābhijānāmi, dehapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
అరహత్తం పన పత్వా అత్తనో సహాయస్స భిక్ఖుస్స ఓవాదం దేన్తో –
Arahattaṃ pana patvā attano sahāyassa bhikkhussa ovādaṃ dento –
౨౬౪.
264.
‘‘పాపమిత్తే వివజ్జేత్వా, భజేయ్యుత్తమపుగ్గలం;
‘‘Pāpamitte vivajjetvā, bhajeyyuttamapuggalaṃ;
ఓవాదే చస్స తిట్ఠేయ్య, పత్థేన్తో అచలం సుఖం.
Ovāde cassa tiṭṭheyya, patthento acalaṃ sukhaṃ.
౨౬౫.
265.
‘‘పరిత్తం దారుమారుయ్హ, యథా సీదే మహణ్ణవే;
‘‘Parittaṃ dārumāruyha, yathā sīde mahaṇṇave;
ఏవం కుసీతమాగమ్మ, సాధుజీవీపి సీదతి;
Evaṃ kusītamāgamma, sādhujīvīpi sīdati;
తస్మా తం పరివజ్జేయ్య, కుసీతం హీనవీరియం.
Tasmā taṃ parivajjeyya, kusītaṃ hīnavīriyaṃ.
౨౬౬.
266.
‘‘పవివిత్తేహి అరియేహి, పహితత్తేహి ఝాయిభి;
‘‘Pavivittehi ariyehi, pahitattehi jhāyibhi;
నిచ్చం ఆరద్ధవీరియేహి, పణ్డితేహి సహావసే’’తి. –
Niccaṃ āraddhavīriyehi, paṇḍitehi sahāvase’’ti. –
తిస్సో గాథా అభాసి.
Tisso gāthā abhāsi.
తత్థ పాపమిత్తేతి అకల్యాణమిత్తే అసప్పురిసే హీనవీరియే. వివజ్జేత్వాతి తం అభజనవసేన దూరతో వజ్జేత్వా. భజేయ్యుత్తమపుగ్గలన్తి సప్పురిసం పణ్డితం కల్యాణమిత్తం ఓవాదానుసాసనీగహణవసేన సేవేయ్య. ఓవాదే చస్స తిట్ఠేయ్యాతి అస్స కల్యాణమిత్తస్స ఓవాదే అనుసిట్ఠియం యథానుసిట్ఠం పటిపజ్జనవసేన తిట్ఠేయ్య. పత్థేన్తోతి ఆకఙ్ఖన్తో. అచలం సుఖన్తి నిబ్బానసుఖం ఫలసుఖఞ్చ. తమ్పి హి అకుప్పభావతో ‘‘అచల’’న్తి వుచ్చతి. సేసం వుత్తత్థమేవ.
Tattha pāpamitteti akalyāṇamitte asappurise hīnavīriye. Vivajjetvāti taṃ abhajanavasena dūrato vajjetvā. Bhajeyyuttamapuggalanti sappurisaṃ paṇḍitaṃ kalyāṇamittaṃ ovādānusāsanīgahaṇavasena seveyya. Ovāde cassa tiṭṭheyyāti assa kalyāṇamittassa ovāde anusiṭṭhiyaṃ yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjanavasena tiṭṭheyya. Patthentoti ākaṅkhanto. Acalaṃ sukhanti nibbānasukhaṃ phalasukhañca. Tampi hi akuppabhāvato ‘‘acala’’nti vuccati. Sesaṃ vuttatthameva.
విమలత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Vimalattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
తికనిపాతవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Tikanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.
పఠమో భాగో నిట్ఠితో.
Paṭhamo bhāgo niṭṭhito.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౧౬. విమలత్థేరగాథా • 16. Vimalattheragāthā