Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
මජ්ඣිම නිකාය 47
The Middle-Length Suttas Collection 47
වීමංසකසුත්ත
The Inquirer
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“වීමංසකේන, භික්ඛවේ, භික්ඛුනා පරස්ස චේතෝපරියායං අජානන්තේන තථාගතේ සමන්නේසනා කාතබ්බා ‘සම්මාසම්බුද්ධෝ වා නෝ වා(අ) ඉති විඤ්ඤාණායා”ති.
“Bhikkhus, a bhikkhu who is an inquirer, unable to comprehend another’s mind, should scrutinize the Realized One to see whether he is a fully awakened Buddha or not.”
“භගවංමූලකා නෝ, භන්තේ, ධම්මා, භගවංනේත්තිකා භගවංපටිසරණා; සාධු වත, භන්තේ, භගවන්තංයේව පටිභාතු ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථෝ; භගවතෝ සුත්වා භික්ඛූ ධාරේස්සන්තී”ති.
“Our teachings are rooted in the Buddha. He is our guide and our refuge. Sir, may the Buddha himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”
“තේන හි, භික්ඛවේ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.
“Well then, bhikkhus, listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“වීමංසකේන, භික්ඛවේ, භික්ඛුනා පරස්ස චේතෝපරියායං අජානන්තේන ද්වීසු ධම්මේසු තථාගතෝ සමන්නේසිතබ්බෝ චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යේසු ධම්මේසු: ‘යේ සඞ්කිලිට්ඨා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ සඞ්කිලිට්ඨා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති.
“Bhikkhus, a bhikkhu who is an inquirer, unable to comprehend another’s mind, should scrutinize the Realized One for two things—things that can be seen and heard: ‘Can anything corrupt be seen or heard in the Realized One or not?’ Scrutinizing him they find that nothing corrupt can be seen or heard in the Realized One.
යතෝ නං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ සඞ්කිලිට්ඨා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති, තතෝ නං උත්තරිං සමන්නේසති: ‘යේ වීතිමිස්සා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ වීතිමිස්සා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති.
They scrutinize further: ‘Can anything mixed be seen or heard in the Realized One or not?’ Scrutinizing him they find that nothing mixed can be seen or heard in the Realized One.
යතෝ නං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ වීතිමිස්සා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති, තතෝ නං උත්තරිං සමන්නේසති: ‘යේ වෝදාතා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ වෝදාතා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති තේ තථාගතස්සා(අ)ති.
They scrutinize further: ‘Can anything clean be seen or heard in the Realized One or not?’ Scrutinizing him they find that clean things can be seen and heard in the Realized One.
යතෝ නං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යේ වෝදාතා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති තේ තථාගතස්සා(අ)ති, තතෝ නං උත්තරිං සමන්නේසති: ‘දීඝරත්තං සමාපන්නෝ අයමායස්මා ඉමං කුසලං ධම්මං, උදාහු ඉත්තරසමාපන්නෝ(අ)ති? තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘දීඝරත්තං සමාපන්නෝ අයමායස්මා ඉමං කුසලං ධම්මං, නායමායස්මා ඉත්තරසමාපන්නෝ(අ)ති.
They scrutinize further: ‘Did the venerable attain this skillful state a long time ago, or just recently?’ Scrutinizing him they find that the venerable attained this skillful state a long time ago, not just recently.
යතෝ නං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘දීඝරත්තං සමාපන්නෝ අයමායස්මා ඉමං කුසලං ධම්මං, නායමායස්මා ඉත්තරසමාපන්නෝ(අ)ති, තතෝ නං උත්තරිං සමන්නේසති: ‘ඤත්තජ්ඣාපන්නෝ අයමායස්මා භික්ඛු යසප්පත්තෝ, සංවිජ්ජන්තස්ස ඉධේකච්චේ ආදීනවා(අ)ති? න තාව, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ ඉධේකච්චේ ආදීනවා සංවිජ්ජන්ති යාව න ඤත්තජ්ඣාපන්නෝ හෝති යසප්පත්තෝ. යතෝ ච ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඤත්තජ්ඣාපන්නෝ හෝති යසප්පත්තෝ, අථස්ස ඉධේකච්චේ ආදීනවා සංවිජ්ජන්ති. තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘ඤත්තජ්ඣාපන්නෝ අයමායස්මා භික්ඛු යසප්පත්තෝ, නාස්ස ඉධේකච්චේ ආදීනවා සංවිජ්ජන්තී(අ)ති.
They scrutinize further: ‘Are certain dangers found in that venerable bhikkhu who has achieved fame and renown?’ For, bhikkhus, so long as a bhikkhu has not achieved fame and renown, certain dangers are not found in them. But when they achieve fame and renown, those dangers appear. Scrutinizing him they find that those dangers are not found in that venerable bhikkhu who has achieved fame and renown.
යතෝ නං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘ඤත්තජ්ඣාපන්නෝ අයමායස්මා භික්ඛු යසප්පත්තෝ, නාස්ස ඉධේකච්චේ ආදීනවා සංවිජ්ජන්තී(අ)ති, තතෝ නං උත්තරිං සමන්නේසති: ‘අභයූපරතෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා භයූපරතෝ; වීතරාගත්තා කාමේ න සේවති ඛයා රාගස්සා(අ)ති? තමේනං සමන්නේසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘අභයූපරතෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා භයූපරතෝ; වීතරාගත්තා කාමේ න සේවති ඛයා රාගස්සා(අ)ති.
They scrutinize further: ‘Is this venerable securely stopped or insecurely stopped? Is the reason they don’t indulge in sensual pleasures that they’re free of greed because greed has ended?’ Scrutinizing him they find that that venerable is securely stopped, not insecurely stopped. The reason they don’t indulge in sensual pleasures is that they’re free of greed because greed has ended.
තඤ්චේ, භික්ඛවේ, භික්ඛුං පරේ ඒවං පුච්ඡේය්යුං: ‘කේ පනායස්මතෝ ආකාරා, කේ අන්වයා, යේනායස්මා ඒවං වදේසි—අභයූපරතෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා භයූපරතෝ; වීතරාගත්තා කාමේ න සේවති ඛයා රාගස්සා(අ)ති. සම්මා බ්යාකරමානෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘තථා හි පන අයමායස්මා සඞ්ඝේ වා විහරන්තෝ ඒකෝ වා විහරන්තෝ, යේ ච තත්ථ සුගතා යේ ච තත්ථ දුග්ගතා, යේ ච තත්ථ ගණමනුසාසන්ති, යේ ච ඉධේකච්චේ ආමිසේසු සන්දිස්සන්ති, යේ ච ඉධේකච්චේ ආමිසේන අනුපලිත්තා, නායමායස්මා තං තේන අවජානාති. සම්මුඛා ඛෝ පන මේතං භගවතෝ සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං—අභයූපරතෝහමස්මි, නාහමස්මි භයූපරතෝ, වීතරාගත්තා කාමේ න සේවාමි ඛයා රාගස්සා(අ)ති.
If others should ask that bhikkhu, ‘But what reason and evidence does the venerable have for saying this?’ Answering rightly, the bhikkhu should say, ‘Because, whether that venerable is staying in a community or alone, some people there are in a good state or a sorry state, some instruct a group, and some are seen among pleasures of the flesh, while others remain unsullied. Yet that venerable doesn’t look down on them for that. Also, I have heard and learned this in the presence of the Buddha: “I am securely stopped, not insecurely stopped. The reason I don’t indulge in sensual pleasures is that I’m free of greed because greed has ended.”’
තත්ර, භික්ඛවේ, තථාගතෝව උත්තරිං පටිපුච්ඡිතබ්බෝ: ‘යේ සඞ්කිලිට්ඨා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? බ්යාකරමානෝ, භික්ඛවේ, තථාගතෝ ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘යේ සඞ්කිලිට්ඨා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති.
Next, they should ask the Realized One himself about this, ‘Can anything corrupt be seen or heard in the Realized One or not?’ The Realized One would answer, ‘Nothing corrupt can be seen or heard in the Realized One.’
‘යේ වීතිමිස්සා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? බ්යාකරමානෝ, භික්ඛවේ, තථාගතෝ ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘යේ වීතිමිස්සා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, න තේ තථාගතස්ස සංවිජ්ජන්තී(අ)ති.
‘Can anything mixed be seen or heard in the Realized One or not?’ The Realized One would answer, ‘Nothing mixed can be seen or heard in the Realized One.’
‘යේ වෝදාතා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති වා තේ තථාගතස්ස නෝ වා(අ)ති? බ්යාකරමානෝ, භික්ඛවේ, තථාගතෝ ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘යේ වෝදාතා චක්ඛුසෝතවිඤ්ඤේය්යා ධම්මා, සංවිජ්ජන්ති තේ තථාගතස්ස; ඒතං පථෝහමස්මි, ඒතං ගෝචරෝ, නෝ ච තේන තම්මයෝ(අ)ති.
‘Can anything clean be seen or heard in the Realized One or not?’ The Realized One would answer, ‘Clean things can be seen and heard in the Realized One. I am that range and that territory, but I do not identify with that.’
ඒවංවාදිං ඛෝ, භික්ඛවේ, සත්ථාරං අරහති සාවකෝ උපසඞ්කමිතුං ධම්මස්සවනාය. තස්ස සත්ථා ධම්මං දේසේති උත්තරුත්තරිං පණීතපණීතං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගං. යථා යථා ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ සත්ථා ධම්මං දේසේති උත්තරුත්තරිං පණීතපණීතං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගං තථා තථා සෝ තස්මිං ධම්මේ අභිඤ්ඤාය ඉධේකච්චං ධම්මං ධම්මේසු නිට්ඨං ගච්ඡති, සත්ථරි පසීදති: ‘සම්මාසම්බුද්ධෝ භගවා, ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ, සුප්පටිපන්නෝ සඞ්ඝෝ(අ)ති.
A disciple ought to approach a teacher who has such a doctrine in order to listen to the teaching. The teacher explains Dhamma with its higher and higher stages, with its better and better stages, with its dark and bright sides. When they directly know a certain principle of those teachings, in accordance with how they were taught, the bhikkhu comes to a conclusion about the teachings. They have confidence in the teacher: ‘The Blessed One is a fully awakened Buddha! The teaching is well explained! The Saṅgha is practicing well!’
තඤ්චේ, භික්ඛවේ, භික්ඛුං පරේ ඒවං පුච්ඡේය්යුං: ‘කේ පනායස්මතෝ ආකාරා, කේ අන්වයා, යේනායස්මා ඒවං වදේසි—සම්මාසම්බුද්ධෝ භගවා, ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ, සුප්පටිපන්නෝ සඞ්ඝෝ(අ)ති? සම්මා බ්යාකරමානෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘ඉධාහං, ආවුසෝ, යේන භගවා තේනුපසඞ්කමිං ධම්මස්සවනාය. තස්ස මේ භගවා ධම්මං දේසේති උත්තරුත්තරිං පණීතපණීතං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගං. යථා යථා මේ, ආවුසෝ, භගවා ධම්මං දේසේති උත්තරුත්තරිං පණීතපණීතං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගං තථා තථාහං තස්මිං ධම්මේ අභිඤ්ඤාය ඉධේකච්චං ධම්මං ධම්මේසු නිට්ඨමගමං, සත්ථරි පසීදිං—සම්මාසම්බුද්ධෝ භගවා, ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා, ධම්මෝ, සුප්පටිපන්නෝ සඞ්ඝෝ(අ)ති.
If others should ask that bhikkhu, ‘But what reason and evidence does the venerable have for saying this?’ Answering rightly, the bhikkhu should say, ‘Friends, I approached the Buddha to listen to the teaching. He explained Dhamma with its higher and higher stages, with its better and better stages, with its dark and bright sides. When I directly knew a certain principle of those teachings, in accordance with how I was taught, I came to a conclusion about the teachings. I had confidence in the Teacher: “The Blessed One is a fully awakened Buddha! The teaching is well explained! The Saṅgha is practicing well!”’
යස්ස කස්සචි, භික්ඛවේ, ඉමේහි ආකාරේහි ඉමේහි පදේහි ඉමේහි බ්යඤ්ජනේහි තථාගතේ සද්ධා නිවිට්ඨා හෝති මූලජාතා පතිට්ඨිතා, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, ආකාරවතී සද්ධා දස්සනමූලිකා, දළ්හා; අසංහාරියා සමණේන වා බ්රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ්රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිං. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, තථාගතේ ධම්මසමන්නේසනා හෝති. ඒවඤ්ච පන තථාගතෝ ධම්මතාසුසමන්නිට්ඨෝ හෝතී”ති.
When someone’s faith is settled, rooted, and planted in the Realized One in this manner, with these words and phrases, it’s said to be grounded faith that’s based on evidence. It is firm, and cannot be shifted by any ascetic or brahmin or god or Māra or Brahmā or by anyone in the world. This is how to scrutinize the Realized One’s qualities. But the Realized One has already been properly searched in this way by nature.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
වීමංසකසුත්තං නිට්ඨිතං සත්තමං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]