| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೭. ವೀಮಂಸಕಸುತ್ತಂ
7. Vīmaṃsakasuttaṃ
೪೮೭. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ವೀಮಂಸಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಸ್ಸ ಚೇತೋಪರಿಯಾಯಂ ಅಜಾನನ್ತೇನ 1 ತಥಾಗತೇ ಸಮನ್ನೇಸನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ ‘ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಾ ನೋ ವಾ’ ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಭಗವಂಮೂಲಕಾ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಧಮ್ಮಾ, ಭಗವಂನೇತ್ತಿಕಾ ಭಗವಂಪಟಿಸರಣಾ; ಸಾಧು ವತ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಪಟಿಭಾತು ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ; ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ । ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
487. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘vīmaṃsakena, bhikkhave, bhikkhunā parassa cetopariyāyaṃ ajānantena 2 tathāgate samannesanā kātabbā ‘sammāsambuddho vā no vā’ iti viññāṇāyā’’ti. ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā; sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho; bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
೪೮೮. ‘‘ವೀಮಂಸಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಸ್ಸ ಚೇತೋಪರಿಯಾಯಂ ಅಜಾನನ್ತೇನ ದ್ವೀಸು ಧಮ್ಮೇಸು ತಥಾಗತೋ ಸಮನ್ನೇಸಿತಬ್ಬೋ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು – ‘ಯೇ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾ’ತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ।
488. ‘‘Vīmaṃsakena, bhikkhave, bhikkhunā parassa cetopariyāyaṃ ajānantena dvīsu dhammesu tathāgato samannesitabbo cakkhusotaviññeyyesu dhammesu – ‘ye saṃkiliṭṭhā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vā’ti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye saṃkiliṭṭhā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’ti.
‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ, ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿಂ ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ‘ಯೇ ವೀತಿಮಿಸ್ಸಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾ’ತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ವೀತಿಮಿಸ್ಸಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ।
‘‘Yato naṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye saṃkiliṭṭhā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’ti, tato naṃ uttariṃ samannesati – ‘ye vītimissā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vā’ti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye vītimissā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’ti.
‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ವೀತಿಮಿಸ್ಸಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ, ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿಂ ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ‘ಯೇ ವೋದಾತಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾ’ತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ವೋದಾತಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸಾ’ತಿ।
‘‘Yato naṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye vītimissā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’ti, tato naṃ uttariṃ samannesati – ‘ye vodātā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vā’ti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye vodātā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti te tathāgatassā’ti.
‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಯೇ ವೋದಾತಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸಾ’ತಿ, ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿಂ ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಂ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ, ಉದಾಹು ಇತ್ತರಸಮಾಪನ್ನೋ’ತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಂ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಇತ್ತರಸಮಾಪನ್ನೋ’ತಿ।
‘‘Yato naṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ye vodātā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti te tathāgatassā’ti, tato naṃ uttariṃ samannesati – ‘dīgharattaṃ samāpanno ayamāyasmā imaṃ kusalaṃ dhammaṃ, udāhu ittarasamāpanno’ti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ samāpanno ayamāyasmā imaṃ kusalaṃ dhammaṃ, nāyamāyasmā ittarasamāpanno’ti.
‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಂ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಇತ್ತರಸಮಾಪನ್ನೋ’ತಿ, ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿಂ ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ‘ಞತ್ತಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖು ಯಸಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆದೀನವಾ’ತಿ? ನ ತಾವ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆದೀನವಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ಯಾವ ನ ಞತ್ತಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಯಸಪ್ಪತ್ತೋ। ಯತೋ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಞತ್ತಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಯಸಪ್ಪತ್ತೋ , ಅಥಸ್ಸ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆದೀನವಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ। ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಞತ್ತಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖು ಯಸಪ್ಪತ್ತೋ, ನಾಸ್ಸ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆದೀನವಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ।
‘‘Yato naṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ samāpanno ayamāyasmā imaṃ kusalaṃ dhammaṃ, nāyamāyasmā ittarasamāpanno’ti, tato naṃ uttariṃ samannesati – ‘ñattajjhāpanno ayamāyasmā bhikkhu yasappatto, saṃvijjantassa idhekacce ādīnavā’ti? Na tāva, bhikkhave, bhikkhuno idhekacce ādīnavā saṃvijjanti yāva na ñattajjhāpanno hoti yasappatto. Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu ñattajjhāpanno hoti yasappatto , athassa idhekacce ādīnavā saṃvijjanti. Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ñattajjhāpanno ayamāyasmā bhikkhu yasappatto, nāssa idhekacce ādīnavā saṃvijjantī’ti.
‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಞತ್ತಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖು ಯಸಪ್ಪತ್ತೋ, ನಾಸ್ಸ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆದೀನವಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ, ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿಂ ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ‘ಅಭಯೂಪರತೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಯೂಪರತೋ; ವೀತರಾಗತ್ತಾ ಕಾಮೇ ನ ಸೇವತಿ ಖಯಾ ರಾಗಸ್ಸಾ’ತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ಅಭಯೂಪರತೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಯೂಪರತೋ; ವೀತರಾಗತ್ತಾ ಕಾಮೇ ನ ಸೇವತಿ ಖಯಾ ರಾಗಸ್ಸಾ’ತಿ। ತಞ್ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಪರೇ ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ – ‘ಕೇ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಆಕಾರಾ, ಕೇ ಅನ್ವಯಾ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ವದೇಸಿ – ಅಭಯೂಪರತೋ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಯೂಪರತೋ; ವೀತರಾಗತ್ತಾ ಕಾಮೇ ನ ಸೇವತಿ ಖಯಾ ರಾಗಸ್ಸಾ’ತಿ। ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ತಥಾ ಹಿ ಪನ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇ ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ ಏಕೋ ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ, ಯೇ ಚ ತತ್ಥ ಸುಗತಾ ಯೇ ಚ ತತ್ಥ ದುಗ್ಗತಾ, ಯೇ ಚ ತತ್ಥ ಗಣಮನುಸಾಸನ್ತಿ, ಯೇ ಚ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆಮಿಸೇಸು ಸಂದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಯೇ ಚ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಆಮಿಸೇನ ಅನುಪಲಿತ್ತಾ, ನಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ತಂ ತೇನ ಅವಜಾನಾತಿ । ಸಮ್ಮುಖಾ ಖೋ ಪನ ಮೇತಂ ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ಅಭಯೂಪರತೋಹಮಸ್ಮಿ, ನಾಹಮಸ್ಮಿ ಭಯೂಪರತೋ, ವೀತರಾಗತ್ತಾ ಕಾಮೇ ನ ಸೇವಾಮಿ ಖಯಾ ರಾಗಸ್ಸಾ’ತಿ।
‘‘Yato naṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘ñattajjhāpanno ayamāyasmā bhikkhu yasappatto, nāssa idhekacce ādīnavā saṃvijjantī’ti, tato naṃ uttariṃ samannesati – ‘abhayūparato ayamāyasmā, nāyamāyasmā bhayūparato; vītarāgattā kāme na sevati khayā rāgassā’ti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘abhayūparato ayamāyasmā, nāyamāyasmā bhayūparato; vītarāgattā kāme na sevati khayā rāgassā’ti. Tañce, bhikkhave, bhikkhuṃ pare evaṃ puccheyyuṃ – ‘ke panāyasmato ākārā, ke anvayā, yenāyasmā evaṃ vadesi – abhayūparato ayamāyasmā, nāyamāyasmā bhayūparato; vītarāgattā kāme na sevati khayā rāgassā’ti. Sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya – ‘tathā hi pana ayamāyasmā saṅghe vā viharanto eko vā viharanto, ye ca tattha sugatā ye ca tattha duggatā, ye ca tattha gaṇamanusāsanti, ye ca idhekacce āmisesu saṃdissanti, ye ca idhekacce āmisena anupalittā, nāyamāyasmā taṃ tena avajānāti . Sammukhā kho pana metaṃ bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – abhayūparatohamasmi, nāhamasmi bhayūparato, vītarāgattā kāme na sevāmi khayā rāgassā’ti.
೪೮೯. ‘‘ತತ್ರ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋವ ಉತ್ತರಿಂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ – ‘ಯೇ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾ’ತಿ? ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಯೇ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’’’ತಿ।
489. ‘‘Tatra , bhikkhave, tathāgatova uttariṃ paṭipucchitabbo – ‘ye saṃkiliṭṭhā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vā’ti? Byākaramāno, bhikkhave, tathāgato evaṃ byākareyya – ‘ye saṃkiliṭṭhā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’’’ti.
‘‘ಯೇ ವೀತಿಮಿಸ್ಸಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾತಿ? ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಯೇ ವೀತಿಮಿಸ್ಸಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತೀ’ತಿ।
‘‘Ye vītimissā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vāti? Byākaramāno, bhikkhave, tathāgato evaṃ byākareyya – ‘ye vītimissā cakkhusotaviññeyyā dhammā, na te tathāgatassa saṃvijjantī’ti.
‘‘ಯೇ ವೋದಾತಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ವಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ನೋ ವಾತಿ? ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಯೇ ವೋದಾತಾ ಚಕ್ಖುಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ; ಏತಂಪಥೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏತಂಗೋಚರೋ 3, ನೋ ಚ ತೇನ ತಮ್ಮಯೋ’ತಿ।
‘‘Ye vodātā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti vā te tathāgatassa no vāti? Byākaramāno, bhikkhave, tathāgato evaṃ byākareyya – ‘ye vodātā cakkhusotaviññeyyā dhammā, saṃvijjanti te tathāgatassa; etaṃpathohamasmi, etaṃgocaro 4, no ca tena tammayo’ti.
‘‘ಏವಂವಾದಿಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ಥಾರಂ ಅರಹತಿ ಸಾವಕೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ತಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಉತ್ತರುತ್ತರಿಂ ಪಣೀತಪಣೀತಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಾಗಂ। ಯಥಾ ಯಥಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಉತ್ತರುತ್ತರಿಂ ಪಣೀತಪಣೀತಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಾಗಂ ತಥಾ ತಥಾ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಇಧೇಕಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಸತ್ಥರಿ ಪಸೀದತಿ – ‘ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮೋ, ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ’ತಿ। ತಞ್ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಪರೇ ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ – ‘ಕೇ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಆಕಾರಾ, ಕೇ ಅನ್ವಯಾ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ವದೇಸಿ – ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ , ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮೋ, ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ’ತಿ? ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಇಧಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಉತ್ತರುತ್ತರಿಂ ಪಣೀತಪಣೀತಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಾಗಂ। ಯಥಾ ಯಥಾ ಮೇ, ಆವುಸೋ , ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಉತ್ತರುತ್ತರಿಂ ಪಣೀತಪಣೀತಂ ಕಣ್ಹಸುಕ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಾಗಂ ತಥಾ ತಥಾಹಂ ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಇಧೇಕಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಟ್ಠಮಗಮಂ, ಸತ್ಥರಿ ಪಸೀದಿಂ – ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಭಗವತಾ, ಧಮ್ಮೋ, ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ’ತಿ।
‘‘Evaṃvādiṃ kho, bhikkhave, satthāraṃ arahati sāvako upasaṅkamituṃ dhammassavanāya. Tassa satthā dhammaṃ deseti uttaruttariṃ paṇītapaṇītaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāgaṃ. Yathā yathā kho, bhikkhave, bhikkhuno satthā dhammaṃ deseti uttaruttariṃ paṇītapaṇītaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāgaṃ tathā tathā so tasmiṃ dhamme abhiññāya idhekaccaṃ dhammaṃ dhammesu niṭṭhaṃ gacchati, satthari pasīdati – ‘sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto bhagavatā dhammo, suppaṭipanno saṅgho’ti. Tañce, bhikkhave, bhikkhuṃ pare evaṃ puccheyyuṃ – ‘ke panāyasmato ākārā, ke anvayā, yenāyasmā evaṃ vadesi – sammāsambuddho bhagavā , svākkhāto bhagavatā dhammo, suppaṭipanno saṅgho’ti? Sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya – ‘idhāhaṃ, āvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃ dhammassavanāya. Tassa me bhagavā dhammaṃ deseti uttaruttariṃ paṇītapaṇītaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāgaṃ. Yathā yathā me, āvuso , bhagavā dhammaṃ deseti uttaruttariṃ paṇītapaṇītaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāgaṃ tathā tathāhaṃ tasmiṃ dhamme abhiññāya idhekaccaṃ dhammaṃ dhammesu niṭṭhamagamaṃ, satthari pasīdiṃ – sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto bhagavatā, dhammo, suppaṭipanno saṅgho’ti.
೪೯೦. ‘‘ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ಇಮೇಹಿ ಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ತಥಾಗತೇ ಸದ್ಧಾ ನಿವಿಟ್ಠಾ ಹೋತಿ ಮೂಲಜಾತಾ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಕಾರವತೀ ಸದ್ಧಾ ದಸ್ಸನಮೂಲಿಕಾ, ದಳ್ಹಾ; ಅಸಂಹಾರಿಯಾ ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ದೇವೇನ ವಾ ಮಾರೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೇ ಧಮ್ಮಸಮನ್ನೇಸನಾ ಹೋತಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ ತಥಾಗತೋ ಧಮ್ಮತಾಸುಸಮನ್ನಿಟ್ಠೋ ಹೋತೀ’’ತಿ।
490. ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, imehi ākārehi imehi padehi imehi byañjanehi tathāgate saddhā niviṭṭhā hoti mūlajātā patiṭṭhitā, ayaṃ vuccati, bhikkhave, ākāravatī saddhā dassanamūlikā, daḷhā; asaṃhāriyā samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, tathāgate dhammasamannesanā hoti. Evañca pana tathāgato dhammatāsusamanniṭṭho hotī’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ವೀಮಂಸಕಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಸತ್ತಮಂ।
Vīmaṃsakasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ವೀಮಂಸಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Vīmaṃsakasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೭. ವೀಮಂಸಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Vīmaṃsakasuttavaṇṇanā
