| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ธมฺมสงฺคณี-อนุฎีกา • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
วิโมกฺขกถาวณฺณนา
Vimokkhakathāvaṇṇanā
๒๔๘. ตนฺติ ‘‘สสนฺตติปริยาปนฺนรูป’’นฺติ วุตฺตเกสาทิวณฺณมาหฯ ตํ ปน ยสฺมา ขลมณฺฑลาทิ วิย ปรมฺปราย ฌานสฺส การณํ, ตสฺมา ‘‘ฌานสฺส เหตุภาเวนา’’ติ อาหฯ เยนาติ ยถาวุตฺตรูปวิเสเสนฯ วิสิเฎฺฐนาติ อติสยปฺปเตฺตน ‘‘รูปูปปตฺติยา’’ติอาทีสุ (ธ. ส. ๑๖๐ อาทโย; วิภ. ๖๒๕) วิย อุตฺตรปทโลเปน ‘‘รูป’’นฺติ วุเตฺตน รูปฌาเนนฯ ‘‘วิสิเฎฺฐนา’’ติ อิมินา หิ อติสยรูปยุโตฺต รูปีติ วุโตฺตติ ทเสฺสติฯ ‘‘ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ปถวีกสิณ’’นฺติอาทินา (ธ. ส. ๔๙๙) ฌานานเมว กสิณภาเวน ปวตฺตาฯ สุเตฺต อารมฺมณานํ กสิณภาเวน ปวตฺตา ‘‘ปถวีกสิณเมโก สญฺชานาตี’’ติอาทินา (ที. นิ. ๓.๓๖๐; อ. นิ. ๑๐.๒๕)ฯ
248. Tanti ‘‘sasantatipariyāpannarūpa’’nti vuttakesādivaṇṇamāha. Taṃ pana yasmā khalamaṇḍalādi viya paramparāya jhānassa kāraṇaṃ, tasmā ‘‘jhānassa hetubhāvenā’’ti āha. Yenāti yathāvuttarūpavisesena. Visiṭṭhenāti atisayappattena ‘‘rūpūpapattiyā’’tiādīsu (dha. sa. 160 ādayo; vibha. 625) viya uttarapadalopena ‘‘rūpa’’nti vuttena rūpajhānena. ‘‘Visiṭṭhenā’’ti iminā hi atisayarūpayutto rūpīti vuttoti dasseti. ‘‘Paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇa’’ntiādinā (dha. sa. 499) jhānānameva kasiṇabhāvena pavattā. Sutte ārammaṇānaṃ kasiṇabhāvena pavattā ‘‘pathavīkasiṇameko sañjānātī’’tiādinā (dī. ni. 3.360; a. ni. 10.25).
วิโมกฺขกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vimokkhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / ธมฺมสงฺคณีปาฬิ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / รูปาวจรกุสลํ • Rūpāvacarakusalaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ธมฺมสงฺคณิ-อฎฺฐกถา • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / วิโมกฺขกถา • Vimokkhakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ธมฺมสงฺคณี-มูลฎีกา • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / วิโมกฺขกถาวณฺณนา • Vimokkhakathāvaṇṇanā
