| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៦. វិមោក្ខសុត្តវណ្ណនា
6. Vimokkhasuttavaṇṇanā
៦៦. ឆដ្ឋេ (ទី. និ. ដី. ២.១២៩) កេនដ្ឋេនាតិ កេន សភាវេន។ សភាវោ ហិ ញាណេន យាថាវតោ អរណីយតោ ញាតព្ពតោ ‘‘អត្ថោ’’តិ វុច្ចតិ, សោ ឯវ ត្ថ-ការស្ស ដ្ឋ-ការំ កត្វា ‘‘អដ្ឋោ’’តិ វុត្តោ។ អធិមុច្ចនដ្ឋេនាតិ អធិកំ សវិសេសំ មុច្ចនដ្ឋេន។ ឯតេន សតិបិ សព្ពស្សបិ រូបាវចរជ្ឈានស្ស វិក្ខម្ភនវសេន បដិបក្ខតោ វិមុត្តភាវេ យេន ភាវនាវិសេសេន តំ ឈានំ សាតិសយំ បដិបក្ខតោ វិមុច្ចិត្វា បវត្តតិ, សោ ភាវនាវិសេសោ ទីបិតោ។ ភវតិ ហិ សមានជាតិយុត្តោបិ ភាវនាវិសេសេន បវត្តិអាការវិសេសោ។ យថា តំ សទ្ធាវិមុត្តតោ ទិដ្ឋិប្បត្តស្ស, តថា បច្ចនីកធម្មេហិ សុដ្ឋុ វិមុត្តតាយ ឯវ អនិគ្គហិតភាវេន និរាសង្កតាយ អភិរតិវសេន សុដ្ឋុ អធិមុច្ចនដ្ឋេនបិ វិមោក្ខោ។ តេនាហ ‘‘អារម្មណេ ចា’’តិអាទិ។ អយំ បនត្ថោតិ អយំ អធិមុច្ចនដ្ឋោ បច្ឆិមេ វិមោក្ខេ និរោធេ នត្ថិ។ កេវលោ វិមុត្តដ្ឋោ ឯវ តត្ថ លព្ភតិ, តំ សយមេវ បរតោ វក្ខតិ។
66. Chaṭṭhe (dī. ni. ṭī. 2.129) kenaṭṭhenāti kena sabhāvena. Sabhāvo hi ñāṇena yāthāvato araṇīyato ñātabbato ‘‘attho’’ti vuccati, so eva ttha-kārassa ṭṭha-kāraṃ katvā ‘‘aṭṭho’’ti vutto. Adhimuccanaṭṭhenāti adhikaṃ savisesaṃ muccanaṭṭhena. Etena satipi sabbassapi rūpāvacarajjhānassa vikkhambhanavasena paṭipakkhato vimuttabhāve yena bhāvanāvisesena taṃ jhānaṃ sātisayaṃ paṭipakkhato vimuccitvā pavattati, so bhāvanāviseso dīpito. Bhavati hi samānajātiyuttopi bhāvanāvisesena pavattiākāraviseso. Yathā taṃ saddhāvimuttato diṭṭhippattassa, tathā paccanīkadhammehi suṭṭhu vimuttatāya eva aniggahitabhāvena nirāsaṅkatāya abhirativasena suṭṭhu adhimuccanaṭṭhenapi vimokkho. Tenāha ‘‘ārammaṇe cā’’tiādi. Ayaṃ panatthoti ayaṃ adhimuccanaṭṭho pacchime vimokkhe nirodhe natthi. Kevalo vimuttaṭṭho eva tattha labbhati, taṃ sayameva parato vakkhati.
រូបីតិ យេនាយំ សសន្តតិបរិយាបន្នេន រូបេន សមន្នាគតោ, តំ យស្ស ឈានស្ស ហេតុភាវេន វិសិដ្ឋរូបំ ហោតិ, យេន វិសិដ្ឋេន រូបេន ‘‘រូបី’’តិ វុច្ចេយ្យ រូបីសទ្ទស្ស អតិសយត្ថទីបនតោ, តទេវ សសន្តតិបរិយាបន្នរូបស្ស វសេន បដិលទ្ធជ្ឈានំ ឥធ បរមត្ថតោ រូបិភាវសាធកន្តិ ទដ្ឋព្ពំ។ តេនាហ ‘‘អជ្ឈត្ត’’ន្តិអាទិ។ រូបជ្ឈានំ រូបំ ឧត្តរបទលោបេន។ រូបានីតិ បនេត្ថ បុរិមបទលោបោ ទដ្ឋព្ពោ។ តេន វុត្តំ ‘‘នីលកសិណាទីនិ រូបានី’’តិ។ រូបេ កសិណរូបេ សញ្ញា រូបសញ្ញា , សា ឯតស្ស អត្ថីតិ រូបសញ្ញី, សញ្ញាសីសេន ឈានំ វទតិ។ តប្បដិបក្ខេន អរូបសញ្ញី។ តេនាហ ‘‘អជ្ឈត្តំ ន រូបសញ្ញី’’តិអាទិ។
Rūpīti yenāyaṃ sasantatipariyāpannena rūpena samannāgato, taṃ yassa jhānassa hetubhāvena visiṭṭharūpaṃ hoti, yena visiṭṭhena rūpena ‘‘rūpī’’ti vucceyya rūpīsaddassa atisayatthadīpanato, tadeva sasantatipariyāpannarūpassa vasena paṭiladdhajjhānaṃ idha paramatthato rūpibhāvasādhakanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘ajjhatta’’ntiādi. Rūpajjhānaṃ rūpaṃ uttarapadalopena. Rūpānīti panettha purimapadalopo daṭṭhabbo. Tena vuttaṃ ‘‘nīlakasiṇādīni rūpānī’’ti. Rūpe kasiṇarūpe saññā rūpasaññā , sā etassa atthīti rūpasaññī, saññāsīsena jhānaṃ vadati. Tappaṭipakkhena arūpasaññī. Tenāha ‘‘ajjhattaṃ na rūpasaññī’’tiādi.
អន្តោ អប្បនាយំ ‘‘សុភ’’ន្តិ អាភោគោ នត្ថីតិ ឥមិនា បុព្ពាភោគវសេន តថា អធិមុត្តិ សិយាតិ ទស្សេតិ។ ឯវញ្ហេត្ថ តថាវត្តព្ពតាបត្តិចោទនា អនវដ្ឋានា ហោតិ។ យស្មា សុវិសុទ្ធេសុ នីលាទីសុ វណ្ណកសិណេសុ តត្ថ កតាធិការានំ អភិរតិវសេន សុដ្ឋុ អធិមុច្ចនដ្ឋោ សម្ភវតិ, តស្មា អដ្ឋកថាយំ តថា តតិយោ វិមោក្ខោ សំវណ្ណិតោ។ យស្មា បន មេត្តាទិវសេន បវត្តមានា ភាវនា សត្តេ អប្បដិកូលតោ ទហន្តិ, តេ សុភតោ អធិមុច្ចិត្វា បវត្តតិ, តស្មា បដិសម្ភិទាមគ្គេ (បដិ. ម. ១.២១២-២១៣) ព្រហ្មវិហារភាវនា ‘‘សុភវិមោក្ខោ’’តិ វុត្តា។ តយិទំ ឧភយម្បិ តេន តេន បរិយាយេន វុត្តត្តា ន វិរុជ្ឈតីតិ ទដ្ឋព្ពំ។
Anto appanāyaṃ ‘‘subha’’nti ābhogo natthīti iminā pubbābhogavasena tathā adhimutti siyāti dasseti. Evañhettha tathāvattabbatāpatticodanā anavaṭṭhānā hoti. Yasmā suvisuddhesu nīlādīsu vaṇṇakasiṇesu tattha katādhikārānaṃ abhirativasena suṭṭhu adhimuccanaṭṭho sambhavati, tasmā aṭṭhakathāyaṃ tathā tatiyo vimokkho saṃvaṇṇito. Yasmā pana mettādivasena pavattamānā bhāvanā satte appaṭikūlato dahanti, te subhato adhimuccitvā pavattati, tasmā paṭisambhidāmagge (paṭi. ma. 1.212-213) brahmavihārabhāvanā ‘‘subhavimokkho’’ti vuttā. Tayidaṃ ubhayampi tena tena pariyāyena vuttattā na virujjhatīti daṭṭhabbaṃ.
សព្ពសោតិ អនវសេសតោ។ ន ហិ ចតុន្នំ អរូបក្ខន្ធានំ ឯកទេសោបិ តត្ថ អវសិស្សតិ។ វិស្សដ្ឋត្តាតិ យថាបរិច្ឆិន្នកាលេ និរោធិតត្តា។ ឧត្តមោ វិមោក្ខោ នាម អរិយេហេវ សមាបជ្ជិតព្ពតោ អរិយផលបរិយោសានត្តា ទិដ្ឋេវ ធម្មេ និព្ពានប្បត្តិភាវតោ ច។
Sabbasoti anavasesato. Na hi catunnaṃ arūpakkhandhānaṃ ekadesopi tattha avasissati. Vissaṭṭhattāti yathāparicchinnakāle nirodhitattā. Uttamo vimokkho nāma ariyeheva samāpajjitabbato ariyaphalapariyosānattā diṭṭheva dhamme nibbānappattibhāvato ca.
វិមោក្ខសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vimokkhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. វិមោក្ខសុត្តំ • 6. Vimokkhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. វិមោក្ខសុត្តវណ្ណនា • 6. Vimokkhasuttavaṇṇanā
