| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
6. විමොක්‌ඛසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Vimokkhasuttavaṇṇanā
66. විමොක්‌ඛාති කෙනට්‌ඨෙන විමොක්‌ඛා? අධිමුච්‌චනට්‌ඨෙන. කො පනායං අධිමුච්‌චනට්‌ඨො නාම? පච්‌චනීකධම්‌මෙහි ච සුට්‌ඨු මුච්‌චනට්‌ඨො, ආරම්‌මණෙ ච අභිරතිවසෙන සුට්‌ඨු මුච්‌චනට්‌ඨො, පිතුඅඞ්‌කෙ විස්‌සට්‌ඨඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගස්‌ස දාරකස්‌ස සයනං විය අනිග්‌ගහිතභාවෙන නිරාසඞ්‌කතාය ආරම්‌මණෙ පවත්‌තීති වුත්‌තං හොති. අයං පනත්‌ථො පච්‌ඡිමෙ විමොක්‌ඛෙ නත්‌ථි, පුරිමෙසු විමොක්‌ඛෙසු අත්‌ථි.
66.Vimokkhāti kenaṭṭhena vimokkhā? Adhimuccanaṭṭhena. Ko panāyaṃ adhimuccanaṭṭho nāma? Paccanīkadhammehi ca suṭṭhu muccanaṭṭho, ārammaṇe ca abhirativasena suṭṭhu muccanaṭṭho, pituaṅke vissaṭṭhaṅgapaccaṅgassa dārakassa sayanaṃ viya aniggahitabhāvena nirāsaṅkatāya ārammaṇe pavattīti vuttaṃ hoti. Ayaṃ panattho pacchime vimokkhe natthi, purimesu vimokkhesu atthi.
රූපී රූපානි පස්‌සතීති එත්‌ථ අජ්‌ඣත්‌තං කෙසාදීසු නීලකසිණාදිවසෙන උප්‌පාදිතං රූපජ්‌ඣානං රූපං, තදස්‌සත්‌ථීති රූපී. බහිද්‌ධාපි නීලකසිණාදීනි රූපානි ඣානචක්‌ඛුනා පස්‌සති. ඉමිනා අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධවත්‌ථුකෙසු කසිණෙසු උප්‌පාදිතජ්‌ඣානස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස චත්‌තාරි රූපාවචරජ්‌ඣානානි දස්‌සිතානි. අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤීති අජ්‌ඣත්‌තං න රූපසඤ්‌ඤී, අත්‌තනො කෙසාදීසු අනුප්‌පාදිතරූපාවචරජ්‌ඣානොති අත්‌ථො. ඉමිනා බහිද්‌ධා පරිකම්‌මං කත්‌වා බහිද්‌ධාව උප්‌පාදිතජ්‌ඣානස්‌ස රූපාවචරජ්‌ඣානානි දස්‌සිතානි.
Rūpī rūpāni passatīti ettha ajjhattaṃ kesādīsu nīlakasiṇādivasena uppāditaṃ rūpajjhānaṃ rūpaṃ, tadassatthīti rūpī. Bahiddhāpi nīlakasiṇādīni rūpāni jhānacakkhunā passati. Iminā ajjhattabahiddhavatthukesu kasiṇesu uppāditajjhānassa puggalassa cattāri rūpāvacarajjhānāni dassitāni. Ajjhattaṃ arūpasaññīti ajjhattaṃ na rūpasaññī, attano kesādīsu anuppāditarūpāvacarajjhānoti attho. Iminā bahiddhā parikammaṃ katvā bahiddhāva uppāditajjhānassa rūpāvacarajjhānāni dassitāni.
සුභන්‌තෙව අධිමුත්‌තො හොතීති ඉමිනා සුවිසුද්‌ධෙසු නීලාදීසු වණ්‌ණකසිණෙසු ඣානානි දස්‌සිතානි. තත්‌ථ කිඤ්‌චාපි අන්‌තොඅප්‌පනාය ‘‘සුභ’’න්‌ති ආභොගො නත්‌ථි, යො පන සුවිසුද්‌ධං සුභං කසිණං ආරම්‌මණං කත්‌වා විහරති, සො යස්‌මා ‘‘සුභන්‌ති අධිමුත්‌තො හොතී’’ති වත්‌තබ්‌බතං ආපජ්‌ජති, තස්‌මා එවං දෙසනා කතා. පටිසම්‌භිදාමග්‌ගෙ පන –
Subhanteva adhimutto hotīti iminā suvisuddhesu nīlādīsu vaṇṇakasiṇesu jhānāni dassitāni. Tattha kiñcāpi antoappanāya ‘‘subha’’nti ābhogo natthi, yo pana suvisuddhaṃ subhaṃ kasiṇaṃ ārammaṇaṃ katvā viharati, so yasmā ‘‘subhanti adhimutto hotī’’ti vattabbataṃ āpajjati, tasmā evaṃ desanā katā. Paṭisambhidāmagge pana –
‘‘කථං සුභන්‌තෙව අධිමුත්‌තො හොතීති විමොක්‌ඛො? ඉධ භික්‌ඛු මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං …පෙ.… විහරති. මෙත්‌තාය භාවිතත්‌තා සත්‌තා අප්‌පටිකූලා හොන්‌ති. කරුණාසහගතෙන…පෙ.… මුදිතාසහගතෙන …පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං…පෙ.… විහරති. උපෙක්‌ඛාය භාවිතත්‌තා සත්‌තා අප්‌පටිකූලා හොන්‌ති. එවං සුභන්‌තෙව අධිමුත්‌තො හොතීති විමොක්‌ඛො’’ති (පටි. ම. 1.212) වුත්‌තං.
‘‘Kathaṃ subhanteva adhimutto hotīti vimokkho? Idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ …pe… viharati. Mettāya bhāvitattā sattā appaṭikūlā honti. Karuṇāsahagatena…pe… muditāsahagatena …pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ…pe… viharati. Upekkhāya bhāvitattā sattā appaṭikūlā honti. Evaṃ subhanteva adhimutto hotīti vimokkho’’ti (paṭi. ma. 1.212) vuttaṃ.
සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානන්‌තිආදීසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ (විසුද්‌ධි. 1.276-277) වුත්‌තමෙව. අයං අට්‌ඨමො විමොක්‌ඛොති අයං චතුන්‌නං ඛන්‌ධානං සබ්‌බසො විස්‌සට්‌ඨත්‌තා විමුත්‌තත්‌තා අට්‌ඨමො උත්‌තමො විමොක්‌ඛො නාම.
Sabbaso rūpasaññānantiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.276-277) vuttameva. Ayaṃ aṭṭhamo vimokkhoti ayaṃ catunnaṃ khandhānaṃ sabbaso vissaṭṭhattā vimuttattā aṭṭhamo uttamo vimokkho nāma.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 6. විමොක්‌ඛසුත්‌තං • 6. Vimokkhasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. විමොක්‌ඛසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Vimokkhasuttavaṇṇanā
