Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    ౪. విముచ్చమానకథావణ్ణనా

    4. Vimuccamānakathāvaṇṇanā

    ౩౬౬. ఇదాని విముచ్చమానకథా నామ హోతి. తత్థ యేసం ‘‘ఝానేన విక్ఖమ్భనవిముత్తియా విముత్తం, మగ్గక్ఖణే సముచ్ఛేదవిముత్తియా విముచ్చమానం నామ హోతీ’’తి లద్ధి, తే సన్ధాయ విముత్తం విముచ్చమానన్తి పుచ్ఛా సకవాదిస్స, పటిఞ్ఞా ఇతరస.

    366. Idāni vimuccamānakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘jhānena vikkhambhanavimuttiyā vimuttaṃ, maggakkhaṇe samucchedavimuttiyā vimuccamānaṃ nāma hotī’’ti laddhi, te sandhāya vimuttaṃ vimuccamānanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarasa.

    పున ఏకదేసన్తి పుచ్ఛా సకవాదిస్స. తత్థ ఏకదేసన్తి భావనపుంసకం. యథా విముత్తం, ఏకదేసేన వా ఏకదేసే వా అవిముత్తం హోతి కిం ఏవం ఏకదేసం విముత్తం, ఏకదేసం అవిముత్తన్తి పుచ్ఛతి. కిం కారణా ఏవం పుచ్ఛతీతి? ‘‘విముత్తం విముచ్చమాన’’న్తి విప్పకతభావేన వుత్తత్తా. యథా హి కరియమానా కటాదయో విప్పకతత్తా ఏకదేసేన కతా ఏకదేసేన అకతా హోన్తి, తథా ఇదమ్పి ఏకదేసం విముత్తం ఏకదేసం అవిముత్తన్తి ఆపజ్జతి. తతో పరవాదీ కటాదీనం వియ చిత్తస్స ఏకదేసాభావా పఠమపఞ్హే పటిక్ఖిపిత్వా దుతియే విముచ్చమానస్స అపరినిట్ఠితవిముత్తితాయ పటిజానాతి. లోకియజ్ఝానక్ఖణం వా సన్ధాయ పటిక్ఖిపతి. న హి తం తదా సముచ్ఛేదవిముత్తియా విముచ్చమానం. లోకుత్తరజ్ఝానక్ఖణం సన్ధాయ పటిజానాతి. తఞ్హి తదా సముచ్ఛేదవిముత్తియా విముత్తేకదేసేన విముచ్చమానన్తిస్స లద్ధి. తతో సకవాదీ ‘‘యది తే ఏకమేవ చిత్తం ఏకదేసం విముత్తం ఏకదేసం అవిముత్తం, ఏవం సన్తే యో ఏకేనేవ చిత్తేన సోతాపన్నో హోతి, సోపి తే ఏకదేసం సోతాపన్నో, ఏకదేసం న సోతాపన్నో ఆపజ్జతీ’’తి చోదనత్థం ఏకదేసం సోతాపన్నోతిఆదిమాహ. ఇతరో తం విధానం అపస్సన్తో పటిక్ఖిపతి. సేసవారేసుపి ఏసేవ నయో.

    Puna ekadesanti pucchā sakavādissa. Tattha ekadesanti bhāvanapuṃsakaṃ. Yathā vimuttaṃ, ekadesena vā ekadese vā avimuttaṃ hoti kiṃ evaṃ ekadesaṃ vimuttaṃ, ekadesaṃ avimuttanti pucchati. Kiṃ kāraṇā evaṃ pucchatīti? ‘‘Vimuttaṃ vimuccamāna’’nti vippakatabhāvena vuttattā. Yathā hi kariyamānā kaṭādayo vippakatattā ekadesena katā ekadesena akatā honti, tathā idampi ekadesaṃ vimuttaṃ ekadesaṃ avimuttanti āpajjati. Tato paravādī kaṭādīnaṃ viya cittassa ekadesābhāvā paṭhamapañhe paṭikkhipitvā dutiye vimuccamānassa apariniṭṭhitavimuttitāya paṭijānāti. Lokiyajjhānakkhaṇaṃ vā sandhāya paṭikkhipati. Na hi taṃ tadā samucchedavimuttiyā vimuccamānaṃ. Lokuttarajjhānakkhaṇaṃ sandhāya paṭijānāti. Tañhi tadā samucchedavimuttiyā vimuttekadesena vimuccamānantissa laddhi. Tato sakavādī ‘‘yadi te ekameva cittaṃ ekadesaṃ vimuttaṃ ekadesaṃ avimuttaṃ, evaṃ sante yo ekeneva cittena sotāpanno hoti, sopi te ekadesaṃ sotāpanno, ekadesaṃ na sotāpanno āpajjatī’’ti codanatthaṃ ekadesaṃ sotāpannotiādimāha. Itaro taṃ vidhānaṃ apassanto paṭikkhipati. Sesavāresupi eseva nayo.

    ఉప్పాదక్ఖణపఞ్హే యది ఏకమేవ చిత్తం విముత్తఞ్చ విముచ్చమానఞ్చ, ఏకస్మిం ఖణే విముత్తం ఏకస్మిం విముచ్చమానం ఆపజ్జతి. కిం తే ఏవరూపం చిత్తన్తి అత్థో.

    Uppādakkhaṇapañhe yadi ekameva cittaṃ vimuttañca vimuccamānañca, ekasmiṃ khaṇe vimuttaṃ ekasmiṃ vimuccamānaṃ āpajjati. Kiṃ te evarūpaṃ cittanti attho.

    ౩౬౭. సుత్తసాధనే పఠమసుత్తం పరవాదిస్స. తత్రాస్సాయమధిప్పాయో – విముచ్చతీతి విప్పకతనిద్దేసో. తస్మా యం తస్స యోగినో ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో ఏతేహి ఆసవేహి చిత్తం విముచ్చతి, తం విముచ్చమానం నామ హోతీతి. దుతియసుత్తం సకవాదిస్స. తత్రాస్సాయమధిప్పాయో – యది తే విముచ్చతీతి వచనతో విముత్తం విముచ్చమానం, ఇధ విముచ్చతీతి వచనాభావతో విముత్తమేవ సియా, న విముచ్చమానన్తి.

    367. Suttasādhane paṭhamasuttaṃ paravādissa. Tatrāssāyamadhippāyo – vimuccatīti vippakataniddeso. Tasmā yaṃ tassa yogino evaṃ jānato evaṃ passato etehi āsavehi cittaṃ vimuccati, taṃ vimuccamānaṃ nāma hotīti. Dutiyasuttaṃ sakavādissa. Tatrāssāyamadhippāyo – yadi te vimuccatīti vacanato vimuttaṃ vimuccamānaṃ, idha vimuccatīti vacanābhāvato vimuttameva siyā, na vimuccamānanti.

    ఇదాని ‘‘యథా తే విప్పకతవిముత్తితాయ విముచ్చమానం, కిం ఏవం విప్పకతరాగాదితాయ రజ్జమానాదీనిపి అత్థీ’’తి చోదనత్థం పున అత్థి చిత్తన్తిఆది ఆరద్ధం. పరవాదినాపి తథారూపం చిత్తం అపస్సన్తేన సబ్బం పటిక్ఖిత్తం. అథ నం సకవాదీ ‘‘ద్వేయేవ కోటియో, తతియా నత్థీ’’తి అనుబోధేన్తో నను రత్తఞ్చేవ అరత్తఞ్చాతిఆదిమాహ. తస్సత్థో – నను భద్రముఖ, రాగసమ్పయుత్తం చిత్తం రత్తం విప్పయుత్తం అరత్తన్తి ద్వేవ కోటియో, రజ్జమానం నామ తతియా కోటి నత్థీతి? దుట్ఠాదీసుపి ఏసేవ నయో. అథ నం ఆమన్తాతి పటిజానిత్వా ఠితం. విముత్తిపక్ఖేపి ద్వేయేవ కోటియో దస్సేతుం హఞ్చి రత్తఞ్చేవాతిఆదిమాహ. తస్సత్థో – యది ఏతా ద్వే కోటియో సమ్పటిచ్ఛసి, అవిముత్తఞ్చేవ విముత్తఞ్చా తి ఇమాపి సమ్పటిచ్ఛ. కిలేససమ్పయుత్తఞ్హి చిత్తం అవిముత్తం, విప్పయుత్తం విముత్తం. విముచ్చమానం నామాతి పరమత్థతో తతియా కోటి నత్థీతి.

    Idāni ‘‘yathā te vippakatavimuttitāya vimuccamānaṃ, kiṃ evaṃ vippakatarāgāditāya rajjamānādīnipi atthī’’ti codanatthaṃ puna atthi cittantiādi āraddhaṃ. Paravādināpi tathārūpaṃ cittaṃ apassantena sabbaṃ paṭikkhittaṃ. Atha naṃ sakavādī ‘‘dveyeva koṭiyo, tatiyā natthī’’ti anubodhento nanu rattañceva arattañcātiādimāha. Tassattho – nanu bhadramukha, rāgasampayuttaṃ cittaṃ rattaṃ vippayuttaṃ arattanti dveva koṭiyo, rajjamānaṃ nāma tatiyā koṭi natthīti? Duṭṭhādīsupi eseva nayo. Atha naṃ āmantāti paṭijānitvā ṭhitaṃ. Vimuttipakkhepi dveyeva koṭiyo dassetuṃ hañci rattañcevātiādimāha. Tassattho – yadi etā dve koṭiyo sampaṭicchasi, avimuttañceva vimuttañcā ti imāpi sampaṭiccha. Kilesasampayuttañhi cittaṃ avimuttaṃ, vippayuttaṃ vimuttaṃ. Vimuccamānaṃ nāmāti paramatthato tatiyā koṭi natthīti.

    విముచ్చమానకథావణ్ణనా.

    Vimuccamānakathāvaṇṇanā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౨౪) ౪. విముచ్చమానకథా • (24) 4. Vimuccamānakathā

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౪. విముచ్చమానకథావణ్ణనా • 4. Vimuccamānakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౪. విముచ్చమానకథావణ్ణనా • 4. Vimuccamānakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact