| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
6. විමුත්‌තායතනසුත්‌තං
6. Vimuttāyatanasuttaṃ
26. ‘‘පඤ්‌චිමානි , භික්‌ඛවෙ, විමුත්‌තායතනානි යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
26. ‘‘Pañcimāni , bhikkhave, vimuttāyatanāni yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘කතමානි පඤ්‌ච? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී. යථා යථා, භික්‌ඛවෙ, තස්‌ස භික්‌ඛුනො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති, අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී, තථා තථා සො තස්‌මිං ධම්‌මෙ අත්‌ථපටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මපටිසංවෙදී ච. තස්‌ස අත්‌ථපටිසංවෙදිනො ධම්‌මපටිසංවෙදිනො පාමොජ්‌ජං 1 ජායති. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති. පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති. පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති 2. සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ඉදං, භික්‌ඛවෙ, පඨමං විමුත්‌තායතනං යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
‘‘Katamāni pañca? Idha, bhikkhave, bhikkhuno satthā dhammaṃ deseti aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī. Yathā yathā, bhikkhave, tassa bhikkhuno satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ 3 jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti 4. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො න හෙව ඛො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති, අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී, අපි ච ඛො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති. යථා යථා, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති තථා තථා සො තස්‌මිං ධම්‌මෙ අත්‌ථපටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මපටිසංවෙදී ච. තස්‌ස අත්‌ථපටිසංවෙදිනො ධම්‌මපටිසංවෙදිනො පාමොජ්‌ජං ජායති. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති. පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති. පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති. සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ඉදං, භික්‌ඛවෙ, දුතියං විමුත්‌තායතනං යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, api ca kho yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti. Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො න හෙව ඛො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති, අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී, නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති, අපි ච ඛො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති. යථා යථා, භික්‌ඛවෙ , භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති තථා තථා සො තස්‌මිං ධම්‌මෙ අත්‌ථපටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මපටිසංවෙදී ච. තස්‌ස අත්‌ථපටිසංවෙදිනො ධම්‌මපටිසංවෙදිනො පාමොජ්‌ජං ජායති. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති. පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති. පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති. සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ඉදං, භික්‌ඛවෙ, තතියං විමුත්‌තායතනං යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො…පෙ.… යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, api ca kho yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti. Yathā yathā, bhikkhave , bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino…pe… yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො න හෙව ඛො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති, අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී, නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති, නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති; අපි ච ඛො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති. යථා යථා, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති තථා තථා සො තස්‌මිං ධම්‌මෙ අත්‌ථපටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මපටිසංවෙදී ච. තස්‌ස අත්‌ථපටිසංවෙදිනො ධම්‌මපටිසංවෙදිනො පාමොජ්‌ජං ජායති. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති. පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති. පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති. සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ඉදං, භික්‌ඛවෙ, චතුත්‌ථං විමුත්‌තායතනං යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti; api ca kho yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො න හෙව ඛො සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙති අඤ්‌ඤතරො වා ගරුට්‌ඨානියො සබ්‍රහ්‌මචාරී, නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති , නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති, නාපි යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති; අපි ච ඛ්‌වස්‌ස අඤ්‌ඤතරං සමාධිනිමිත්‌තං සුග්‌ගහිතං හොති සුමනසිකතං සූපධාරිතං සුප්‌පටිවිද්‌ධං පඤ්‌ඤාය. යථා යථා, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අඤ්‌ඤතරං සමාධිනිමිත්‌තං සුග්‌ගහිතං හොති සුමනසිකතං සූපධාරිතං සුප්‌පටිවිද්‌ධං පඤ්‌ඤාය තථා තථා සො තස්‌මිං ධම්‌මෙ අත්‌ථපටිසංවෙදී ච හොති ධම්‌මපටිසංවෙදී ච. තස්‌ස අත්‌ථපටිසංවෙදිනො ධම්‌මපටිසංවෙදිනො පාමොජ්‌ජං ජායති. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති. පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති. පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති. සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ඉදං, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චමං විමුත්‌තායතනං යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාති.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti , nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati; api ca khvassa aññataraṃ samādhinimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhuno aññataraṃ samādhinimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Idaṃ, bhikkhave, pañcamaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti.
‘‘ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච විමුත්‌තායතනානි යත්‌ථ භික්‌ඛුනො අප්‌පමත්‌තස්‌ස ආතාපිනො පහිතත්‌තස්‌ස විහරතො අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුච්‌චති, අපරික්‌ඛීණා වා ආසවා පරික්‌ඛයං ගච්‌ඡන්‌ති, අනනුප්‌පත්‌තං වා අනුත්‌තරං යොගක්‌ඛෙමං අනුපාපුණාතී’’ති. ඡට්‌ඨං.
‘‘Imāni kho, bhikkhave, pañca vimuttāyatanāni yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇātī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 6. විමුත්‌තායතනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. විමුත්‌තායතනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
