| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៦. វិមុត្តាយតនសុត្តវណ្ណនា
6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
២៦. ឆដ្ឋេ វិមុត្តិយា វដ្ដទុក្ខតោ វិមុច្ចនស្ស អាយតនានិ ការណានិ វិមុត្តាយតនានីតិ អាហ – ‘‘វិមុច្ចនការណានី’’តិ។ បាឡិអត្ថំ ជានន្តស្សាតិ ‘‘ឥធ សីលំ អាគតំ, ឥធ សមាធិ, ឥធ បញ្ញា’’តិអាទិនា តំតំបាឡិអត្ថំ យាថាវតោ ជានន្តស្ស។ បាឡិំ ជានន្តស្សាតិ តទត្ថពោធិនិំ បាឡិំ យាថាវតោ ឧបធារេន្តស្ស។ តរុណបីតីតិ សញ្ជាតមត្តា មុទុកា បីតិ ជាយតិ។ កថំ ជាយតិ? យថាទេសិតំ ធម្មំ ឧបធារេន្តស្ស តទនុច្ឆវិកមេវ អត្តនោ កាយវាចាមនោសមាចារំ បរិគ្គណ្ហន្តស្ស សោមនស្សំ បត្តស្ស បមោទលក្ខណំ បាមោជ្ជំ ជាយតិ។ តុដ្ឋាការភូតា ពលវបីតីតិ បុរិមុប្បន្នាយ បីតិយា វសេន លទ្ធាសេវនត្តា អតិវិយ តុដ្ឋាការភូតា កាយចិត្តទរថស្ស បស្សម្ភនសមត្ថតាយ បស្សទ្ធិយា បច្ចយោ ភវិតុំ សមត្ថា ពលប្បត្តា បីតិ ជាយតិ។ យស្មា នាមកាយេ បស្សទ្ធេ រូបកាយោបិ បស្សទ្ធោ ឯវ ហោតិ, តស្មា ‘‘នាមកាយោ បស្សម្ភតិ’’ច្ចេវ វុត្តំ។
26. Chaṭṭhe vimuttiyā vaṭṭadukkhato vimuccanassa āyatanāni kāraṇāni vimuttāyatanānīti āha – ‘‘vimuccanakāraṇānī’’ti. Pāḷiatthaṃ jānantassāti ‘‘idha sīlaṃ āgataṃ, idha samādhi, idha paññā’’tiādinā taṃtaṃpāḷiatthaṃ yāthāvato jānantassa. Pāḷiṃ jānantassāti tadatthabodhiniṃ pāḷiṃ yāthāvato upadhārentassa. Taruṇapītīti sañjātamattā mudukā pīti jāyati. Kathaṃ jāyati? Yathādesitaṃ dhammaṃ upadhārentassa tadanucchavikameva attano kāyavācāmanosamācāraṃ pariggaṇhantassa somanassaṃ pattassa pamodalakkhaṇaṃ pāmojjaṃ jāyati. Tuṭṭhākārabhūtā balavapītīti purimuppannāya pītiyā vasena laddhāsevanattā ativiya tuṭṭhākārabhūtā kāyacittadarathassa passambhanasamatthatāya passaddhiyā paccayo bhavituṃ samatthā balappattā pīti jāyati. Yasmā nāmakāye passaddhe rūpakāyopi passaddho eva hoti, tasmā ‘‘nāmakāyo passambhati’’cceva vuttaṃ.
សុខំ បដិលភតីតិ វក្ខមានស្ស ចិត្តសមាធានស្ស បច្ចយោ ភវិតុំ សមត្ថំ ចេតសិកំ និរាមិសសុខំ បដិលភតិ វិន្ទតិ។ សមាធិយតីតិ ឯត្ថ បន ន យោ កោចិ សមាធិ អធិប្បេតោ, អថ ខោ អនុត្តរសមាធីតិ ទស្សេន្តោ ‘‘អរហត្ត…បេ.… សមាធិយតី’’តិ អាហ។ ‘‘អយំ ហី’’តិអាទិ តស្សំ ទេសនាយំ តាទិសស្ស បុគ្គលស្ស យថាវុត្តសមាធិបដិលាភស្ស ការណភាវវិភាវនំ, យំ តថា វិមុត្តាយតនភាវោ។ ឱសក្កិតុន្តិ ទស្សិតុំ។ សមាធិយេវ សមាធិនិមិត្តន្តិ កម្មដ្ឋានបាឡិយា អារុឡ្ហោ សមាធិ ឯវ បរតោ ឧប្បជ្ជនកភាវនាសមាធិស្ស ការណភាវតោ សមាធិនិមិត្តំ។ តេនាហ ‘‘អាចរិយស្ស សន្តិកេ’’តិអាទិ។
Sukhaṃpaṭilabhatīti vakkhamānassa cittasamādhānassa paccayo bhavituṃ samatthaṃ cetasikaṃ nirāmisasukhaṃ paṭilabhati vindati. Samādhiyatīti ettha pana na yo koci samādhi adhippeto, atha kho anuttarasamādhīti dassento ‘‘arahatta…pe… samādhiyatī’’ti āha. ‘‘Ayaṃ hī’’tiādi tassaṃ desanāyaṃ tādisassa puggalassa yathāvuttasamādhipaṭilābhassa kāraṇabhāvavibhāvanaṃ, yaṃ tathā vimuttāyatanabhāvo. Osakkitunti dassituṃ. Samādhiyeva samādhinimittanti kammaṭṭhānapāḷiyā āruḷho samādhi eva parato uppajjanakabhāvanāsamādhissa kāraṇabhāvato samādhinimittaṃ. Tenāha ‘‘ācariyassa santike’’tiādi.
វិមុត្តាយតនសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. វិមុត្តាយតនសុត្តំ • 6. Vimuttāyatanasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. វិមុត្តាយតនសុត្តវណ្ណនា • 6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
