Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၆. ဝိမုတ္တာယတနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
၂၆. ဆဋ္ဌေ ဝိမုတ္တိယာ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော ဝိမုစ္စနသ္သ အာယတနာနိ ကာရဏာနိ ဝိမုတ္တာယတနာနီတိ အာဟ – ‘‘ဝိမုစ္စနကာရဏာနီ’’တိ။ ပာဠိအတ္ထံ ဇာနန္တသ္သာတိ ‘‘ဣဓ သီလံ အာဂတံ, ဣဓ သမာဓိ, ဣဓ ပညာ’’တိအာဒိနာ တံတံပာဠိအတ္ထံ ယာထာဝတော ဇာနန္တသ္သ။ ပာဠိံ ဇာနန္တသ္သာတိ တဒတ္ထဗောဓိနိံ ပာဠိံ ယာထာဝတော ဥပဓာရေန္တသ္သ။ တရုဏပီတီတိ သဉ္ဇာတမတ္တာ မုဒုကာ ပီတိ ဇာယတိ။ ကထံ ဇာယတိ? ယထာဒေသိတံ ဓမ္မံ ဥပဓာရေန္တသ္သ တဒနုစ္ဆဝိကမေဝ အတ္တနော ကာယဝာစာမနောသမာစာရံ ပရိဂ္ဂဏ္ဟန္တသ္သ သောမနသ္သံ ပတ္တသ္သ ပမောဒလက္ခဏံ ပာမောဇ္ဇံ ဇာယတိ။ တုဋ္ဌာကာရဘူတာ ဗလဝပီတီတိ ပုရိမုပ္ပန္နာယ ပီတိယာ ဝသေန လဒ္ဓာသေဝနတ္တာ အတိဝိယ တုဋ္ဌာကာရဘူတာ ကာယစိတ္တဒရထသ္သ ပသ္သမ္ဘနသမတ္ထတာယ ပသ္သဒ္ဓိယာ ပစ္စယော ဘဝိတုံ သမတ္ထာ ဗလပ္ပတ္တာ ပီတိ ဇာယတိ။ ယသ္မာ နာမကာယေ ပသ္သဒ္ဓေ ရူပကာယောပိ ပသ္သဒ္ဓော ဧဝ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘နာမကာယော ပသ္သမ္ဘတိ’’စ္စေဝ ဝုတ္တံ။
26. Chaṭṭhe vimuttiyā vaṭṭadukkhato vimuccanassa āyatanāni kāraṇāni vimuttāyatanānīti āha – ‘‘vimuccanakāraṇānī’’ti. Pāḷiatthaṃ jānantassāti ‘‘idha sīlaṃ āgataṃ, idha samādhi, idha paññā’’tiādinā taṃtaṃpāḷiatthaṃ yāthāvato jānantassa. Pāḷiṃ jānantassāti tadatthabodhiniṃ pāḷiṃ yāthāvato upadhārentassa. Taruṇapītīti sañjātamattā mudukā pīti jāyati. Kathaṃ jāyati? Yathādesitaṃ dhammaṃ upadhārentassa tadanucchavikameva attano kāyavācāmanosamācāraṃ pariggaṇhantassa somanassaṃ pattassa pamodalakkhaṇaṃ pāmojjaṃ jāyati. Tuṭṭhākārabhūtā balavapītīti purimuppannāya pītiyā vasena laddhāsevanattā ativiya tuṭṭhākārabhūtā kāyacittadarathassa passambhanasamatthatāya passaddhiyā paccayo bhavituṃ samatthā balappattā pīti jāyati. Yasmā nāmakāye passaddhe rūpakāyopi passaddho eva hoti, tasmā ‘‘nāmakāyo passambhati’’cceva vuttaṃ.
သုခံ ပဋိလဘတီတိ ဝက္ခမာနသ္သ စိတ္တသမာဓာနသ္သ ပစ္စယော ဘဝိတုံ သမတ္ထံ စေတသိကံ နိရာမိသသုခံ ပဋိလဘတိ ဝိန္ဒတိ။ သမာဓိယတီတိ ဧတ္ထ ပန န ယော ကောစိ သမာဓိ အဓိပ္ပေတော, အထ ခော အနုတ္တရသမာဓီတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘အရဟတ္တ။ပေ.။ သမာဓိယတီ’’တိ အာဟ။ ‘‘အယံ ဟီ’’တိအာဒိ တသ္သံ ဒေသနာယံ တာဒိသသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ယထာဝုတ္တသမာဓိပဋိလာဘသ္သ ကာရဏဘာဝဝိဘာဝနံ, ယံ တထာ ဝိမုတ္တာယတနဘာဝော။ ဩသက္ကိတုန္တိ ဒသ္သိတုံ။ သမာဓိယေဝ သမာဓိနိမိတ္တန္တိ ကမ္မဋ္ဌာနပာဠိယာ အာရုဠ္ဟော သမာဓိ ဧဝ ပရတော ဥပ္ပဇ္ဇနကဘာဝနာသမာဓိသ္သ ကာရဏဘာဝတော သမာဓိနိမိတ္တံ။ တေနာဟ ‘‘အာစရိယသ္သ သန္တိကေ’’တိအာဒိ။
Sukhaṃpaṭilabhatīti vakkhamānassa cittasamādhānassa paccayo bhavituṃ samatthaṃ cetasikaṃ nirāmisasukhaṃ paṭilabhati vindati. Samādhiyatīti ettha pana na yo koci samādhi adhippeto, atha kho anuttarasamādhīti dassento ‘‘arahatta…pe… samādhiyatī’’ti āha. ‘‘Ayaṃ hī’’tiādi tassaṃ desanāyaṃ tādisassa puggalassa yathāvuttasamādhipaṭilābhassa kāraṇabhāvavibhāvanaṃ, yaṃ tathā vimuttāyatanabhāvo. Osakkitunti dassituṃ. Samādhiyeva samādhinimittanti kammaṭṭhānapāḷiyā āruḷho samādhi eva parato uppajjanakabhāvanāsamādhissa kāraṇabhāvato samādhinimittaṃ. Tenāha ‘‘ācariyassa santike’’tiādi.
ဝိမုတ္တာယတနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၆. ဝိမုတ္တာယတနသုတ္တံ • 6. Vimuttāyatanasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဝိမုတ္တာယတနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā