| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೬. ವಿಮುತ್ತಾಯತನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
೨೬. ಛಟ್ಠೇ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ವಟ್ಟದುಕ್ಖತೋ ವಿಮುಚ್ಚನಸ್ಸ ಆಯತನಾನಿ ಕಾರಣಾನಿ ವಿಮುತ್ತಾಯತನಾನೀತಿ ಆಹ – ‘‘ವಿಮುಚ್ಚನಕಾರಣಾನೀ’’ತಿ। ಪಾಳಿಅತ್ಥಂ ಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇಧ ಸೀಲಂ ಆಗತಂ, ಇಧ ಸಮಾಧಿ, ಇಧ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿಆದಿನಾ ತಂತಂಪಾಳಿಅತ್ಥಂ ಯಾಥಾವತೋ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ। ಪಾಳಿಂ ಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ತದತ್ಥಬೋಧಿನಿಂ ಪಾಳಿಂ ಯಾಥಾವತೋ ಉಪಧಾರೇನ್ತಸ್ಸ। ತರುಣಪೀತೀತಿ ಸಞ್ಜಾತಮತ್ತಾ ಮುದುಕಾ ಪೀತಿ ಜಾಯತಿ। ಕಥಂ ಜಾಯತಿ? ಯಥಾದೇಸಿತಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪಧಾರೇನ್ತಸ್ಸ ತದನುಚ್ಛವಿಕಮೇವ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯವಾಚಾಮನೋಸಮಾಚಾರಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪತ್ತಸ್ಸ ಪಮೋದಲಕ್ಖಣಂ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಜಾಯತಿ। ತುಟ್ಠಾಕಾರಭೂತಾ ಬಲವಪೀತೀತಿ ಪುರಿಮುಪ್ಪನ್ನಾಯ ಪೀತಿಯಾ ವಸೇನ ಲದ್ಧಾಸೇವನತ್ತಾ ಅತಿವಿಯ ತುಟ್ಠಾಕಾರಭೂತಾ ಕಾಯಚಿತ್ತದರಥಸ್ಸ ಪಸ್ಸಮ್ಭನಸಮತ್ಥತಾಯ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ ಭವಿತುಂ ಸಮತ್ಥಾ ಬಲಪ್ಪತ್ತಾ ಪೀತಿ ಜಾಯತಿ। ಯಸ್ಮಾ ನಾಮಕಾಯೇ ಪಸ್ಸದ್ಧೇ ರೂಪಕಾಯೋಪಿ ಪಸ್ಸದ್ಧೋ ಏವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ನಾಮಕಾಯೋ ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ’’ಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ।
26. Chaṭṭhe vimuttiyā vaṭṭadukkhato vimuccanassa āyatanāni kāraṇāni vimuttāyatanānīti āha – ‘‘vimuccanakāraṇānī’’ti. Pāḷiatthaṃ jānantassāti ‘‘idha sīlaṃ āgataṃ, idha samādhi, idha paññā’’tiādinā taṃtaṃpāḷiatthaṃ yāthāvato jānantassa. Pāḷiṃ jānantassāti tadatthabodhiniṃ pāḷiṃ yāthāvato upadhārentassa. Taruṇapītīti sañjātamattā mudukā pīti jāyati. Kathaṃ jāyati? Yathādesitaṃ dhammaṃ upadhārentassa tadanucchavikameva attano kāyavācāmanosamācāraṃ pariggaṇhantassa somanassaṃ pattassa pamodalakkhaṇaṃ pāmojjaṃ jāyati. Tuṭṭhākārabhūtā balavapītīti purimuppannāya pītiyā vasena laddhāsevanattā ativiya tuṭṭhākārabhūtā kāyacittadarathassa passambhanasamatthatāya passaddhiyā paccayo bhavituṃ samatthā balappattā pīti jāyati. Yasmā nāmakāye passaddhe rūpakāyopi passaddho eva hoti, tasmā ‘‘nāmakāyo passambhati’’cceva vuttaṃ.
ಸುಖಂ ಪಟಿಲಭತೀತಿ ವಕ್ಖಮಾನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ ಭವಿತುಂ ಸಮತ್ಥಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನಿರಾಮಿಸಸುಖಂ ಪಟಿಲಭತಿ ವಿನ್ದತಿ। ಸಮಾಧಿಯತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ನ ಯೋ ಕೋಚಿ ಸಮಾಧಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ, ಅಥ ಖೋ ಅನುತ್ತರಸಮಾಧೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅರಹತ್ತ…ಪೇ॰… ಸಮಾಧಿಯತೀ’’ತಿ ಆಹ। ‘‘ಅಯಂ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ತಸ್ಸಂ ದೇಸನಾಯಂ ತಾದಿಸಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಥಾವುತ್ತಸಮಾಧಿಪಟಿಲಾಭಸ್ಸ ಕಾರಣಭಾವವಿಭಾವನಂ, ಯಂ ತಥಾ ವಿಮುತ್ತಾಯತನಭಾವೋ। ಓಸಕ್ಕಿತುನ್ತಿ ದಸ್ಸಿತುಂ। ಸಮಾಧಿಯೇವ ಸಮಾಧಿನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಪಾಳಿಯಾ ಆರುಳ್ಹೋ ಸಮಾಧಿ ಏವ ಪರತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಭಾವನಾಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಕಾರಣಭಾವತೋ ಸಮಾಧಿನಿಮಿತ್ತಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿಆದಿ।
Sukhaṃpaṭilabhatīti vakkhamānassa cittasamādhānassa paccayo bhavituṃ samatthaṃ cetasikaṃ nirāmisasukhaṃ paṭilabhati vindati. Samādhiyatīti ettha pana na yo koci samādhi adhippeto, atha kho anuttarasamādhīti dassento ‘‘arahatta…pe… samādhiyatī’’ti āha. ‘‘Ayaṃ hī’’tiādi tassaṃ desanāyaṃ tādisassa puggalassa yathāvuttasamādhipaṭilābhassa kāraṇabhāvavibhāvanaṃ, yaṃ tathā vimuttāyatanabhāvo. Osakkitunti dassituṃ. Samādhiyeva samādhinimittanti kammaṭṭhānapāḷiyā āruḷho samādhi eva parato uppajjanakabhāvanāsamādhissa kāraṇabhāvato samādhinimittaṃ. Tenāha ‘‘ācariyassa santike’’tiādi.
ವಿಮುತ್ತಾಯತನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೬. ವಿಮುತ್ತಾಯತನಸುತ್ತಂ • 6. Vimuttāyatanasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ವಿಮುತ್ತಾಯತನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Vimuttāyatanasuttavaṇṇanā
