| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
5. පඤ්‌චමවග්‌ගො
5. Pañcamavaggo
1. විමුත්‌තිකථාවණ්‌ණනා
1. Vimuttikathāvaṇṇanā
418. ඉදානි විමුත්‌තිකථා නාම හොති. තත්‌ථ විපස්‌සනා, මග්‌ගො, ඵලං, පච්‌චවෙක්‌ඛණන්‌ති චතුන්‌නං ඤාණානං විමුත්‌තිඤාණන්‌ති නාමං. තෙසු විපස්‌සනාඤාණං නිච්‌චනිමිත්‌තාදීහි විමුත්‌තත්‌තා, තදඞ්‌ගවිමුත්‌තිභාවෙන වා විමුත්‌තත්‌තා විමුත්‌තිඤාණං. මග්‌ගො සමුච්‌ඡෙදවිමුත්‌ති, ඵලං පටිප්‌පස්‌සද්‌ධිවිමුත්‌ති, පච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණං පන විමුත්‌තිං ජානාතීති විමුත්‌තිඤාණං. එවං චතුබ්‌බිධෙ විමුත්‌තිඤාණෙ නිප්‌පරියායෙන ඵලඤාණමෙව විමුත්‌ති. සෙසානි ‘‘විමුත්‌තානී’’ති වා ‘‘අවිමුත්‌තානී’’ති වා න වත්‌තබ්‌බානි. තස්‌මා ‘‘ඉදං නාම විමුත්‌තිඤාණං විමුත්‌ත’’න්‌ති අවත්‌වා අවිසෙසෙනෙව ‘‘විමුත්‌තිඤාණං විමුත්‌ත’’න්‌ති යෙසං ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි අන්‌ධකානං; තෙ සන්‌ධාය පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා පරවාදිස්‌ස. පුන යංකිඤ්‌චීති පුට්‌ඨො පච්‌චවෙක්‌ඛණාදීනි සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. පටිපන්‌නස්‌සාති පුට්‌ඨො මග්‌ගඤාණස්‌ස අනාසවතං සන්‌ධාය පටිජානාති. යස්‌මා පන තං සොතාපන්‌නස්‌ස ඵලෙ ඨිතස්‌ස ඤාණං න හොති, තස්‌මා විමුත්‌තං නාම න හොතීති චොදනත්‌ථං පුන සකවාදී සොතාපන්‌නස්‌සාතිආදිමාහ. ඉමිනා උපායෙන සබ්‌බත්‌ථ අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
418. Idāni vimuttikathā nāma hoti. Tattha vipassanā, maggo, phalaṃ, paccavekkhaṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ vimuttiñāṇanti nāmaṃ. Tesu vipassanāñāṇaṃ niccanimittādīhi vimuttattā, tadaṅgavimuttibhāvena vā vimuttattā vimuttiñāṇaṃ. Maggo samucchedavimutti, phalaṃ paṭippassaddhivimutti, paccavekkhaṇañāṇaṃ pana vimuttiṃ jānātīti vimuttiñāṇaṃ. Evaṃ catubbidhe vimuttiñāṇe nippariyāyena phalañāṇameva vimutti. Sesāni ‘‘vimuttānī’’ti vā ‘‘avimuttānī’’ti vā na vattabbāni. Tasmā ‘‘idaṃ nāma vimuttiñāṇaṃ vimutta’’nti avatvā aviseseneva ‘‘vimuttiñāṇaṃ vimutta’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Puna yaṃkiñcīti puṭṭho paccavekkhaṇādīni sandhāya paṭikkhipati. Paṭipannassāti puṭṭho maggañāṇassa anāsavataṃ sandhāya paṭijānāti. Yasmā pana taṃ sotāpannassa phale ṭhitassa ñāṇaṃ na hoti, tasmā vimuttaṃ nāma na hotīti codanatthaṃ puna sakavādī sotāpannassātiādimāha. Iminā upāyena sabbattha attho veditabbo.
විමුත්‌තිකථාවණ්‌ණනා.
Vimuttikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (43) 1. විමුත්‌තිකථා • (43) 1. Vimuttikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. විමුත්‌තිකථාවණ්‌ණනා • 1. Vimuttikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 1. විමුත්‌තිකථාවණ්‌ණනා • 1. Vimuttikathāvaṇṇanā
