Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੫. ਪਞ੍ਚਮવਗ੍ਗੋ
5. Pañcamavaggo
੧. વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
1. Vimuttikathāvaṇṇanā
੪੧੮. ਇਦਾਨਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ વਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਮਗ੍ਗੋ, ਫਲਂ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ। ਤੇਸੁ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਦਙ੍ਗવਿਮੁਤ੍ਤਿਭਾવੇਨ વਾ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਂ। ਮਗ੍ਗੋ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਫਲਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿવਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ਪਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਂ। ਏવਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣੇ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਫਲਞਾਣਮੇવ વਿਮੁਤ੍ਤਿ। ਸੇਸਾਨਿ ‘‘વਿਮੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ વਾ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਅવਿਸੇਸੇਨੇવ ‘‘વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਂ વਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਪੁਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾਦੀਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨਾਸવਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਫਲੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਸਕવਾਦੀ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
418. Idāni vimuttikathā nāma hoti. Tattha vipassanā, maggo, phalaṃ, paccavekkhaṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ vimuttiñāṇanti nāmaṃ. Tesu vipassanāñāṇaṃ niccanimittādīhi vimuttattā, tadaṅgavimuttibhāvena vā vimuttattā vimuttiñāṇaṃ. Maggo samucchedavimutti, phalaṃ paṭippassaddhivimutti, paccavekkhaṇañāṇaṃ pana vimuttiṃ jānātīti vimuttiñāṇaṃ. Evaṃ catubbidhe vimuttiñāṇe nippariyāyena phalañāṇameva vimutti. Sesāni ‘‘vimuttānī’’ti vā ‘‘avimuttānī’’ti vā na vattabbāni. Tasmā ‘‘idaṃ nāma vimuttiñāṇaṃ vimutta’’nti avatvā aviseseneva ‘‘vimuttiñāṇaṃ vimutta’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Puna yaṃkiñcīti puṭṭho paccavekkhaṇādīni sandhāya paṭikkhipati. Paṭipannassāti puṭṭho maggañāṇassa anāsavataṃ sandhāya paṭijānāti. Yasmā pana taṃ sotāpannassa phale ṭhitassa ñāṇaṃ na hoti, tasmā vimuttaṃ nāma na hotīti codanatthaṃ puna sakavādī sotāpannassātiādimāha. Iminā upāyena sabbattha attho veditabbo.
વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Vimuttikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੪੩) ੧. વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾ • (43) 1. Vimuttikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧. વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Vimuttikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੧. વਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Vimuttikathāvaṇṇanā