Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੨. વਿਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ
12. Viññāṇalakkhaṇapañho
੧੨. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕਿਂਲਕ੍ਖਣਂ વਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘વਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਮਹਾਰਾਜ, વਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ।
12. ‘‘Bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇaṃ viññāṇa’’nti? ‘‘Vijānanalakkhaṇaṃ, mahārāja, viññāṇa’’nti.
‘‘ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਗਰਗੁਤ੍ਤਿਕੋ ਮਜ੍ਝੇ ਨਗਰਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਤੋ ਪੁਰਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਤੋ ਪੁਰਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਤੋ ਪੁਰਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਤੋ ਪੁਰਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਞ੍ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਞ੍ਚ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਞ੍ਚ ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਞ੍ਚ ਜਿવ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વਿਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ વਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, nagaraguttiko majjhe nagarasiṅghāṭake nisinno passeyya puratthimadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya dakkhiṇadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya pacchimadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya uttaradisato purisaṃ āgacchantaṃ. Evameva kho, mahārāja, yañca puriso cakkhunā rūpaṃ passati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca sotena saddaṃ suṇāti, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca ghānena gandhaṃ ghāyati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca jivhāya rasaṃ sāyati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca kāyena phoṭṭhabbaṃ phusati, taṃ viññāṇena vijānāti, yañca manasā dhammaṃ vijānāti, taṃ viññāṇena vijānāti. Evaṃ kho, mahārāja, vijānanalakkhaṇaṃ viññāṇa’’nti.
‘‘ਕਲ੍ਲੋਸਿ , ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Kallosi , bhante nāgasenā’’ti.
વਿਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ ਦ੍વਾਦਸਮੋ।
Viññāṇalakkhaṇapañho dvādasamo.