| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၁၅. ဝိညာဏနာနတ္ထပဉ္ဟော
15. Viññāṇanānatthapañho
၁၅. ရာဇာ အာဟ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝိညာဏ’န္တိ ဝာ ‘ပညာ’တိ ဝာ ‘ဘူတသ္မိံ ဇီဝော’တိ ဝာ ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ စေဝ နာနာဗ္ယဉ္ဇနာ စ, ဥဒာဟု ဧကတ္ထာ ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာန’’န္တိ ? ‘‘ဝိဇာနနလက္ခဏံ, မဟာရာဇ, ဝိညာဏံ, ပဇာနနလက္ခဏာ ပညာ, ဘူတသ္မိံ ဇီဝော နုပလဗ္ဘတီ’’တိ။ ‘‘ယဒိ ဇီဝော နုပလဗ္ဘတိ, အထ ကော စရဟိ စက္ခုနာ ရူပံ ပသ္သတိ, သောတေန သဒ္ဒံ သုဏာတိ, ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယတိ, ဇိဝ္ဟာယ ရသံ သာယတိ, ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသတိ, မနသာ ဓမ္မံ ဝိဇာနာတီ’’တိ? ထေရော အာဟ ‘‘ယဒိ ဇီဝော စက္ခုနာ ရူပံ ပသ္သတိ။ပေ.။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိဇာနာတိ, သော ဇီဝော စက္ခုဒ္ဝာရေသု ဥပ္ပာဋိတေသု မဟန္တေန အာကာသေန ဗဟိမုခော သုဋ္ဌုတရံ ရူပံ ပသ္သေယ္ယ, သောတေသု ဥပ္ပာဋိတေသု, ဃာနေ ဥပ္ပာဋိတေ, ဇိဝ္ဟာယ ဥပ္ပာဋိတာယ, ကာယေ ဥပ္ပာဋိတေ မဟန္တေန အာကာသေန သုဋ္ဌုတရံ သဒ္ဒံ သုဏေယ္ယ, ဂန္ဓံ ဃာယေယ္ယ, ရသံ သာယေယ္ယ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသေယ္ယာ’’တိ? ‘‘န ဟိ , ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, မဟာရာဇ, ဘူတသ္မိံ ဇီဝော နုပလဗ္ဘတီ’’တိ။
15. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, ‘viññāṇa’nti vā ‘paññā’ti vā ‘bhūtasmiṃ jīvo’ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca, udāhu ekatthā byañjanameva nāna’’nti ? ‘‘Vijānanalakkhaṇaṃ, mahārāja, viññāṇaṃ, pajānanalakkhaṇā paññā, bhūtasmiṃ jīvo nupalabbhatī’’ti. ‘‘Yadi jīvo nupalabbhati, atha ko carahi cakkhunā rūpaṃ passati, sotena saddaṃ suṇāti, ghānena gandhaṃ ghāyati, jivhāya rasaṃ sāyati, kāyena phoṭṭhabbaṃ phusati, manasā dhammaṃ vijānātī’’ti? Thero āha ‘‘yadi jīvo cakkhunā rūpaṃ passati…pe… manasā dhammaṃ vijānāti, so jīvo cakkhudvāresu uppāṭitesu mahantena ākāsena bahimukho suṭṭhutaraṃ rūpaṃ passeyya, sotesu uppāṭitesu, ghāne uppāṭite, jivhāya uppāṭitāya, kāye uppāṭite mahantena ākāsena suṭṭhutaraṃ saddaṃ suṇeyya, gandhaṃ ghāyeyya, rasaṃ sāyeyya, phoṭṭhabbaṃ phuseyyā’’ti? ‘‘Na hi , bhante’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, bhūtasmiṃ jīvo nupalabbhatī’’ti.
‘‘ကလ္လောသိ, ဘန္တေ နာဂသေနာ’’တိ။
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ဝိညာဏနာနတ္ထပဉ္ဟော ပန္နရသမော။
Viññāṇanānatthapañho pannarasamo.
