| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං
Viññāṇañcāyatanaṃ
266. ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌මාති, එත්‌ථ තාව පුබ්‌බෙ වුත්‌තනයෙන ආකාසානඤ්‌චං ආයතනමස්‌ස අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙනාති ඣානම්‌පි ආකාසානඤ්‌චායතනං. වුත්‌තනයෙනෙව ආරම්‌මණම්‌පි. එවමෙතං ඣානඤ්‌ච ආරම්‌මණඤ්‌චාති උභයම්‌පි අප්‌පවත්‌තිකරණෙන ච අමනසිකරණෙන ච සමතික්‌කමිත්‌වාව යස්‌මා ඉදං විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාතබ්‌බං, තස්‌මා උභයම්‌පෙතං එකජ්‌ඣං කත්‌වා ‘ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌මා’ති ඉදං වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං.
266. Ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammāti, ettha tāva pubbe vuttanayena ākāsānañcaṃ āyatanamassa adhiṭṭhānaṭṭhenāti jhānampi ākāsānañcāyatanaṃ. Vuttanayeneva ārammaṇampi. Evametaṃ jhānañca ārammaṇañcāti ubhayampi appavattikaraṇena ca amanasikaraṇena ca samatikkamitvāva yasmā idaṃ viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja vihātabbaṃ, tasmā ubhayampetaṃ ekajjhaṃ katvā ‘ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammā’ti idaṃ vuttanti veditabbaṃ.
විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතන්‌ති, එත්‌ථ පන අනන්‌තන්‌ති මනසිකාතබ්‌බවසෙන නාස්‌ස අන්‌තොති අනන්‌තං. අනන්‌තමෙව ආනඤ්‌චං. විඤ්‌ඤාණං ආනඤ්‌චං විඤ්‌ඤාණානඤ්‌චන්‌ති අවත්‌වා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චන්‌ති වුත්‌තං. අයඤ්‌හෙත්‌ථ රූළ්‌හීසද්‌දො. තදෙව විඤ්‌ඤාණඤ්‌චං අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙන ඉමාය සඤ්‌ඤාය ආයතනන්‌ති විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං. තස්‌මිං විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනෙ පවත්‌තාය සඤ්‌ඤාය සහගතන්‌ති විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතං. ආකාසෙ පවත්‌තවිඤ්‌ඤාණාරම්‌මණස්‌ස ඣානස්‌සෙතං අධිවචනං. ඉධ ආකාසානඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියා නිකන්‌තිපරියාදානදුක්‌ඛතාය දුක්‌ඛා පටිපදා, පරියාදින්‌නනිකන්‌තිකස්‌ස අප්‌පනාපරිවාසදන්‌ධතාය දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා. විපරියායෙන සුඛා පටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා ච. පරිත්‌තකසිණුග්‌ඝාටිමාකාසාරම්‌මණං සමාපත්‌තිං ආරබ්‌භ පවත්‌තියා පරිත්‌තාරම්‌මණතා, විපරියායෙන අප්‌පමාණාරම්‌මණතා වෙදිතබ්‌බා. සෙසං පුරිමසදිසමෙව.
Viññāṇañcāyatanasaññāsahagatanti, ettha pana anantanti manasikātabbavasena nāssa antoti anantaṃ. Anantameva ānañcaṃ. Viññāṇaṃ ānañcaṃ viññāṇānañcanti avatvā viññāṇañcanti vuttaṃ. Ayañhettha rūḷhīsaddo. Tadeva viññāṇañcaṃ adhiṭṭhānaṭṭhena imāya saññāya āyatananti viññāṇañcāyatanaṃ. Tasmiṃ viññāṇañcāyatane pavattāya saññāya sahagatanti viññāṇañcāyatanasaññāsahagataṃ. Ākāse pavattaviññāṇārammaṇassa jhānassetaṃ adhivacanaṃ. Idha ākāsānañcāyatanasamāpattiyā nikantipariyādānadukkhatāya dukkhā paṭipadā, pariyādinnanikantikassa appanāparivāsadandhatāya dandhābhiññā. Vipariyāyena sukhā paṭipadā khippābhiññā ca. Parittakasiṇugghāṭimākāsārammaṇaṃ samāpattiṃ ārabbha pavattiyā parittārammaṇatā, vipariyāyena appamāṇārammaṇatā veditabbā. Sesaṃ purimasadisameva.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / අරූපාවචරකුසලං • Arūpāvacarakusalaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / අරූපාවචරකුසලකථාවණ්‌ණනා • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / අරූපාවචරකුසලකථාවණ්‌ණනා • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
