Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿನಯಸಙ್ಗಹ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vinayasaṅgaha-aṭṭhakathā |
೪. ವಿಞ್ಞತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ
4. Viññattivinicchayakathā
೨೧. ವಿಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಯಾಚನಾ। ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೩೪೨) – ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜಾಯ ಪುರಿಸಂ ಯಾಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಸಹಾಯತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮಕರಣತ್ಥಾಯ ಪುರಿಸಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪುರಿಸೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಂ ಪುರಿಸತ್ತಕರಂ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಹತ್ಥಕಮ್ಮಞ್ಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ಥು ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಿಗಲುದ್ದಕಮಚ್ಛಬನ್ಧನಕಾದೀನಂ ಸಕಕಮ್ಮಂ ಅವಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ। ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಗತಾತ್ಥ ಕೇನ ಕಮ್ಮೇನಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಅಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ। ಮಿಗಲುದ್ದಕಾದಯೋ ಪನ ಸಕಕಮ್ಮಂ ನ ಯಾಚಿತಬ್ಬಾ, ‘‘ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾಪಿ ನ ಯಾಚಿತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ಯಾಚಿತಾ ಹಿ ತೇ ‘‘ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಮಿಗೇಪಿ ಮಾರೇತ್ವಾ ಆಹರೇಯ್ಯುಂ। ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಪನ ‘‘ವಿಹಾರೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಯಾಚಿತಬ್ಬಾ, ಫಾಲನಙ್ಗಲಾದೀನಿ ಉಪಕರಣಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಸಿತುಂ ವಾ ವಪಿತುಂ ವಾ ಲಾಯಿತುಂ ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಸಕಕಿಚ್ಚಪಸುತಮ್ಪಿ ಕಸ್ಸಕಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತೇವ। ಯೋ ಪನ ವಿಘಾಸಾದೋ ವಾ ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಕೋಚಿ ನಿಕ್ಕಮ್ಮೋ ನಿರತ್ಥಕಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ ವಾ ವಿಹರತಿ, ಏವರೂಪಂ ಅಯಾಚಿತ್ವಾಪಿ ‘‘ಏಹಿ ರೇ ಇದಂ ವಾ ಇದಂ ವಾ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಯದಿಚ್ಛಕಂ ಕಾರಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
21.Viññattīti yācanā. Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.342) – mūlacchejjāya purisaṃ yācituṃ na vaṭṭati, ‘‘sahāyatthāya kammakaraṇatthāya purisaṃ dethā’’ti yācituṃ vaṭṭati, purisena kattabbaṃ hatthakammasaṅkhātaṃ purisattakaraṃ yācituṃ vaṭṭatiyeva. Hatthakammañhi kiñci vatthu na hoti, tasmā taṃ ṭhapetvā migaluddakamacchabandhanakādīnaṃ sakakammaṃ avasesaṃ sabbaṃ kappiyaṃ. ‘‘Kiṃ, bhante, āgatāttha kena kammenā’’ti pucchite vā apucchite vā yācituṃ vaṭṭati, viññattipaccayā doso natthi. Migaluddakādayo pana sakakammaṃ na yācitabbā, ‘‘hatthakammaṃ dethā’’ti aniyametvāpi na yācitabbā. Evaṃ yācitā hi te ‘‘sādhu, bhante’’ti bhikkhū uyyojetvā migepi māretvā āhareyyuṃ. Niyametvā pana ‘‘vihāre kiñci kattabbaṃ atthi, tattha hatthakammaṃ dethā’’ti yācitabbā, phālanaṅgalādīni upakaraṇāni gahetvā kasituṃ vā vapituṃ vā lāyituṃ vā gacchantaṃ sakakiccapasutampi kassakaṃ vā aññaṃ vā kiñci hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭateva. Yo pana vighāsādo vā añño vā koci nikkammo niratthakakathaṃ kathento niddāyanto vā viharati, evarūpaṃ ayācitvāpi ‘‘ehi re idaṃ vā idaṃ vā karohī’’ti yadicchakaṃ kārāpetuṃ vaṭṭati.
ಹತ್ಥಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪನ ಸಬ್ಬಕಪ್ಪಿಯಭಾವದೀಪನತ್ಥಂ ಇಮಂ ನಯಂ ಕಥೇನ್ತಿ। ಸಚೇ ಹಿ ಭಿಕ್ಖು ಪಾಸಾದಂ ಕಾರೇತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಥಮ್ಭತ್ಥಾಯ ಪಾಸಾಣಕೋಟ್ಟಕಾನಂ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತಿ ಉಪಾಸಕಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ? ‘‘ಪಾಸಾಣತ್ಥಮ್ಭಾ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ಸಚೇ ತೇ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ಅತ್ತನೋ ಥಮ್ಭೇ ವಾ ದೇನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಅಥಾಪಿ ವದನ್ತಿ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ, ಭನ್ತೇ, ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ಖಣೋ ನತ್ಥಿ, ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ಧರಾಪೇಥ, ತಸ್ಸ ಮೂಲಂ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ಉದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಪಾಸಾಣತ್ಥಮ್ಭೇ ಉದ್ಧಟಮನುಸ್ಸಾನಂ ಮೂಲಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಪಾಸಾದದಾರೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ವಡ್ಢಕೀನಂ ಸನ್ತಿಕಂ, ಇಟ್ಠಕತ್ಥಾಯ ಇಟ್ಠಕವಡ್ಢಕೀನಂ, ಛದನತ್ಥಾಯ ಗೇಹಚ್ಛಾದಕಾನಂ, ಚಿತ್ತಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಚಿತ್ತಕಾರಾನನ್ತಿ ಯೇನ ಯೇನ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸಿಪ್ಪಕಾರಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಹತ್ಥಕಮ್ಮಯಾಚನವಸೇನ ಚ ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜಾಯ ವಾ ಭತ್ತವೇತನಾನುಪ್ಪದಾನೇನ ವಾ ಲದ್ಧಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅರಞ್ಞತೋ ಆಹರಾಪೇನ್ತೇನ ಚ ಸಬ್ಬಂ ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಕಂ ಆಹರಾಪೇತಬ್ಬಂ।
Hatthakammassa pana sabbakappiyabhāvadīpanatthaṃ imaṃ nayaṃ kathenti. Sace hi bhikkhu pāsādaṃ kāretukāmo hoti, thambhatthāya pāsāṇakoṭṭakānaṃ gharaṃ gantvā vattabbaṃ ‘‘hatthakammaṃ laddhuṃ vaṭṭati upāsakā’’ti. ‘‘Kiṃ kātabbaṃ, bhante’’ti? ‘‘Pāsāṇatthambhā uddharitvā dātabbā’’ti. Sace te uddharitvā vā denti, uddharitvā nikkhitte attano thambhe vā denti, vaṭṭati. Athāpi vadanti ‘‘amhākaṃ, bhante, hatthakammaṃ kātuṃ khaṇo natthi, aññaṃ uddharāpetha, tassa mūlaṃ dassāmā’’ti, uddharāpetvā ‘‘pāsāṇatthambhe uddhaṭamanussānaṃ mūlaṃ dethā’’ti vattuṃ vaṭṭati. Eteneva upāyena pāsādadārūnaṃ atthāya vaḍḍhakīnaṃ santikaṃ, iṭṭhakatthāya iṭṭhakavaḍḍhakīnaṃ, chadanatthāya gehacchādakānaṃ, cittakammatthāya cittakārānanti yena yena attho hoti, tassa tassa atthāya tesaṃ tesaṃ sippakārakānaṃ santikaṃ gantvā hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭati, hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetuṃ vaṭṭati. Araññato āharāpentena ca sabbaṃ anajjhāvutthakaṃ āharāpetabbaṃ.
೨೨. ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಪಾಸಾದಂ ಕಾರೇತುಕಾಮೇನ, ಮಞ್ಚಪೀಠಪತ್ತಪರಿಸ್ಸಾವನಧಮಕರಣಚೀವರಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತುಕಾಮೇನಪಿ ದಾರುಲೋಹಸುತ್ತಾದೀನಿ ಲಭಿತ್ವಾ ತೇ ತೇ ಸಿಪ್ಪಕಾರಕೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಯಾಚಿತಬ್ಬಂ। ಹತ್ಥಕಮ್ಮಯಾಚನವಸೇನ ಚ ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜಾಯ ವಾ ಭತ್ತವೇತನಾನುಪ್ಪದಾನೇನ ವಾ ಲದ್ಧಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಪನ ಕಾತುಂ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ಭತ್ತವೇತನಂ ಪಚ್ಚಾಸೀಸನ್ತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಕಹಾಪಣಾದಿ ನ ದಾತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖಾಚಾರವತ್ತೇನ ತಣ್ಡುಲಾದೀನಿ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಹತ್ಥಕಮ್ಮವಸೇನ ಪತ್ತಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತಥೇವ ಪಾಚೇತ್ವಾ ನವಪಕ್ಕಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ ಪುಞ್ಛನತೇಲತ್ಥಾಯ ಅನ್ತೋಗಾಮಂ ಪವಿಟ್ಠೇನ ‘‘ಭಿಕ್ಖಾಯ ಆಗತೋ’’ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಯಾಗುಯಾ ವಾ ಭತ್ತೇ ವಾ ಆನೀತೇ ಹತ್ಥೇನ ಪತ್ತೋ ಪಿಧಾತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಉಪಾಸಿಕಾ ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ, ‘‘ನವಪಕ್ಕೋ ಪತ್ತೋ, ಪುಞ್ಛನತೇಲೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಸಾ ‘‘ದೇಹಿ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತೇಲೇನ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ಯಾಗುಯಾ ವಾ ಭತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪೂರೇತ್ವಾ ದೇತಿ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
22. Na kevalañca pāsādaṃ kāretukāmena, mañcapīṭhapattaparissāvanadhamakaraṇacīvarādīni kārāpetukāmenapi dārulohasuttādīni labhitvā te te sippakārake upasaṅkamitvā vuttanayeneva hatthakammaṃ yācitabbaṃ. Hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetabbaṃ. Sace pana kātuṃ na icchanti, bhattavetanaṃ paccāsīsanti, akappiyakahāpaṇādi na dātabbaṃ, bhikkhācāravattena taṇḍulādīni pariyesitvā dātuṃ vaṭṭati. Hatthakammavasena pattaṃ kāretvā tatheva pācetvā navapakkassa pattassa puñchanatelatthāya antogāmaṃ paviṭṭhena ‘‘bhikkhāya āgato’’ti sallakkhetvā yāguyā vā bhatte vā ānīte hatthena patto pidhātabbo. Sace upāsikā ‘‘kiṃ, bhante’’ti pucchati, ‘‘navapakko patto, puñchanatelena attho’’ti vattabbaṃ. Sace sā ‘‘dehi, bhante’’ti pattaṃ gahetvā telena puñchitvā yāguyā vā bhattassa vā pūretvā deti, viññatti nāma na hoti, gahetuṃ vaṭṭati.
೨೩. ಭಿಕ್ಖೂ ಪಗೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಆಸನಸಾಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆಸನಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ತತ್ರ ಚೇ ಉಪಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಠಿತೇ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಆಸನಾನಿ ಆಹರಾಪೇನ್ತಿ, ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೇಹಿ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗತಾನಮ್ಪಿ ನಟ್ಠಂ ಗೀವಾ ನ ಹೋತಿ, ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಗಮನಂ ಪನ ವತ್ತಂ। ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ‘‘ಆಸನಾನಿ ಆಹರಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಹಿ ಆಹಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾವ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗತಾನಂ ವತ್ತಭೇದೋ ಚ ನಟ್ಠಞ್ಚ ಗೀವಾ। ಅತ್ಥರಣಕೋಜವಕಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
23. Bhikkhū pageva piṇḍāya caritvā āsanasālaṃ gantvā āsanaṃ apassantā tiṭṭhanti. Tatra ce upāsakā bhikkhū ṭhite disvā sayameva āsanāni āharāpenti, nisīditvā gacchantehi āpucchitvā gantabbaṃ, anāpucchā gatānampi naṭṭhaṃ gīvā na hoti, āpucchitvā gamanaṃ pana vattaṃ. Sace bhikkhūhi ‘‘āsanāni āharathā’’ti vuttehi āhaṭāni honti, āpucchitvāva gantabbaṃ, anāpucchā gatānaṃ vattabhedo ca naṭṭhañca gīvā. Attharaṇakojavakādīsupi eseva nayo.
ಮಕ್ಖಿಕಾ ಬಹುಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಮಕ್ಖಿಕಬೀಜನಿಂ ಆಹರಥಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಪುಚಿಮನ್ದಸಾಖಾದೀನಿ ಆಹರನ್ತಿ, ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ। ಆಸನಸಾಲಾಯಂ ಉದಕಭಾಜನಂ ರಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಧಮಕರಣಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಧಮಕರಣಞ್ಹಿ ರಿತ್ತಭಾಜನೇ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ, ‘‘ನದಿಂ ವಾ ತಳಾಕಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಉದಕಂ ಆಹರಾ’’ತಿ ಪನ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಗೇಹತೋ ಆಹರಾ’’ತಿ ನೇವ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಆಹಟಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ। ಆಸನಸಾಲಾಯ ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಾ ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ತತ್ಥ ಜಾತಕಂ ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಕಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಾರಹಂ ಪತ್ತಂ ವಾ ಫಲಂ ವಾ ಸಚೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಂ ಆಹರಾಪೇತಿ, ಹತ್ಥಕಮ್ಮವಸೇನ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಲಜ್ಜೀಹಿ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವಾ ಸಾಮಣೇರೇಹಿ ವಾ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ। ಅಯಂ ತಾವ ಪುರಿಸತ್ತಕರೇ ನಯೋ।
Makkhikā bahukā honti, ‘‘makkhikabījaniṃ āharathā’’ti vattabbaṃ, pucimandasākhādīni āharanti, kappiyaṃ kārāpetvā paṭiggahetabbāni. Āsanasālāyaṃ udakabhājanaṃ rittaṃ hoti, ‘‘dhamakaraṇaṃ gaṇhāhī’’ti na vattabbaṃ. Dhamakaraṇañhi rittabhājane pakkhipanto bhindeyya, ‘‘nadiṃ vā taḷākaṃ vā gantvā udakaṃ āharā’’ti pana vattuṃ vaṭṭati, ‘‘gehato āharā’’ti neva vattuṃ vaṭṭati, na āhaṭaṃ paribhuñjituṃ. Āsanasālāya vā araññe vā bhattakiccaṃ karontehi tattha jātakaṃ anajjhāvutthakaṃ yaṃ kiñci uttaribhaṅgārahaṃ pattaṃ vā phalaṃ vā sace kiñci kammaṃ karontaṃ āharāpeti, hatthakammavasena āharāpetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati, alajjīhi pana bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā hatthakammaṃ na kāretabbaṃ. Ayaṃ tāva purisattakare nayo.
೨೪. ಗೋಣಂ ಪನ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಆಹರಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಆಹರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋಪಿ ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜಾಯ ಯಾಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಟ್ಟತಿ। ಏವಂ ಆಹರಾಪಿತಞ್ಚ ಗೋಣಂ ರಕ್ಖಿತ್ವಾ ಜಗ್ಗಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕಾ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಸಚಸ್ಸ ಪಾದೋ ವಾ ಸಿಙ್ಗಂ ವಾ ಭಿಜ್ಜತಿ ವಾ ನಸ್ಸತಿ ವಾ, ಸಾಮಿಕಾ ಚೇ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ। ನೋ ಚೇ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಿ, ಗೀವಾ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂಯೇವ ದೇಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ವಿಹಾರಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಆರಾಮಿಕಾನಂ ಆಚಿಕ್ಖಥ ಜಗ್ಗನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ।
24. Goṇaṃ pana aññātakaappavāritaṭṭhānato āharāpetuṃ na vaṭṭati, āharāpentassa dukkaṭaṃ. Ñātakapavāritaṭṭhānatopi mūlacchejjāya yācituṃ na vaṭṭati, tāvakālikanayena sabbattha vaṭṭati. Evaṃ āharāpitañca goṇaṃ rakkhitvā jaggitvā sāmikā paṭicchāpetabbā. Sacassa pādo vā siṅgaṃ vā bhijjati vā nassati vā, sāmikā ce sampaṭicchanti, iccetaṃ kusalaṃ. No ce sampaṭicchanti, gīvā hoti. Sace ‘‘tumhākaṃyeva demā’’ti vadanti, na sampaṭicchitabbaṃ. ‘‘Vihārassa demā’’ti vutte pana ‘‘ārāmikānaṃ ācikkhatha jagganatthāyā’’ti vattabbā.
೨೫. ‘‘ಸಕಟಂ ದೇಥಾ’’ತಿಪಿ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಏವ ಹೋತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಪನ ವಟ್ಟತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಕತ್ವಾ ಪುನ ದಾತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ನೇಮಿಆದೀನಿ ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಪಾಕತಿಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ನಟ್ಠೇ ಗೀವಾ ಹೋತಿ। ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಮೇವ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ದಾರುಭಣ್ಡಂ ನಾಮ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಏಸ ನಯೋ ವಾಸಿಫರಸುಕುಠಾರೀಕುದಾಲನಿಖಾದನೇಸು ವಲ್ಲಿಆದೀಸು ಚ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತೇಸು। ಗರುಭಣ್ಡಪ್ಪಹೋನಕೇಸುಯೇವ ವಲ್ಲಿಆದೀಸು ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ, ನ ತತೋ ಓರಂ।
25. ‘‘Sakaṭaṃ dethā’’tipi aññātakaappavārite vattuṃ na vaṭṭati, viññatti eva hoti, dukkaṭaṃ āpajjati. Ñātakapavāritaṭṭhāne pana vaṭṭati, tāvakālikaṃ vaṭṭati, kammaṃ pana katvā puna dātabbaṃ. Sace nemiādīni bhijjanti, pākatikāni katvā dātabbaṃ, naṭṭhe gīvā hoti. ‘‘Tumhākameva demā’’ti vutte dārubhaṇḍaṃ nāma sampaṭicchituṃ vaṭṭati. Esa nayo vāsipharasukuṭhārīkudālanikhādanesu valliādīsu ca parapariggahitesu. Garubhaṇḍappahonakesuyeva valliādīsu viññatti hoti, na tato oraṃ.
೨೬. ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಕಂ ಪನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹರಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಹಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಾ ದ್ವೀಸು ಪಚ್ಚಯೇಸು ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸೇನಾಸನಪಚ್ಚಯೇ ಪನ ‘‘ಆಹರ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಮತ್ತಮೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಪರಿಕಥೋಭಾಸನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಾನಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಂ ವಾ ಭೋಜನಸಾಲಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಸೇನಾಸನಂ ಇಚ್ಛತೋ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ ಓಕಾಸೇ ಏವರೂಪಂ ಸೇನಾಸನಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಅನುರೂಪ’’ನ್ತಿ ವಾತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವಚನಂ ಪರಿಕಥಾ ನಾಮ। ಉಪಾಸಕಾ ತುಮ್ಹೇ ಕುಹಿಂ ವಸಥಾತಿ। ಪಾಸಾದೇ, ಭನ್ತೇತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನ ಉಪಾಸಕಾ ಪಾಸಾದೋ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಏವಮಾದಿವಚನಂ ಓಭಾಸೋ ನಾಮ। ಮನುಸ್ಸೇ ದಿಸ್ವಾ ರಜ್ಜುಂ ಪಸಾರೇತಿ, ಖೀಲೇ ಆಕೋಟಾಪೇತಿ, ‘‘ಕಿಂ ಇದಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಇಧ ಆವಾಸಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಕರಣಂ ಪನ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ನಾಮ। ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯೇ ಪನ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಪಗೇವ ಪರಿಕಥಾದೀನಿ।
26. Anajjhāvutthakaṃ pana yaṃ kiñci āharāpetuṃ vaṭṭati. Rakkhitagopitaṭṭhāneyeva hi viññatti nāma vuccati. Sā dvīsu paccayesu sabbena sabbaṃ na vaṭṭati. Senāsanapaccaye pana ‘‘āhara dehī’’ti viññattimattameva na vaṭṭati, parikathobhāsanimittakammāni vaṭṭanti. Tattha uposathāgāraṃ vā bhojanasālaṃ vā aññaṃ vā kiñci senāsanaṃ icchato ‘‘imasmiṃ vata okāse evarūpaṃ senāsanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vā ‘‘yutta’’nti vā ‘‘anurūpa’’nti vātiādinā nayena vacanaṃ parikathā nāma. Upāsakā tumhe kuhiṃ vasathāti. Pāsāde, bhanteti. ‘‘Kiṃ bhikkhūnaṃ pana upāsakā pāsādo na vaṭṭatī’’ti evamādivacanaṃ obhāso nāma. Manusse disvā rajjuṃ pasāreti, khīle ākoṭāpeti, ‘‘kiṃ idaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘idha āvāsaṃ karissāmā’’ti evamādikaraṇaṃ pana nimittakammaṃ nāma. Gilānapaccaye pana viññattipi vaṭṭati, pageva parikathādīni.
ಇತಿ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಸಙ್ಗಹೇ
Iti pāḷimuttakavinayavinicchayasaṅgahe
ವಿಞ್ಞತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಸಮತ್ತಾ।
Viññattivinicchayakathā samattā.