Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya

    ൯. വീണോപമസുത്തം

    9. Vīṇopamasuttaṃ

    ൨൪൬. ‘‘യസ്സ കസ്സചി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുസ്സ വാ ഭിക്ഖുനിയാ വാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യേസു രൂപേസു ഉപ്പജ്ജേയ്യ ഛന്ദോ വാ രാഗോ വാ ദോസോ വാ മോഹോ വാ പടിഘം വാപി 1 ചേതസോ, തതോ ചിത്തം നിവാരേയ്യ. സഭയോ ചേസോ മഗ്ഗോ സപ്പടിഭയോ ച സകണ്ടകോ ച സഗഹനോ ച ഉമ്മഗ്ഗോ ച കുമ്മഗ്ഗോ ച ദുഹിതികോ ച. അസപ്പുരിസസേവിതോ ചേസോ മഗ്ഗോ, ന ചേസോ മഗ്ഗോ സപ്പുരിസേഹി സേവിതോ. ന ത്വം ഏതം അരഹസീതി. തതോ ചിത്തം നിവാരയേ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യേഹി രൂപേഹി…പേ॰… യസ്സ കസ്സചി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുസ്സ വാ ഭിക്ഖുനിയാ വാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യേസു രസേസു…പേ॰… മനോവിഞ്ഞേയ്യേസു ധമ്മേസു ഉപ്പജ്ജേയ്യ ഛന്ദോ വാ രാഗോ വാ ദോസോ വാ മോഹോ വാ പടിഘം വാപി ചേതസോ തതോ ചിത്തം നിവാരേയ്യ. സഭയോ ചേസോ മഗ്ഗോ സപ്പടിഭയോ ച സകണ്ടകോ ച സഗഹനോ ച ഉമ്മഗ്ഗോ ച കുമ്മഗ്ഗോ ച ദുഹിതികോ ച. അസപ്പുരിസസേവിതോ ചേസോ മഗ്ഗോ, ന ചേസോ മഗ്ഗോ സപ്പുരിസേഹി സേവിതോ. ന ത്വം ഏതം അരഹസീതി. തതോ ചിത്തം നിവാരയേ മനോവിഞ്ഞേയ്യേഹി ധമ്മേഹി.

    246. ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuviññeyyesu rūpesu uppajjeyya chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi 2 cetaso, tato cittaṃ nivāreyya. Sabhayo ceso maggo sappaṭibhayo ca sakaṇṭako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca duhitiko ca. Asappurisasevito ceso maggo, na ceso maggo sappurisehi sevito. Na tvaṃ etaṃ arahasīti. Tato cittaṃ nivāraye cakkhuviññeyyehi rūpehi…pe… yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāviññeyyesu rasesu…pe… manoviññeyyesu dhammesu uppajjeyya chando vā rāgo vā doso vā moho vā paṭighaṃ vāpi cetaso tato cittaṃ nivāreyya. Sabhayo ceso maggo sappaṭibhayo ca sakaṇṭako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca duhitiko ca. Asappurisasevito ceso maggo, na ceso maggo sappurisehi sevito. Na tvaṃ etaṃ arahasīti. Tato cittaṃ nivāraye manoviññeyyehi dhammehi.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, കിട്ഠം സമ്പന്നം. കിട്ഠാരക്ഖോ 3 ച പമത്തോ, ഗോണോ ച കിട്ഠാദോ അദും കിട്ഠം ഓതരിത്വാ യാവദത്ഥം മദം ആപജ്ജേയ്യ പമാദം ആപജ്ജേയ്യ ; ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ ഛസു ഫസ്സായതനേസു അസംവുതകാരീ പഞ്ചസു കാമഗുണേസു യാവദത്ഥം മദം ആപജ്ജതി പമാദം ആപജ്ജതി.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, kiṭṭhaṃ sampannaṃ. Kiṭṭhārakkho 4 ca pamatto, goṇo ca kiṭṭhādo aduṃ kiṭṭhaṃ otaritvā yāvadatthaṃ madaṃ āpajjeyya pamādaṃ āpajjeyya ; evameva kho, bhikkhave, assutavā puthujjano chasu phassāyatanesu asaṃvutakārī pañcasu kāmaguṇesu yāvadatthaṃ madaṃ āpajjati pamādaṃ āpajjati.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, കിട്ഠം സമ്പന്നം കിട്ഠാരക്ഖോ ച അപ്പമത്തോ ഗോണോ ച കിട്ഠാദോ അദും കിട്ഠം ഓതരേയ്യ. തമേനം കിട്ഠാരക്ഖോ നാസായം സുഗ്ഗഹിതം ഗണ്ഹേയ്യ. നാസായം സുഗ്ഗഹിതം ഗഹേത്വാ ഉപരിഘടായം സുനിഗ്ഗഹിതം നിഗ്ഗണ്ഹേയ്യ. ഉപരിഘടായം സുനിഗ്ഗഹിതം നിഗ്ഗഹേത്വാ ദണ്ഡേന സുതാളിതം താളേയ്യ. ദണ്ഡേന സുതാളിതം താളേത്വാ ഓസജ്ജേയ്യ. ദുതിയമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ …പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഗോണോ കിട്ഠാദോ അദും കിട്ഠം ഓതരേയ്യ. തമേനം കിട്ഠാരക്ഖോ നാസായം സുഗ്ഗഹിതം ഗണ്ഹേയ്യ. നാസായം സുഗ്ഗഹിതം ഗഹേത്വാ ഉപരിഘടായം സുനിഗ്ഗഹിതം നിഗ്ഗണ്ഹേയ്യ. ഉപരിഘടായം സുനിഗ്ഗഹിതം നിഗ്ഗഹേത്വാ ദണ്ഡേന സുതാളിതം താളേയ്യ. ദണ്ഡേന സുതാളിതം താളേത്വാ ഓസജ്ജേയ്യ. ഏവഞ്ഹി സോ, ഭിക്ഖവേ, ഗോണോ കിട്ഠാദോ ഗാമഗതോ വാ അരഞ്ഞഗതോ വാ, ഠാനബഹുലോ വാ അസ്സ നിസജ്ജബഹുലോ വാ ന തം കിട്ഠം പുന ഓതരേയ്യ – തമേവ പുരിമം ദണ്ഡസമ്ഫസ്സം സമനുസ്സരന്തോ. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, യതോ ഖോ ഭിക്ഖുനോ ഛസു ഫസ്സായതനേസു ചിത്തം ഉദുജിതം ഹോതി സുദുജിതം, അജ്ഝത്തമേവ സന്തിട്ഠതി, സന്നിസീദതി, ഏകോദി ഹോതി, സമാധിയതി.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, kiṭṭhaṃ sampannaṃ kiṭṭhārakkho ca appamatto goṇo ca kiṭṭhādo aduṃ kiṭṭhaṃ otareyya. Tamenaṃ kiṭṭhārakkho nāsāyaṃ suggahitaṃ gaṇheyya. Nāsāyaṃ suggahitaṃ gahetvā uparighaṭāyaṃ suniggahitaṃ niggaṇheyya. Uparighaṭāyaṃ suniggahitaṃ niggahetvā daṇḍena sutāḷitaṃ tāḷeyya. Daṇḍena sutāḷitaṃ tāḷetvā osajjeyya. Dutiyampi kho, bhikkhave …pe… tatiyampi kho, bhikkhave, goṇo kiṭṭhādo aduṃ kiṭṭhaṃ otareyya. Tamenaṃ kiṭṭhārakkho nāsāyaṃ suggahitaṃ gaṇheyya. Nāsāyaṃ suggahitaṃ gahetvā uparighaṭāyaṃ suniggahitaṃ niggaṇheyya. Uparighaṭāyaṃ suniggahitaṃ niggahetvā daṇḍena sutāḷitaṃ tāḷeyya. Daṇḍena sutāḷitaṃ tāḷetvā osajjeyya. Evañhi so, bhikkhave, goṇo kiṭṭhādo gāmagato vā araññagato vā, ṭhānabahulo vā assa nisajjabahulo vā na taṃ kiṭṭhaṃ puna otareyya – tameva purimaṃ daṇḍasamphassaṃ samanussaranto. Evameva kho, bhikkhave, yato kho bhikkhuno chasu phassāyatanesu cittaṃ udujitaṃ hoti sudujitaṃ, ajjhattameva santiṭṭhati, sannisīdati, ekodi hoti, samādhiyati.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, രഞ്ഞോ വാ രാജമഹാമത്തസ്സ വാ വീണായ സദ്ദോ അസ്സുതപുബ്ബോ അസ്സ. സോ വീണാസദ്ദം സുണേയ്യ. സോ ഏവം വദേയ്യ – ‘അമ്ഭോ, കസ്സ 5 നു ഖോ ഏസോ സദ്ദോ ഏവംരജനീയോ ഏവംകമനീയോ ഏവംമദനീയോ ഏവംമുച്ഛനീയോ ഏവംബന്ധനീയോ’തി? തമേനം ഏവം വദേയ്യും – ‘ഏസാ, ഖോ, ഭന്തേ, വീണാ നാമ, യസ്സാ ഏസോ സദ്ദോ ഏവംരജനീയോ ഏവംകമനീയോ ഏവംമദനീയോ ഏവംമുച്ഛനീയോ ഏവംബന്ധനീയോ’തി. സോ ഏവം വദേയ്യ – ‘ഗച്ഛഥ മേ, ഭോ, തം വീണം ആഹരഥാ’തി. തസ്സ തം വീണം ആഹരേയ്യും. തമേനം ഏവം വദേയ്യും – ‘അയം ഖോ സാ, ഭന്തേ, വീണാ യസ്സാ ഏസോ സദ്ദോ ഏവംരജനീയോ ഏവംകമനീയോ ഏവംമദനീയോ ഏവംമുച്ഛനീയോ ഏവംബന്ധനീയോ’തി. സോ ഏവം വദേയ്യ – ‘അലം മേ, ഭോ, തായ വീണായ, തമേവ മേ സദ്ദം ആഹരഥാ’തി. തമേനം ഏവം വദേയ്യും – ‘അയം ഖോ, ഭന്തേ, വീണാ നാമ അനേകസമ്ഭാരാ മഹാസമ്ഭാരാ. അനേകേഹി സമ്ഭാരേഹി സമാരദ്ധാ വദതി , സേയ്യഥിദം – ദോണിഞ്ച പടിച്ച ചമ്മഞ്ച പടിച്ച ദണ്ഡഞ്ച പടിച്ച ഉപധാരണേ ച പടിച്ച തന്തിയോ ച പടിച്ച കോണഞ്ച പടിച്ച പുരിസസ്സ ച തജ്ജം വായാമം പടിച്ച ഏവായം, ഭന്തേ, വീണാ നാമ അനേകസമ്ഭാരാ മഹാസമ്ഭാരാ. അനേകേഹി സമ്ഭാരേഹി സമാരദ്ധാ വദതീ’തി. സോ തം വീണം ദസധാ വാ സതധാ വാ ഫാലേയ്യ, ദസധാ വാ സതധാ വാ തം ഫാലേത്വാ സകലികം സകലികം കരേയ്യ. സകലികം സകലികം കരിത്വാ അഗ്ഗിനാ ഡഹേയ്യ, അഗ്ഗിനാ ഡഹിത്വാ മസിം കരേയ്യ. മസിം കരിത്വാ മഹാവാതേ വാ ഓഫുനേയ്യ 6, നദിയാ വാ സീഘസോതായ പവാഹേയ്യ. സോ ഏവം വദേയ്യ – ‘അസതീ കിരായം, ഭോ, വീണാ നാമ, യഥേവം യം 7 കിഞ്ചി വീണാ നാമ ഏത്ഥ ച പനായം ജനോ 8 അതിവേലം പമത്തോ പലളിതോ’തി. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു രൂപം സമന്വേസതി 9 യാവതാ രൂപസ്സ ഗതി, വേദനം സമന്വേസതി യാവതാ വേദനായ ഗതി, സഞ്ഞം സമന്വേസതി യാവതാ സഞ്ഞായ ഗതി, സങ്ഖാരേ സമന്വേസതി യാവതാ സങ്ഖാരാനം ഗതി, വിഞ്ഞാണം സമന്വേസതി യാവതാ വിഞ്ഞാണസ്സ ഗതി. തസ്സ രൂപം സമന്വേസതോ യാവതാ രൂപസ്സ ഗതി, വേദനം സമന്വേസതോ…പേ॰… സഞ്ഞം… സങ്ഖാരേ… വിഞ്ഞാണം സമന്വേസതോ യാവതാ വിഞ്ഞാണസ്സ ഗതി. യമ്പിസ്സ തം ഹോതി അഹന്തി വാ മമന്തി വാ അസ്മീതി വാ തമ്പി തസ്സ ന ഹോതീ’’തി. നവമം.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño vā rājamahāmattassa vā vīṇāya saddo assutapubbo assa. So vīṇāsaddaṃ suṇeyya. So evaṃ vadeyya – ‘ambho, kassa 10 nu kho eso saddo evaṃrajanīyo evaṃkamanīyo evaṃmadanīyo evaṃmucchanīyo evaṃbandhanīyo’ti? Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘esā, kho, bhante, vīṇā nāma, yassā eso saddo evaṃrajanīyo evaṃkamanīyo evaṃmadanīyo evaṃmucchanīyo evaṃbandhanīyo’ti. So evaṃ vadeyya – ‘gacchatha me, bho, taṃ vīṇaṃ āharathā’ti. Tassa taṃ vīṇaṃ āhareyyuṃ. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ayaṃ kho sā, bhante, vīṇā yassā eso saddo evaṃrajanīyo evaṃkamanīyo evaṃmadanīyo evaṃmucchanīyo evaṃbandhanīyo’ti. So evaṃ vadeyya – ‘alaṃ me, bho, tāya vīṇāya, tameva me saddaṃ āharathā’ti. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ayaṃ kho, bhante, vīṇā nāma anekasambhārā mahāsambhārā. Anekehi sambhārehi samāraddhā vadati , seyyathidaṃ – doṇiñca paṭicca cammañca paṭicca daṇḍañca paṭicca upadhāraṇe ca paṭicca tantiyo ca paṭicca koṇañca paṭicca purisassa ca tajjaṃ vāyāmaṃ paṭicca evāyaṃ, bhante, vīṇā nāma anekasambhārā mahāsambhārā. Anekehi sambhārehi samāraddhā vadatī’ti. So taṃ vīṇaṃ dasadhā vā satadhā vā phāleyya, dasadhā vā satadhā vā taṃ phāletvā sakalikaṃ sakalikaṃ kareyya. Sakalikaṃ sakalikaṃ karitvā agginā ḍaheyya, agginā ḍahitvā masiṃ kareyya. Masiṃ karitvā mahāvāte vā ophuneyya 11, nadiyā vā sīghasotāya pavāheyya. So evaṃ vadeyya – ‘asatī kirāyaṃ, bho, vīṇā nāma, yathevaṃ yaṃ 12 kiñci vīṇā nāma ettha ca panāyaṃ jano 13 ativelaṃ pamatto palaḷito’ti. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu rūpaṃ samanvesati 14 yāvatā rūpassa gati, vedanaṃ samanvesati yāvatā vedanāya gati, saññaṃ samanvesati yāvatā saññāya gati, saṅkhāre samanvesati yāvatā saṅkhārānaṃ gati, viññāṇaṃ samanvesati yāvatā viññāṇassa gati. Tassa rūpaṃ samanvesato yāvatā rūpassa gati, vedanaṃ samanvesato…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ samanvesato yāvatā viññāṇassa gati. Yampissa taṃ hoti ahanti vā mamanti vā asmīti vā tampi tassa na hotī’’ti. Navamaṃ.







    Footnotes:
    1. പടിഘം വാ (സീ॰)
    2. paṭighaṃ vā (sī.)
    3. കിട്ഠാരക്ഖകോ (സീ॰)
    4. kiṭṭhārakkhako (sī.)
    5. കിസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    6. ഓപുനേയ്യ (സീ॰ പീ॰), ഓഫുണേയ്യ (?)
    7. യഥേവായം (സീ॰), യഥേവയം (പീ॰)
    8. ഏത്ഥ പനായം ജനോ (സ്യാ॰ കം॰), ഏത്ഥ ച മഹാജനോ (പീ॰ ക॰)
    9. സമന്നേസതി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰), സമനേസതി (പീ॰)
    10. kissa (sī. pī.)
    11. opuneyya (sī. pī.), ophuṇeyya (?)
    12. yathevāyaṃ (sī.), yathevayaṃ (pī.)
    13. ettha panāyaṃ jano (syā. kaṃ.), ettha ca mahājano (pī. ka.)
    14. samannesati (sī. syā. kaṃ.), samanesati (pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. വീണോപമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Vīṇopamasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൯. വീണോപമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Vīṇopamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact