| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๑๔. วิปากปจฺจยนิเทฺทสวณฺณนา
14. Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā
๑๔. วิปากปจฺจยนิเทฺทเส วิปากา จตฺตาโร ขนฺธาติ ยสฺมา กมฺมสมุฎฺฐานาปิ รูปา วิปากา น โหนฺติ, ตสฺมา ‘‘วิปากา’’ติ วตฺวา ‘‘จตฺตาโร ขนฺธา’’ติ วุตฺตํฯ เอวํ อยํ ปาฬิ อรูปธมฺมานเญฺญว วิปากปจฺจยวเสน อาคตาฯ ปญฺหาวาเร ปน ‘‘วิปากาพฺยากโต เอโก ขโนฺธ ติณฺณํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฎฺฐานานญฺจ รูปานํ วิปากปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ วิปากาพฺยากโต เอโก ขโนฺธ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ กฎตฺตา จ รูปานํ วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติ อาคตตฺตา จิตฺตสมุฎฺฐานกมฺมสมุฎฺฐานรูปานมฺปิ วิปากปจฺจโย ลพฺภติฯ อิธ ปน สาวเสสวเสน เทสนา กตาติ อยํ ตาเวตฺถ ปาฬิวณฺณนาฯ อยํ ปน วิปากปจฺจโย วิปากภาเวน ชาติโต เอกวิโธ, ภูมิเภทโต กามาวจราทิวเสน จตุธา ภิชฺชตีติ เอวเมตฺถ นานปฺปการเภทโต วิญฺญาตโพฺพ วินิจฺฉโยฯ
14. Vipākapaccayaniddese vipākā cattāro khandhāti yasmā kammasamuṭṭhānāpi rūpā vipākā na honti, tasmā ‘‘vipākā’’ti vatvā ‘‘cattāro khandhā’’ti vuttaṃ. Evaṃ ayaṃ pāḷi arūpadhammānaññeva vipākapaccayavasena āgatā. Pañhāvāre pana ‘‘vipākābyākato eko khandho tiṇṇaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe vipākābyākato eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo’’ti āgatattā cittasamuṭṭhānakammasamuṭṭhānarūpānampi vipākapaccayo labbhati. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayaṃ pana vipākapaccayo vipākabhāvena jātito ekavidho, bhūmibhedato kāmāvacarādivasena catudhā bhijjatīti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
เอวํ ภิเนฺน ปเนตฺถ กามาวจรรูปาวจรวิปาโก อตฺตนา สมฺปยุตฺตธมฺมานํ ปวเตฺต จิตฺตสมุฎฺฐานรูปานํ ปฎิสนฺธิยํ กฎตฺตารูปานญฺจ วิปากปจฺจโย โหติฯ อรูปาวจรวิปาโก สมฺปยุตฺตธมฺมานเญฺญวฯ โลกุตฺตรวิปาโก ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตธมฺมานเญฺจว จิตฺตสมุฎฺฐานรูปสฺส จ, จตุโวกาเร สมฺปยุตฺตกฺขนฺธานเญฺญว วิปากปจฺจโย โหตีติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺญาตโพฺพ วินิจฺฉโยติฯ
Evaṃ bhinne panettha kāmāvacararūpāvacaravipāko attanā sampayuttadhammānaṃ pavatte cittasamuṭṭhānarūpānaṃ paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpānañca vipākapaccayo hoti. Arūpāvacaravipāko sampayuttadhammānaññeva. Lokuttaravipāko pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre sampayuttakkhandhānaññeva vipākapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
วิปากปจฺจยนิเทฺทสวณฺณนาฯ
Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / ปฎฺฐานปาฬิ • Paṭṭhānapāḷi / (๒) ปจฺจยนิเทฺทโส • (2) Paccayaniddeso
