| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၁၄. ဝိပာကပစ္စယနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
14. Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā
၁၄. ဝိပာကပစ္စယနိဒ္ဒေသေ ဝိပာကာ စတ္တာရော ခန္ဓာတိ ယသ္မာ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာပိ ရူပာ ဝိပာကာ န ဟောန္တိ, တသ္မာ ‘‘ဝိပာကာ’’တိ ဝတ္ဝာ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ အယံ ပာဠိ အရူပဓမ္မာနညေဝ ဝိပာကပစ္စယဝသေန အာဂတာ။ ပဉ္ဟာဝာရေ ပန ‘‘ဝိပာကာဗ္ယာကတော ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပာနံ ဝိပာကပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပာကာဗ္ယာကတော ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏန္နံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပာနံ ဝိပာကပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ အာဂတတ္တာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနကမ္မသမုဋ္ဌာနရူပာနမ္ပိ ဝိပာကပစ္စယော လဗ္ဘတိ။ ဣဓ ပန သာဝသေသဝသေန ဒေသနာ ကတာတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပာဠိဝဏ္ဏနာ။ အယံ ပန ဝိပာကပစ္စယော ဝိပာကဘာဝေန ဇာတိတော ဧကဝိဓော, ဘူမိဘေဒတော ကာမာဝစရာဒိဝသေန စတုဓာ ဘိဇ္ဇတီတိ ဧဝမေတ္ထ နာနပ္ပကာရဘေဒတော ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။
14. Vipākapaccayaniddese vipākā cattāro khandhāti yasmā kammasamuṭṭhānāpi rūpā vipākā na honti, tasmā ‘‘vipākā’’ti vatvā ‘‘cattāro khandhā’’ti vuttaṃ. Evaṃ ayaṃ pāḷi arūpadhammānaññeva vipākapaccayavasena āgatā. Pañhāvāre pana ‘‘vipākābyākato eko khandho tiṇṇaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe vipākābyākato eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo’’ti āgatattā cittasamuṭṭhānakammasamuṭṭhānarūpānampi vipākapaccayo labbhati. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayaṃ pana vipākapaccayo vipākabhāvena jātito ekavidho, bhūmibhedato kāmāvacarādivasena catudhā bhijjatīti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ဧဝံ ဘိန္နေ ပနေတ္ထ ကာမာဝစရရူပာဝစရဝိပာကော အတ္တနာ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပာနံ ပဋိသန္ဓိယံ ကဋတ္တာရူပာနဉ္စ ဝိပာကပစ္စယော ဟောတိ။ အရူပာဝစရဝိပာကော သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနညေဝ။ လောကုတ္တရဝိပာကော ပဉ္စဝောကာရေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စေဝ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပသ္သ စ, စတုဝောကာရေ သမ္ပယုတ္တက္ခန္ဓာနညေဝ ဝိပာကပစ္စယော ဟောတီတိ ဧဝမေတ္ထ ပစ္စယုပ္ပန္နတောပိ ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယောတိ။
Evaṃ bhinne panettha kāmāvacararūpāvacaravipāko attanā sampayuttadhammānaṃ pavatte cittasamuṭṭhānarūpānaṃ paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpānañca vipākapaccayo hoti. Arūpāvacaravipāko sampayuttadhammānaññeva. Lokuttaravipāko pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre sampayuttakkhandhānaññeva vipākapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ဝိပာကပစ္စယနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ။
Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ပဋ္ဌာနပာဠိ • Paṭṭhānapāḷi / (၂) ပစ္စယနိဒ္ဒေသော • (2) Paccayaniddeso
