| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
14. විපාකපච්‌චයනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා
14. Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā
14. විපාකපච්‌චයනිද්‌දෙසෙ විපාකා චත්‌තාරො ඛන්‌ධාති යස්‌මා කම්‌මසමුට්‌ඨානාපි රූපා විපාකා න හොන්‌ති, තස්‌මා ‘‘විපාකා’’ති වත්‌වා ‘‘චත්‌තාරො ඛන්‌ධා’’ති වුත්‌තං. එවං අයං පාළි අරූපධම්‌මානඤ්‌ඤෙව විපාකපච්‌චයවසෙන ආගතා. පඤ්‌හාවාරෙ පන ‘‘විපාකාබ්‍යාකතො එකො ඛන්‌ධො තිණ්‌ණං ඛන්‌ධානං චිත්‌තසමුට්‌ඨානානඤ්‌ච රූපානං විපාකපච්‌චයෙන පච්‌චයො. පටිසන්‌ධික්‌ඛණෙ විපාකාබ්‍යාකතො එකො ඛන්‌ධො තිණ්‌ණන්‌නං ඛන්‌ධානං කටත්‌තා ච රූපානං විපාකපච්‌චයෙන පච්‌චයො’’ති ආගතත්‌තා චිත්‌තසමුට්‌ඨානකම්‌මසමුට්‌ඨානරූපානම්‌පි විපාකපච්‌චයො ලබ්‌භති. ඉධ පන සාවසෙසවසෙන දෙසනා කතාති අයං තාවෙත්‌ථ පාළිවණ්‌ණනා. අයං පන විපාකපච්‌චයො විපාකභාවෙන ජාතිතො එකවිධො, භූමිභෙදතො කාමාවචරාදිවසෙන චතුධා භිජ්‌ජතීති එවමෙත්‌ථ නානප්‌පකාරභෙදතො විඤ්‌ඤාතබ්‌බො විනිච්‌ඡයො.
14. Vipākapaccayaniddese vipākā cattāro khandhāti yasmā kammasamuṭṭhānāpi rūpā vipākā na honti, tasmā ‘‘vipākā’’ti vatvā ‘‘cattāro khandhā’’ti vuttaṃ. Evaṃ ayaṃ pāḷi arūpadhammānaññeva vipākapaccayavasena āgatā. Pañhāvāre pana ‘‘vipākābyākato eko khandho tiṇṇaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo. Paṭisandhikkhaṇe vipākābyākato eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ vipākapaccayena paccayo’’ti āgatattā cittasamuṭṭhānakammasamuṭṭhānarūpānampi vipākapaccayo labbhati. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayaṃ pana vipākapaccayo vipākabhāvena jātito ekavidho, bhūmibhedato kāmāvacarādivasena catudhā bhijjatīti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
එවං භින්‌නෙ පනෙත්‌ථ කාමාවචරරූපාවචරවිපාකො අත්‌තනා සම්‌පයුත්‌තධම්‌මානං පවත්‌තෙ චිත්‌තසමුට්‌ඨානරූපානං පටිසන්‌ධියං කටත්‌තාරූපානඤ්‌ච විපාකපච්‌චයො හොති. අරූපාවචරවිපාකො සම්‌පයුත්‌තධම්‌මානඤ්‌ඤෙව. ලොකුත්‌තරවිපාකො පඤ්‌චවොකාරෙ සම්‌පයුත්‌තධම්‌මානඤ්‌චෙව චිත්‌තසමුට්‌ඨානරූපස්‌ස ච, චතුවොකාරෙ සම්‌පයුත්‌තක්‌ඛන්‌ධානඤ්‌ඤෙව විපාකපච්‌චයො හොතීති එවමෙත්‌ථ පච්‌චයුප්‌පන්‌නතොපි විඤ්‌ඤාතබ්‌බො විනිච්‌ඡයොති.
Evaṃ bhinne panettha kāmāvacararūpāvacaravipāko attanā sampayuttadhammānaṃ pavatte cittasamuṭṭhānarūpānaṃ paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpānañca vipākapaccayo hoti. Arūpāvacaravipāko sampayuttadhammānaññeva. Lokuttaravipāko pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre sampayuttakkhandhānaññeva vipākapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
විපාකපච්‌චයනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා.
Vipākapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පට්‌ඨානපාළි • Paṭṭhānapāḷi / (2) පච්‌චයනිද්‌දෙසො • (2) Paccayaniddeso
