| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
៣. វិបាកត្តិកវណ្ណនា
3. Vipākattikavaṇṇanā
១-២៣. វិបាកត្តិកេ វិបាកធម្មំ បដិច្ចាតិ វិបាកំ ធម្មំ បដិច្ច។ សមាសេនបិ ហិ សោយេវត្ថោ វុត្តោតិ បាឡិយំ សមាសំ កត្វា លិខិតំ។
1-23. Vipākattike vipākadhammaṃ paṭiccāti vipākaṃ dhammaṃ paṭicca. Samāsenapi hi soyevattho vuttoti pāḷiyaṃ samāsaṃ katvā likhitaṃ.
២៤-៥២. ‘‘នេវវិបាកនវិបាកធម្មធម្មំ បដិច្ច នេវវិបាកនវិបាកធម្មធម្មោ ឧប្បជ្ជតិ នវិបាកបច្ចយា’’តិ ឯតស្ស វិភង្គេ ‘‘មហាភូតេ បដិច្ច ចិត្តសមុដ្ឋានំ រូបំ ឧបាទារូប’’ន្តិ ឯត្តកមេវ វុត្តំ, ន វុត្តំ ‘‘កដត្តារូប’’ន្តិ។ តំ ខន្ធេ បដិច្ច ឧប្បជ្ជមានស្ស មហាភូតេ បដិច្ច ឧប្បត្តិទស្សនត្ថត្តា ន វុត្តំ។ ន ហេត្ថ កដត្តារូបស្ស ខន្ធេ បដិច្ច ឧប្បត្តិ អត្ថិ, យស្ស មហាភូតេ បដិច្ច ឧប្បត្តិ វត្តព្ពា សិយា។ បវត្តិយំ បន កដត្តារូបំ ‘‘អសញ្ញសត្តានំ…បេ.… មហាភូតេ បដិច្ច កដត្តារូបំ ឧបាទារូប’’ន្តិ ឯតេនេវ ទស្សិតំ ហោតិ។ ឯវញ្ច កត្វា អសញ្ញសត្តានំ រូបសមានគតិកត្តា នាហារបច្ចយេ ច បវត្តិយំ កដត្តារូបំ ន ឧទ្ធដំ។ តម្បិ ហិ ឧប្បាទក្ខណេ អាហារបច្ចយេន វិនា ឧប្បជ្ជតីតិ ឧទ្ធរិតព្ពំ សិយាតិ។
24-52. ‘‘Nevavipākanavipākadhammadhammaṃpaṭicca nevavipākanavipākadhammadhammo uppajjati navipākapaccayā’’ti etassa vibhaṅge ‘‘mahābhūte paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ upādārūpa’’nti ettakameva vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘kaṭattārūpa’’nti. Taṃ khandhe paṭicca uppajjamānassa mahābhūte paṭicca uppattidassanatthattā na vuttaṃ. Na hettha kaṭattārūpassa khandhe paṭicca uppatti atthi, yassa mahābhūte paṭicca uppatti vattabbā siyā. Pavattiyaṃ pana kaṭattārūpaṃ ‘‘asaññasattānaṃ…pe… mahābhūte paṭicca kaṭattārūpaṃ upādārūpa’’nti eteneva dassitaṃ hoti. Evañca katvā asaññasattānaṃ rūpasamānagatikattā nāhārapaccaye ca pavattiyaṃ kaṭattārūpaṃ na uddhaṭaṃ. Tampi hi uppādakkhaṇe āhārapaccayena vinā uppajjatīti uddharitabbaṃ siyāti.
វិបាកត្តិកវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vipākattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៣. វិបាកត្តិកវណ្ណនា • 3. Vipākattikavaṇṇanā
