| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕವಣ್ಣನಾ
3. Vipākattikavaṇṇanā
೧-೨೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕೇ ವಿಪಾಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವಿಪಾಕೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಹೇತುಪಚ್ಚಯಾತಿ ಯೇ ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇ ತೇರಸ ವಾರಾ ವುತ್ತಾ, ತೇ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗಣನಾಯ ದಸ್ಸೇತುಂ ಹೇತುಯಾ ತೇರಸಾತಿ ವುತ್ತಂ। ಆರಮ್ಮಣೇ ಪಞ್ಚಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏವಮೇತ್ಥ ತೇರಸ ಪಞ್ಚ ನವ ಸತ್ತ ತೀಣಿ ದ್ವೇತಿ ಛ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಪಚ್ಚಯಸಂಸನ್ದನೇ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
1-23. Vipākattike vipākaṃ dhammaṃ paṭicca vipāko dhammo uppajjati hetupaccayāti ye hetupaccaye terasa vārā vuttā, te saṅkhipitvā gaṇanāya dassetuṃ hetuyā terasāti vuttaṃ. Ārammaṇe pañcātiādīsupi eseva nayo. Evamettha terasa pañca nava satta tīṇi dveti cha gaṇanaparicchedā, tesaṃ vasena paccayasaṃsandane heṭṭhā vuttanayeneva gaṇanā veditabbā.
೨೪-೫೨. ಪಚ್ಚನೀಯೇಪಿ ವಿಪಾಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವಿಪಾಕೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನಹೇತುಪಚ್ಚಯಾತಿ ಯೇ ನಹೇತುಪಚ್ಚಯೇ ದಸ ವಾರಾ ವುತ್ತಾ, ತೇ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗಣನಾಯ ದಸ್ಸೇತುಂ ನಹೇತುಯಾ ದಸಾತಿ ವುತ್ತಂ। ನ ಆರಮ್ಮಣೇ ಪಞ್ಚಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏವಮೇತ್ಥ ದಸ ಪಞ್ಚ ತೇರಸ ದ್ವಾದಸ ದ್ವೇ ಏಕಂ ನವ ತೀಣೀತಿ ಅಟ್ಠ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಪಚ್ಚಯಸಂಸನ್ದನೇ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಪಾಳಿ ಪನ ಸಙ್ಖಿತ್ತಾ, ಏತೇಸಞ್ಞೇವ ಪನ ಲದ್ಧಗಣನರಪರಿಚ್ಛೇದಾನಂ ವಾರಾನಂ ವಸೇನ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಲೋಮಪಚ್ಚನೀಯಂ ಪಚ್ಚನೀಯಾನುಲೋಮಞ್ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
24-52. Paccanīyepi vipākaṃ dhammaṃ paṭicca vipāko dhammo uppajjati nahetupaccayāti ye nahetupaccaye dasa vārā vuttā, te saṅkhipitvā gaṇanāya dassetuṃ nahetuyā dasāti vuttaṃ. Na ārammaṇe pañcātiādīsupi eseva nayo. Evamettha dasa pañca terasa dvādasa dve ekaṃ nava tīṇīti aṭṭha gaṇanaparicchedā, tesaṃ vasena paccayasaṃsandane heṭṭhā vuttanayeneva vitthārato gaṇanā veditabbā. Pāḷi pana saṅkhittā, etesaññeva pana laddhagaṇanaraparicchedānaṃ vārānaṃ vasena saṃsanditvā anulomapaccanīyaṃ paccanīyānulomañca veditabbaṃ.
ಸಹಜಾತವಾರೋ ಇಮಿನಾವ ಏಕಗತಿಕೋ। ಪಚ್ಚಯನಿಸ್ಸಯಸಂಸಟ್ಠಸಮ್ಪಯುತ್ತವಾರಾ ಯಥಾಪಾಳಿಮೇವ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ।
Sahajātavāro imināva ekagatiko. Paccayanissayasaṃsaṭṭhasampayuttavārā yathāpāḷimeva niyyanti.
೯೨. ಪಞ್ಹಾವಾರೇ ಕುಸಲಾಕುಸಲೇ ನಿರುದ್ಧೇತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ವಿಪಸ್ಸನಾವಸೇನ ಪವತ್ತೇ ಕುಸಲೇ ಸಾರಜ್ಜನಾದಿವಸೇನ ಪವತ್ತೇ ಅಕುಸಲೇ ಚ ನಿರುದ್ಧೇ। ವಿಪಾಕೋ ತದಾರಮ್ಮಣತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಕಾಮಾವಚರವಿಪಾಕೋ ತದಾರಮ್ಮಣತಾಯ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಪನ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಾಜವನಾನಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛುದ್ಧಚ್ಚಾನಞ್ಚ ಪರಿಯೋಸಾನೇ ತದಾರಮ್ಮಣಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತೇ ಇಮಾಯ ತನ್ತಿಯಾ ಪಟಿಸೇಧೇತಬ್ಬಾ। ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಕಿರಿಯಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಪುಬ್ಬಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಪಟಿಲೋಮತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಸೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇಸು ಸಾಧುಕಂ ಪಾಳಿಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
92. Pañhāvāre kusalākusale niruddheti etasmiṃ vipassanāvasena pavatte kusale sārajjanādivasena pavatte akusale ca niruddhe. Vipāko tadārammaṇatā uppajjatīti kāmāvacaravipāko tadārammaṇatāya uppajjati. Ye pana ‘‘vipassanājavanānaṃ vicikicchuddhaccānañca pariyosāne tadārammaṇaṃ natthī’’ti vadanti, te imāya tantiyā paṭisedhetabbā. Ākāsānañcāyatanakusalaṃ viññāṇañcāyatanassa kiriyassa ārammaṇapaccayena paccayoti arahattaṃ patvā asamāpannapubbā samāpattiyo paṭilomato samāpajjantassa vasenetaṃ vuttaṃ. Iminā upāyena sabbavissajjanesu sādhukaṃ pāḷiṃ upaparikkhitvā attho veditabbo.
೧೨೦. ಹೇತುಯಾ ಸತ್ತ, ಆರಮ್ಮಣೇ ನವ, ಅಧಿಪತಿಯಾ ದಸಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಸಹಜಾತಾಧಿಪತಿವಸೇನ ಆರಮ್ಮಣಾಧಿಪತಿವಸೇನ ಸಹಜಾತನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಪುರೇಜಾತನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಅನನ್ತರೂಪನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಆರಮ್ಮಣೂಪನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಪಕತೂಪನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಸಹಜಾತವಿಪ್ಪಯುತ್ತವಸೇನ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಛಾಜಾತವಿಪ್ಪಯುತ್ತವಸೇನಾತಿ ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಯಥಾ ಯಥಾ ಯತ್ತಕಾನಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾನಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ತಥಾ ತಥಾ ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಾನಿ। ತಥಾ ಪಚ್ಚನೀಯಾದೀಸು ಅನುಲೋಮವಸೇನ ವಾರುದ್ಧರಣಂ, ಅನುಲೋಮತೋ ಲದ್ಧವಾರಾನಂ ಪಚ್ಚನೀಯತೋ ಗಣನಾ, ಪಚ್ಚಯಸಂಸನ್ದನಂ, ಅನುಲೋಮಪಚ್ಚನೀಯೇ ಪಚ್ಚನೀಯಾನುಲೋಮೇ ಚ ಸುದ್ಧಿಕೇಸು ಚೇವ ಸಂಸನ್ದನವಸೇನ ಚ ಪವತ್ತೇಸು ಹೇತುಮೂಲಕಾದೀಸು ಲಬ್ಭಮಾನವಾರಗಣನಾ, ಅಲಬ್ಭಮಾನಾನಂ ಅಲಬ್ಭಮಾನತಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
120. Hetuyā satta, ārammaṇe nava, adhipatiyā dasātiādīsupi sahajātādhipativasena ārammaṇādhipativasena sahajātanissayavasena purejātanissayavasena anantarūpanissayavasena ārammaṇūpanissayavasena pakatūpanissayavasena sahajātavippayuttavasena purejātapacchājātavippayuttavasenāti yattha yattha yathā yathā yattakāni vissajjanāni labbhanti, tattha tattha tathā tathā tāni sabbāni sallakkhetabbāni. Tathā paccanīyādīsu anulomavasena vāruddharaṇaṃ, anulomato laddhavārānaṃ paccanīyato gaṇanā, paccayasaṃsandanaṃ, anulomapaccanīye paccanīyānulome ca suddhikesu ceva saṃsandanavasena ca pavattesu hetumūlakādīsu labbhamānavāragaṇanā, alabbhamānānaṃ alabbhamānatāti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.
ಯಥಾ ಚೇತ್ಥ, ಏವಂ ಇತೋ ಪರೇಸುಪಿ ತಿಕದುಕೇಸು। ಪಟ್ಠಾನಪಕರಣಞ್ಹಿ ಪಾಳಿತೋವ ಅನನ್ತಂ ಅಪರಿಮಾಣಂ। ತಸ್ಸ ಪದಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಅತ್ಥಂ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಅತಿದೀಘಾಯುಕಸ್ಸಾಪಿ ಆಯು ನಪ್ಪಹೋತಿ। ನ ಚಸ್ಸ ಏಕದೇಸಂ ವಣ್ಣೇತ್ವಾ ಸೇಸಮ್ಹಿ ನಯತೋ ದಸ್ಸಿಯಮಾನೇ ನ ಸಕ್ಕಾ ಅತ್ಥೋ ಜಾನಿತುಂ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ಪರಂ ಏತ್ತಕಮ್ಪಿ ಅವತ್ವಾ ಸೇಸೇಸು ತಿಕದುಕೇಸು ಹೇಟ್ಠಾ ಅವುತ್ತಪ್ಪಕಾರತ್ತಾ ಯಂ ಯಂ ಅವಸ್ಸಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ತದೇವ ವಕ್ಖಾಮ। ಯಂ ಪನ ಅವತ್ವಾ ಗಮಿಸ್ಸಾಮ, ತಂ ಪಾಳಿನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
Yathā cettha, evaṃ ito paresupi tikadukesu. Paṭṭhānapakaraṇañhi pāḷitova anantaṃ aparimāṇaṃ. Tassa padapaṭipāṭiyā atthaṃ vaṇṇayissāmīti paṭipannassa atidīghāyukassāpi āyu nappahoti. Na cassa ekadesaṃ vaṇṇetvā sesamhi nayato dassiyamāne na sakkā attho jānituṃ, tasmā ito paraṃ ettakampi avatvā sesesu tikadukesu heṭṭhā avuttappakārattā yaṃ yaṃ avassaṃ vattabbaṃ, taṃ tadeva vakkhāma. Yaṃ pana avatvā gamissāma, taṃ pāḷinayeneva veditabbanti.
ವಿಪಾಕತ್ತಿಕವಣ್ಣನಾ।
Vipākattikavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / ೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕಂ • 3. Vipākattikaṃ
