| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕವಣ್ಣನಾ
3. Vipākattikavaṇṇanā
೧-೨೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕೇ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ವಿಪಾಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚ। ಸಮಾಸೇನಪಿ ಹಿ ಸೋಯೇವತ್ಥೋ ವುತ್ತೋತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಸಮಾಸಂ ಕತ್ವಾ ಲಿಖಿತಂ।
1-23. Vipākattike vipākadhammaṃ paṭiccāti vipākaṃ dhammaṃ paṭicca. Samāsenapi hi soyevattho vuttoti pāḷiyaṃ samāsaṃ katvā likhitaṃ.
೨೪-೫೨. ‘‘ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನವಿಪಾಕಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಭಙ್ಗೇ ‘‘ಮಹಾಭೂತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾರೂಪ’’ನ್ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವುತ್ತಂ, ನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಟತ್ತಾರೂಪ’’ನ್ತಿ। ತಂ ಖನ್ಧೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಸ್ಸ ಮಹಾಭೂತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥತ್ತಾ ನ ವುತ್ತಂ। ನ ಹೇತ್ಥ ಕಟತ್ತಾರೂಪಸ್ಸ ಖನ್ಧೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಸ್ಸ ಮಹಾಭೂತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಸಿಯಾ। ಪವತ್ತಿಯಂ ಪನ ಕಟತ್ತಾರೂಪಂ ‘‘ಅಸಞ್ಞಸತ್ತಾನಂ…ಪೇ॰… ಮಹಾಭೂತೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಕಟತ್ತಾರೂಪಂ ಉಪಾದಾರೂಪ’’ನ್ತಿ ಏತೇನೇವ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ। ಏವಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತಾನಂ ರೂಪಸಮಾನಗತಿಕತ್ತಾ ನಾಹಾರಪಚ್ಚಯೇ ಚ ಪವತ್ತಿಯಂ ಕಟತ್ತಾರೂಪಂ ನ ಉದ್ಧಟಂ। ತಮ್ಪಿ ಹಿ ಉಪ್ಪಾದಕ್ಖಣೇ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ವಿನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾತಿ।
24-52. ‘‘Nevavipākanavipākadhammadhammaṃpaṭicca nevavipākanavipākadhammadhammo uppajjati navipākapaccayā’’ti etassa vibhaṅge ‘‘mahābhūte paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ upādārūpa’’nti ettakameva vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘kaṭattārūpa’’nti. Taṃ khandhe paṭicca uppajjamānassa mahābhūte paṭicca uppattidassanatthattā na vuttaṃ. Na hettha kaṭattārūpassa khandhe paṭicca uppatti atthi, yassa mahābhūte paṭicca uppatti vattabbā siyā. Pavattiyaṃ pana kaṭattārūpaṃ ‘‘asaññasattānaṃ…pe… mahābhūte paṭicca kaṭattārūpaṃ upādārūpa’’nti eteneva dassitaṃ hoti. Evañca katvā asaññasattānaṃ rūpasamānagatikattā nāhārapaccaye ca pavattiyaṃ kaṭattārūpaṃ na uddhaṭaṃ. Tampi hi uppādakkhaṇe āhārapaccayena vinā uppajjatīti uddharitabbaṃ siyāti.
ವಿಪಾಕತ್ತಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vipākattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೩. ವಿಪಾಕತ್ತಿಕವಣ್ಣನಾ • 3. Vipākattikavaṇṇanā
