| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੩. વਿਪਾਕਤ੍ਤਿਕવਣ੍ਣਨਾ
3. Vipākattikavaṇṇanā
੧-੨੩. વਿਪਾਕਤ੍ਤਿਕੇ વਿਪਾਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વਿਪਾਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਯੇ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇ ਤੇਰਸ વਾਰਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਣਨਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਹੇਤੁਯਾ ਤੇਰਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਞ੍ਚਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏવਮੇਤ੍ਥ ਤੇਰਸ ਪਞ੍ਚ ਨવ ਸਤ੍ਤ ਤੀਣਿ ਦ੍વੇਤਿ ਛ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ, ਤੇਸਂ વਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਗਣਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
1-23. Vipākattike vipākaṃ dhammaṃ paṭicca vipāko dhammo uppajjati hetupaccayāti ye hetupaccaye terasa vārā vuttā, te saṅkhipitvā gaṇanāya dassetuṃ hetuyā terasāti vuttaṃ. Ārammaṇe pañcātiādīsupi eseva nayo. Evamettha terasa pañca nava satta tīṇi dveti cha gaṇanaparicchedā, tesaṃ vasena paccayasaṃsandane heṭṭhā vuttanayeneva gaṇanā veditabbā.
੨੪-੫੨. ਪਚ੍ਚਨੀਯੇਪਿ વਿਪਾਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વਿਪਾਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਯੇ ਨਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇ ਦਸ વਾਰਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਣਨਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨਹੇਤੁਯਾ ਦਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਞ੍ਚਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏવਮੇਤ੍ਥ ਦਸ ਪਞ੍ਚ ਤੇਰਸ ਦ੍વਾਦਸ ਦ੍વੇ ਏਕਂ ਨવ ਤੀਣੀਤਿ ਅਟ੍ਠ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ, ਤੇਸਂ વਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਗਣਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਪਾਲ਼ਿ ਪਨ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਪਨ ਲਦ੍ਧਗਣਨਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਨਂ વਾਰਾਨਂ વਸੇਨ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਯਂ ਪਚ੍ਚਨੀਯਾਨੁਲੋਮਞ੍ਚ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
24-52. Paccanīyepi vipākaṃ dhammaṃ paṭicca vipāko dhammo uppajjati nahetupaccayāti ye nahetupaccaye dasa vārā vuttā, te saṅkhipitvā gaṇanāya dassetuṃ nahetuyā dasāti vuttaṃ. Na ārammaṇe pañcātiādīsupi eseva nayo. Evamettha dasa pañca terasa dvādasa dve ekaṃ nava tīṇīti aṭṭha gaṇanaparicchedā, tesaṃ vasena paccayasaṃsandane heṭṭhā vuttanayeneva vitthārato gaṇanā veditabbā. Pāḷi pana saṅkhittā, etesaññeva pana laddhagaṇanaraparicchedānaṃ vārānaṃ vasena saṃsanditvā anulomapaccanīyaṃ paccanīyānulomañca veditabbaṃ.
ਸਹਜਾਤવਾਰੋ ਇਮਿਨਾવ ਏਕਗਤਿਕੋ। ਪਚ੍ਚਯਨਿਸ੍ਸਯਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤવਾਰਾ ਯਥਾਪਾਲ਼ਿਮੇવ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ।
Sahajātavāro imināva ekagatiko. Paccayanissayasaṃsaṭṭhasampayuttavārā yathāpāḷimeva niyyanti.
੯੨. ਪਞ੍ਹਾવਾਰੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤੇ ਕੁਸਲੇ ਸਾਰਜ੍ਜਨਾਦਿવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤੇ ਅਕੁਸਲੇ ਚ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ। વਿਪਾਕੋ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਾਮਾવਚਰવਿਪਾਕੋ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਯੇ ਪਨ ‘‘વਿਪਸ੍ਸਨਾਜવਨਾਨਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਦ੍ਧਚ੍ਚਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਇਮਾਯ ਤਨ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਾ। ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਕੁਸਲਂ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਅਸਮਾਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ વਸੇਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਸੁ ਸਾਧੁਕਂ ਪਾਲ਼ਿਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
92. Pañhāvāre kusalākusale niruddheti etasmiṃ vipassanāvasena pavatte kusale sārajjanādivasena pavatte akusale ca niruddhe. Vipāko tadārammaṇatā uppajjatīti kāmāvacaravipāko tadārammaṇatāya uppajjati. Ye pana ‘‘vipassanājavanānaṃ vicikicchuddhaccānañca pariyosāne tadārammaṇaṃ natthī’’ti vadanti, te imāya tantiyā paṭisedhetabbā. Ākāsānañcāyatanakusalaṃ viññāṇañcāyatanassa kiriyassa ārammaṇapaccayena paccayoti arahattaṃ patvā asamāpannapubbā samāpattiyo paṭilomato samāpajjantassa vasenetaṃ vuttaṃ. Iminā upāyena sabbavissajjanesu sādhukaṃ pāḷiṃ upaparikkhitvā attho veditabbo.
੧੨੦. ਹੇਤੁਯਾ ਸਤ੍ਤ, ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨવ, ਅਧਿਪਤਿਯਾ ਦਸਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਸਹਜਾਤਾਧਿਪਤਿવਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿવਸੇਨ ਸਹਜਾਤਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਪੁਰੇਜਾਤਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਪਕਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਸਹਜਾਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤવਸੇਨ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਛਾਜਾਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤવਸੇਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਯਥਾ ਯਥਾ ਯਤ੍ਤਕਾਨਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ ਤਥਾ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਥਾ ਪਚ੍ਚਨੀਯਾਦੀਸੁ ਅਨੁਲੋਮવਸੇਨ વਾਰੁਦ੍ਧਰਣਂ, ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਲਦ੍ਧવਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਨੀਯਤੋ ਗਣਨਾ, ਪਚ੍ਚਯਸਂਸਨ੍ਦਨਂ, ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ਪਚ੍ਚਨੀਯਾਨੁਲੋਮੇ ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਕੇਸੁ ਚੇવ ਸਂਸਨ੍ਦਨવਸੇਨ ਚ ਪવਤ੍ਤੇਸੁ ਹੇਤੁਮੂਲਕਾਦੀਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨવਾਰਗਣਨਾ, ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਂ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
120. Hetuyā satta, ārammaṇe nava, adhipatiyā dasātiādīsupi sahajātādhipativasena ārammaṇādhipativasena sahajātanissayavasena purejātanissayavasena anantarūpanissayavasena ārammaṇūpanissayavasena pakatūpanissayavasena sahajātavippayuttavasena purejātapacchājātavippayuttavasenāti yattha yattha yathā yathā yattakāni vissajjanāni labbhanti, tattha tattha tathā tathā tāni sabbāni sallakkhetabbāni. Tathā paccanīyādīsu anulomavasena vāruddharaṇaṃ, anulomato laddhavārānaṃ paccanīyato gaṇanā, paccayasaṃsandanaṃ, anulomapaccanīye paccanīyānulome ca suddhikesu ceva saṃsandanavasena ca pavattesu hetumūlakādīsu labbhamānavāragaṇanā, alabbhamānānaṃ alabbhamānatāti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.
ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏવਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਤਿਕਦੁਕੇਸੁ। ਪਟ੍ਠਾਨਪਕਰਣਞ੍ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਤੋવ ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ। ਤਸ੍ਸ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਥਂ વਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਤਿਦੀਘਾਯੁਕਸ੍ਸਾਪਿ ਆਯੁ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ। ਨ ਚਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਂ વਣ੍ਣੇਤ੍વਾ ਸੇਸਮ੍ਹਿ ਨਯਤੋ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨੇ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਤ੍ਥੋ ਜਾਨਿਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਤੋ ਪਰਂ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅવਤ੍વਾ ਸੇਸੇਸੁ ਤਿਕਦੁਕੇਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਤ੍ਤਾ ਯਂ ਯਂ ਅવਸ੍ਸਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਤਦੇવ વਕ੍ਖਾਮ। ਯਂ ਪਨ ਅવਤ੍વਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ, ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ।
Yathā cettha, evaṃ ito paresupi tikadukesu. Paṭṭhānapakaraṇañhi pāḷitova anantaṃ aparimāṇaṃ. Tassa padapaṭipāṭiyā atthaṃ vaṇṇayissāmīti paṭipannassa atidīghāyukassāpi āyu nappahoti. Na cassa ekadesaṃ vaṇṇetvā sesamhi nayato dassiyamāne na sakkā attho jānituṃ, tasmā ito paraṃ ettakampi avatvā sesesu tikadukesu heṭṭhā avuttappakārattā yaṃ yaṃ avassaṃ vattabbaṃ, taṃ tadeva vakkhāma. Yaṃ pana avatvā gamissāma, taṃ pāḷinayeneva veditabbanti.
વਿਪਾਕਤ੍ਤਿਕવਣ੍ਣਨਾ।
Vipākattikavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿ • Paṭṭhānapāḷi / ੩. વਿਪਾਕਤ੍ਤਿਕਂ • 3. Vipākattikaṃ
