Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
൩. വിപാകത്തികവണ്ണനാ
3. Vipākattikavaṇṇanā
൧-൨൩. വിപാകത്തികേ വിപാകധമ്മം പടിച്ചാതി വിപാകം ധമ്മം പടിച്ച. സമാസേനപി ഹി സോയേവത്ഥോ വുത്തോതി പാളിയം സമാസം കത്വാ ലിഖിതം.
1-23. Vipākattike vipākadhammaṃ paṭiccāti vipākaṃ dhammaṃ paṭicca. Samāsenapi hi soyevattho vuttoti pāḷiyaṃ samāsaṃ katvā likhitaṃ.
൨൪-൫൨. ‘‘നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മം പടിച്ച നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മോ ഉപ്പജ്ജതി നവിപാകപച്ചയാ’’തി ഏതസ്സ വിഭങ്ഗേ ‘‘മഹാഭൂതേ പടിച്ച ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപം ഉപാദാരൂപ’’ന്തി ഏത്തകമേവ വുത്തം, ന വുത്തം ‘‘കടത്താരൂപ’’ന്തി. തം ഖന്ധേ പടിച്ച ഉപ്പജ്ജമാനസ്സ മഹാഭൂതേ പടിച്ച ഉപ്പത്തിദസ്സനത്ഥത്താ ന വുത്തം. ന ഹേത്ഥ കടത്താരൂപസ്സ ഖന്ധേ പടിച്ച ഉപ്പത്തി അത്ഥി, യസ്സ മഹാഭൂതേ പടിച്ച ഉപ്പത്തി വത്തബ്ബാ സിയാ. പവത്തിയം പന കടത്താരൂപം ‘‘അസഞ്ഞസത്താനം…പേ॰… മഹാഭൂതേ പടിച്ച കടത്താരൂപം ഉപാദാരൂപ’’ന്തി ഏതേനേവ ദസ്സിതം ഹോതി. ഏവഞ്ച കത്വാ അസഞ്ഞസത്താനം രൂപസമാനഗതികത്താ നാഹാരപച്ചയേ ച പവത്തിയം കടത്താരൂപം ന ഉദ്ധടം. തമ്പി ഹി ഉപ്പാദക്ഖണേ ആഹാരപച്ചയേന വിനാ ഉപ്പജ്ജതീതി ഉദ്ധരിതബ്ബം സിയാതി.
24-52. ‘‘Nevavipākanavipākadhammadhammaṃpaṭicca nevavipākanavipākadhammadhammo uppajjati navipākapaccayā’’ti etassa vibhaṅge ‘‘mahābhūte paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ upādārūpa’’nti ettakameva vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘kaṭattārūpa’’nti. Taṃ khandhe paṭicca uppajjamānassa mahābhūte paṭicca uppattidassanatthattā na vuttaṃ. Na hettha kaṭattārūpassa khandhe paṭicca uppatti atthi, yassa mahābhūte paṭicca uppatti vattabbā siyā. Pavattiyaṃ pana kaṭattārūpaṃ ‘‘asaññasattānaṃ…pe… mahābhūte paṭicca kaṭattārūpaṃ upādārūpa’’nti eteneva dassitaṃ hoti. Evañca katvā asaññasattānaṃ rūpasamānagatikattā nāhārapaccaye ca pavattiyaṃ kaṭattārūpaṃ na uddhaṭaṃ. Tampi hi uppādakkhaṇe āhārapaccayena vinā uppajjatīti uddharitabbaṃ siyāti.
വിപാകത്തികവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vipākattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൩. വിപാകത്തികവണ്ണനാ • 3. Vipākattikavaṇṇanā