| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
10. විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථාවණ්‌ණනා
10. Vipāko vipākadhammadhammotikathāvaṇṇanā
501. ඉදානි විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථා නාම හොති. තත්‌ථ යස්‌මා විපාකො විපාකස්‌ස අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤාදිපච්‌චයවසෙන පච්‌චයො හොති, තස්‌මා විපාකොපි විපාකධම්‌මධම්‌මොති යෙසං ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි අන්‌ධකානං; තෙ සන්‌ධාය පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. තස්‌ස විපාකොති තස්‌ස විපාකධම්‌මධම්‌මස්‌ස විපාකස්‌ස යො විපාකො, සොපි තෙ විපාකධම්‌මධම්‌මො හොතීති පුච්‌ඡති. ඉතරො ආයතිං විපාකදානාභාවං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො තප්‌පච්‌චයාපි අඤ්‌ඤස්‌ස විපාකස්‌ස උප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය පටිජානාති. එවං සන්‌තෙ පනස්‌ස කුසලාකුසලස්‌ස විය තස්‌සාපි විපාකස්‌ස විපාකො, තස්‌සාපි විපාකොති වට්‌ටානුපච්‌ඡෙදො ආපජ්‌ජතීති පුට්‌ඨො සමයවිරොධභයෙන පටික්‌ඛිපති.
501. Idāni vipāko vipākadhammadhammotikathā nāma hoti. Tattha yasmā vipāko vipākassa aññamaññādipaccayavasena paccayo hoti, tasmā vipākopi vipākadhammadhammoti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tassa vipākoti tassa vipākadhammadhammassa vipākassa yo vipāko, sopi te vipākadhammadhammo hotīti pucchati. Itaro āyatiṃ vipākadānābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho tappaccayāpi aññassa vipākassa uppattiṃ sandhāya paṭijānāti. Evaṃ sante panassa kusalākusalassa viya tassāpi vipākassa vipāko, tassāpi vipākoti vaṭṭānupacchedo āpajjatīti puṭṭho samayavirodhabhayena paṭikkhipati.
විපාකොති වාතිආදිම්‌හි වචනසාධනෙ පන යදි විපාකස්‌ස විපාකධම්‌මධම්‌මෙන එකත්‌ථතා භවෙය්‍ය, කුසලාකුසලබ්‍යාකතානං එකත්‌ථතං ආපජ්‌ජෙය්‍යාති පටික්‌ඛිපති. විපාකො ච විපාකධම්‌මධම්‌මො චාති එත්‌ථ අයං අධිප්‌පායො – සො හි චතූසු විපාකක්‌ඛන්‌ධෙසු එකෙකං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤපච්‌චයාදීසු පච්‌චයට්‌ඨෙන විපාකධම්‌මධම්‌මතං පච්‌චයුප්‌පන්‌නට්‌ඨෙන ච විපාකං මඤ්‌ඤමානො ‘‘විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මො’’ති පුට්‌ඨො ආමන්‌තාති පටිජානාති. අථ නං සකවාදී ‘‘යස්‌මා තයා එකක්‌ඛණෙ චතූසු ඛන්‌ධෙසු විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මොපි අනුඤ්‌ඤාතො, තස්‌මා තෙසං සහගතාදිභාවො ආපජ්‌ජතී’’ති චොදෙතුං එවමාහ. ඉතරො කුසලාකුසලසඞ්‌ඛාතං විපාකධම්‌මධම්‌මං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. තඤ්‌ඤෙව අකුසලන්‌ති යදි තෙ විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මො, යො අකුසලවිපාකො, සො අකුසලං ආපජ්‌ජති. කස්‌මා? විපාකධම්‌මධම්‌මෙන එකත්‌තා. තඤ්‌ඤෙව කුසලන්‌තිආදීසුපි එසෙව නයො.
Vipākoti vātiādimhi vacanasādhane pana yadi vipākassa vipākadhammadhammena ekatthatā bhaveyya, kusalākusalabyākatānaṃ ekatthataṃ āpajjeyyāti paṭikkhipati. Vipāko ca vipākadhammadhammo cāti ettha ayaṃ adhippāyo – so hi catūsu vipākakkhandhesu ekekaṃ aññamaññapaccayādīsu paccayaṭṭhena vipākadhammadhammataṃ paccayuppannaṭṭhena ca vipākaṃ maññamāno ‘‘vipāko vipākadhammadhammo’’ti puṭṭho āmantāti paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī ‘‘yasmā tayā ekakkhaṇe catūsu khandhesu vipāko vipākadhammadhammopi anuññāto, tasmā tesaṃ sahagatādibhāvo āpajjatī’’ti codetuṃ evamāha. Itaro kusalākusalasaṅkhātaṃ vipākadhammadhammaṃ sandhāya paṭikkhipati. Taññeva akusalanti yadi te vipāko vipākadhammadhammo, yo akusalavipāko, so akusalaṃ āpajjati. Kasmā? Vipākadhammadhammena ekattā. Taññeva kusalantiādīsupi eseva nayo.
502. අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤපච්‌චයාති ඉදං සහජාතානං පච්‌චයමත්‌තවසෙන වුත්‌තං, තස්‌මා අසාධකං. මහාභූතානම්‌පි ච අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤපච්‌චයතා වුත්‌තා, න ච තානි විපාකානි, න ච විපාකධම්‌මධම්‌මානීති.
502. Aññamaññapaccayāti idaṃ sahajātānaṃ paccayamattavasena vuttaṃ, tasmā asādhakaṃ. Mahābhūtānampi ca aññamaññapaccayatā vuttā, na ca tāni vipākāni, na ca vipākadhammadhammānīti.
විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථාවණ්‌ණනා.
Vipāko vipākadhammadhammotikathāvaṇṇanā.
සත්‌තමො වග්‌ගො.
Sattamo vaggo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (72) 10. විපාකො විපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථා • (72) 10. Vipāko vipākadhammadhammotikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 10. විපාකොවිපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථාවණ්‌ණනා • 10. Vipākovipākadhammadhammotikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 10. විපාකොවිපාකධම්‌මධම්‌මොතිකථාවණ්‌ණනා • 10. Vipākovipākadhammadhammotikathāvaṇṇanā
