| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
8. விபல்லாஸகதா²
8. Vipallāsakathā
விபல்லாஸகதா²வண்ணனா
Vipallāsakathāvaṇṇanā
236. இதா³னி தஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ பச்சயபூ⁴தே விபல்லாஸே த³ஸ்ஸெந்தேன கதி²தாய ஸுத்தந்தபுப்³ப³ங்க³மாய விபல்லாஸகதா²ய அபுப்³ப³த்தா²னுவண்ணனா. ஸுத்தந்தே தாவ ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸாதி ஸஞ்ஞாய விபல்லத்த²பா⁴வா விபரீதபா⁴வா, விபரீதஸஞ்ஞாதி அத்தோ². ஸேஸத்³வயேஸுபி ஏஸேவ நயோ. சித்தகிச்சஸ்ஸ து³ப்³ப³லட்டா²னே தி³ட்டி²விரஹிதாய அகுஸலஸஞ்ஞாய ஸககிச்சஸ்ஸ ப³லவகாலே ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோ. தி³ட்டி²விரஹிதஸ்ஸேவ அகுஸலசித்தஸ்ஸ ஸககிச்சஸ்ஸ ப³லவகாலே சித்தவிபல்லாஸோ. தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தே சித்தே தி³ட்டி²விபல்லாஸோ. தஸ்மா ஸப்³ப³து³ப்³ப³லோ ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோ, ததோ ப³லவதரோ சித்தவிபல்லாஸோ, ஸப்³ப³ப³லவதரோ தி³ட்டி²விபல்லாஸோ. அஜாதபு³த்³தி⁴தா³ரகஸ்ஸ கஹாபணத³ஸ்ஸனங் விய ஹி ஸஞ்ஞா ஆரம்மணஸ்ஸ உபட்டா²னாகாரமத்தக்³க³ஹணதோ. கா³மிகபுரிஸஸ்ஸ கஹாபணத³ஸ்ஸனங் விய சித்தங் லக்க²ணபடிவேத⁴ஸ்ஸாபி ஸம்பாபனதோ. கம்மாரஸ்ஸ மஹாஸண்டா³ஸேன அயோக³ஹணங் விய தி³ட்டி² அபி⁴னிவிஸ்ஸ பராமஸனதோ. அனிச்சே நிச்சந்தி ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோதி அனிச்சே வத்து²ஸ்மிங் ‘‘நிச்சங் இத³’’ந்தி ஏவங் க³ஹெத்வா உப்பஜ்ஜனகஸஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோ. இமினா நயேன ஸப்³ப³பதே³ஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ந ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோ ந சித்தவிபல்லாஸோ ந தி³ட்டி²விபல்லாஸோதி சதூஸு வத்தூ²ஸு த்³வாத³ஸன்னங் விபல்லாஸக்³கா³ஹானங் அபா⁴வா யாதா²வக்³க³ஹணங் வுத்தங்.
236. Idāni tassa kammassa paccayabhūte vipallāse dassentena kathitāya suttantapubbaṅgamāya vipallāsakathāya apubbatthānuvaṇṇanā. Suttante tāva saññāvipallāsāti saññāya vipallatthabhāvā viparītabhāvā, viparītasaññāti attho. Sesadvayesupi eseva nayo. Cittakiccassa dubbalaṭṭhāne diṭṭhivirahitāya akusalasaññāya sakakiccassa balavakāle saññāvipallāso. Diṭṭhivirahitasseva akusalacittassa sakakiccassa balavakāle cittavipallāso. Diṭṭhisampayutte citte diṭṭhivipallāso. Tasmā sabbadubbalo saññāvipallāso, tato balavataro cittavipallāso, sabbabalavataro diṭṭhivipallāso. Ajātabuddhidārakassa kahāpaṇadassanaṃ viya hi saññā ārammaṇassa upaṭṭhānākāramattaggahaṇato. Gāmikapurisassa kahāpaṇadassanaṃ viya cittaṃ lakkhaṇapaṭivedhassāpi sampāpanato. Kammārassa mahāsaṇḍāsena ayogahaṇaṃ viya diṭṭhi abhinivissa parāmasanato. Anicce niccanti saññāvipallāsoti anicce vatthusmiṃ ‘‘niccaṃ ida’’nti evaṃ gahetvā uppajjanakasaññā saññāvipallāso. Iminā nayena sabbapadesu attho veditabbo. Na saññāvipallāso na cittavipallāso na diṭṭhivipallāsoti catūsu vatthūsu dvādasannaṃ vipallāsaggāhānaṃ abhāvā yāthāvaggahaṇaṃ vuttaṃ.
கா³தா²ஸு அனத்தனி ச அத்தாதி அனத்தனி அத்தாதி ஏவங்ஸஞ்ஞினோதி அத்தோ². மிச்சா²தி³ட்டி²ஹதாதி ந கேவலங் ஸஞ்ஞினோவ, ஸஞ்ஞாய விய உப்பஜ்ஜமானாய மிச்சா²தி³ட்டி²யாபி ஹதா. கி²த்தசித்தாதி ஸஞ்ஞாதி³ட்டீ²ஹி விய உப்பஜ்ஜமானேன கி²த்தேன விப்³ப⁴ந்தேன சித்தேன ஸமன்னாக³தா. விஸஞ்ஞினோதி தே³ஸனாமத்தமேதங், விபரீதஸஞ்ஞாசித்ததி³ட்டி²னோதி அத்தோ². அத² வா ஸஞ்ஞாபுப்³ப³ங்க³மத்தா தி³ட்டி²யா பட²மங் சதூஹி பதே³ஹி ஸஞ்ஞாவிபல்லாஸோ வுத்தோ, ததோ மிச்சா²தி³ட்டி²ஹதாதி தி³ட்டி²விபல்லாஸோ, கி²த்தசித்தாதி சித்தவிபல்லாஸோ. விஸஞ்ஞினோதி தீஹி விபல்லாஸக்³கா³ஹேஹி பகதிஸஞ்ஞாவிரஹிதா மோஹங் க³தா ‘‘முச்சி²தோ விஸவேகே³ன, விஸஞ்ஞீ ஸமபஜ்ஜதா²’’திஎத்த² (ஜா॰ 2.22.328) விய. தே யோக³யுத்தா மாரஸ்ஸாதி தே ஜனா ஸத்தா மாரஸ்ஸ யோகே³ யுத்தா நாம ஹொந்தி. அயோக³க்கே²மினோதி சதூஹி யோகே³ஹி ஈதீஹி கே²மங் நிப்³பா³னங் அப்பத்தா. ஸத்தா க³ச்ச²ந்தி ஸங்ஸாரந்தி தேயேவ புக்³க³லா ஸங்ஸாரங் ஸங்ஸரந்தி. கஸ்மா? ஜாதிமரணகா³மினோ ஹி தே, தஸ்மா ஸங்ஸரந்தீதி அத்தோ². பு³த்³தா⁴தி சதுஸச்சபு³த்³தா⁴ ஸப்³ப³ஞ்ஞுனோ. காலத்தயஸாதா⁴ரணவஸேன ப³ஹுவசனங். லோகஸ்மிந்தி ஓகாஸலோகே. பப⁴ங்கராதி லோகஸ்ஸ பஞ்ஞாலோகங் கரா. இமங் த⁴ம்மங் பகாஸெந்தீதி விபல்லாஸப்பஹானங் த⁴ம்மங் ஜோதெந்தி. து³க்கூ²பஸமகா³மினந்தி து³க்க²வூபஸமங் நிப்³பா³னங் க³ச்ச²ந்தங். தேஸங் ஸுத்வானாதி தேஸங் பு³த்³தா⁴னங் த⁴ம்மங் ஸுத்வான. ஸப்பஞ்ஞாதி ப⁴ப்³ப³பூ⁴தா பஞ்ஞவந்தோ. ஸசித்தங் பச்சலத்³தூ⁴தி விபல்லாஸவஜ்ஜிதங் ஸகசித்தங் படிலபி⁴த்வா. படிஅலத்³தூ⁴தி பத³ச்சே²தோ³. அத² வா படிலபி⁴ங்ஸு படிஅலத்³து⁴ந்தி பத³ச்சே²தோ³. அனிச்சதோ த³க்கு²ந்தி அனிச்சவஸேனேவ அத்³த³ஸங்ஸு. அனத்தனி அனத்தாதி அனத்தானங் அனத்தாதி அத்³த³க்கு²ங். அத² வா அனத்தனி வத்து²ஸ்மிங் அத்தா நத்தீ²தி அத்³த³க்கு²ங். ஸம்மாதி³ட்டி²ஸமாதா³னாதி க³ஹிதஸம்மாத³ஸ்ஸனா. ஸப்³ப³ங் து³க்க²ங் உபச்சகு³ந்தி ஸகலங் வட்டது³க்க²ங் ஸமதிக்கந்தா.
Gāthāsu anattani ca attāti anattani attāti evaṃsaññinoti attho. Micchādiṭṭhihatāti na kevalaṃ saññinova, saññāya viya uppajjamānāya micchādiṭṭhiyāpi hatā. Khittacittāti saññādiṭṭhīhi viya uppajjamānena khittena vibbhantena cittena samannāgatā. Visaññinoti desanāmattametaṃ, viparītasaññācittadiṭṭhinoti attho. Atha vā saññāpubbaṅgamattā diṭṭhiyā paṭhamaṃ catūhi padehi saññāvipallāso vutto, tato micchādiṭṭhihatāti diṭṭhivipallāso, khittacittāti cittavipallāso. Visaññinoti tīhi vipallāsaggāhehi pakatisaññāvirahitā mohaṃ gatā ‘‘mucchito visavegena, visaññī samapajjathā’’tiettha (jā. 2.22.328) viya. Te yogayuttā mārassāti te janā sattā mārassa yoge yuttā nāma honti. Ayogakkheminoti catūhi yogehi ītīhi khemaṃ nibbānaṃ appattā. Sattā gacchanti saṃsāranti teyeva puggalā saṃsāraṃ saṃsaranti. Kasmā? Jātimaraṇagāmino hi te, tasmā saṃsarantīti attho. Buddhāti catusaccabuddhā sabbaññuno. Kālattayasādhāraṇavasena bahuvacanaṃ. Lokasminti okāsaloke. Pabhaṅkarāti lokassa paññālokaṃ karā. Imaṃ dhammaṃ pakāsentīti vipallāsappahānaṃ dhammaṃ jotenti. Dukkhūpasamagāminanti dukkhavūpasamaṃ nibbānaṃ gacchantaṃ. Tesaṃ sutvānāti tesaṃ buddhānaṃ dhammaṃ sutvāna. Sappaññāti bhabbabhūtā paññavanto. Sacittaṃ paccaladdhūti vipallāsavajjitaṃ sakacittaṃ paṭilabhitvā. Paṭialaddhūti padacchedo. Atha vā paṭilabhiṃsu paṭialaddhunti padacchedo. Aniccato dakkhunti aniccavaseneva addasaṃsu. Anattani anattāti anattānaṃ anattāti addakkhuṃ. Atha vā anattani vatthusmiṃ attā natthīti addakkhuṃ. Sammādiṭṭhisamādānāti gahitasammādassanā. Sabbaṃ dukkhaṃ upaccagunti sakalaṃ vaṭṭadukkhaṃ samatikkantā.
பஹீனாபஹீனபுச்சா²ய தி³ட்டி²ஸம்பன்னஸ்ஸாதி ஸோதாபன்னஸ்ஸ. து³க்கே² ஸுக²ந்தி ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி. சித்தங் உப்பஜ்ஜதீதி மோஹகாலுஸ்ஸியஸ்ஸ அப்பஹீனத்தா ஸஞ்ஞாமத்தங் வா சித்தமத்தங் வா உப்பஜ்ஜதி, அனாகா³மிஸ்ஸபி உப்பஜ்ஜதி, கிங் பன ஸோதாபன்னஸ்ஸ. இமே த்³வே அரஹதோயேவ பஹீனா. அஸுபே⁴ ஸுப⁴ந்தி ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி. சித்தங் உப்பஜ்ஜதீதி ஸகதா³கா³மிஸ்ஸபி உப்பஜ்ஜதி, கிங் பன ஸோதாபன்னஸ்ஸ. இமே த்³வே அனாகா³மிஸ்ஸ பஹீனாதி அட்ட²கதா²யங் வுத்தங். தஸ்மா இத³ங் த்³வயங் ஸோதாபன்னஸகதா³கா³மினோ ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். அனாகா³மினோ காமராக³ஸ்ஸ பஹீனத்தா ‘‘அஸுபே⁴ ஸுப⁴’’ந்தி ஸஞ்ஞாசித்தவிபல்லாஸானஞ்ச பஹானங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். த்³வீஸு வத்தூ²ஸூதிஆதீ³ஹி பதே³ஹி பஹீனாபஹீனே நிக³மெத்வா த³ஸ்ஸேதி. தத்த² ‘‘அனிச்சே நிச்ச’’ந்தி, ‘‘அனத்தனி அத்தா’’தி இமேஸு த்³வீஸு வத்தூ²ஸு ச² விபல்லாஸா பஹீனா. ‘‘து³க்கே² ஸுக²’’ந்தி, ‘‘அஸுபே⁴ ஸுப⁴’’ந்தி இமேஸு த்³வீஸு வத்தூ²ஸு த்³வே தி³ட்டி²விபல்லாஸா பஹீனா. கேஸுசி பொத்த²கேஸு த்³வேதி பட²மங் லிகி²தங், பச்சா² சா²தி. சதூஸு வத்தூ²ஸூதி சத்தாரி ஏகதோ கத்வா வுத்தங். அட்டா²தி த்³வீஸு ச², த்³வீஸு த்³வேதி அட்ட². சத்தாரோதி து³க்கா²ஸுப⁴வத்தூ²ஸு ஏகேகஸ்மிங் த்³வே த்³வே ஸஞ்ஞாசித்தவிபல்லாஸாதி சத்தாரோ. கேஸுசி பொத்த²கேஸு ‘‘ச² த்³வீஸூ’’தி வுத்தட்டா²னேஸுபி ஏவமேவ லிகி²தந்தி.
Pahīnāpahīnapucchāya diṭṭhisampannassāti sotāpannassa. Dukkhe sukhanti saññā uppajjati. Cittaṃ uppajjatīti mohakālussiyassa appahīnattā saññāmattaṃ vā cittamattaṃ vā uppajjati, anāgāmissapi uppajjati, kiṃ pana sotāpannassa. Ime dve arahatoyeva pahīnā. Asubhe subhanti saññā uppajjati. Cittaṃ uppajjatīti sakadāgāmissapi uppajjati, kiṃ pana sotāpannassa. Ime dve anāgāmissa pahīnāti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Tasmā idaṃ dvayaṃ sotāpannasakadāgāmino sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Anāgāmino kāmarāgassa pahīnattā ‘‘asubhe subha’’nti saññācittavipallāsānañca pahānaṃ vuttanti veditabbaṃ. Dvīsuvatthūsūtiādīhi padehi pahīnāpahīne nigametvā dasseti. Tattha ‘‘anicce nicca’’nti, ‘‘anattani attā’’ti imesu dvīsu vatthūsu cha vipallāsā pahīnā. ‘‘Dukkhe sukha’’nti, ‘‘asubhe subha’’nti imesu dvīsu vatthūsu dve diṭṭhivipallāsā pahīnā. Kesuci potthakesu dveti paṭhamaṃ likhitaṃ, pacchā chāti. Catūsu vatthūsūti cattāri ekato katvā vuttaṃ. Aṭṭhāti dvīsu cha, dvīsu dveti aṭṭha. Cattāroti dukkhāsubhavatthūsu ekekasmiṃ dve dve saññācittavipallāsāti cattāro. Kesuci potthakesu ‘‘cha dvīsū’’ti vuttaṭṭhānesupi evameva likhitanti.
விபல்லாஸகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vipallāsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 8. விபல்லாஸகதா² • 8. Vipallāsakathā
