| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៣. វិបរីតកថាវណ្ណនា
3. Viparītakathāvaṇṇanā
៤២៤. ឥទានិ វិបរីតកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ ‘‘យ្វាយំ បថវីកសិណេ បថវីសញ្ញី សមាបជ្ជតិ, តស្ស តំ ញាណំ វិបរីតញាណ’’ន្តិ យេសំ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ អន្ធកានំ, តេ សន្ធាយ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ បថវិំ និស្សាយ ឧប្បន្ននិមិត្តញ្ហិ ន បថវីយេវ, តត្រ ចាយំ បថវីសញ្ញី។ តស្មា វិបរីតញាណន្តិ អយមេតស្ស អធិប្បាយោ។ តតោ សកវាទី ‘‘លក្ខណបថវីបិ សសម្ភារបថវីបិ និមិត្តបថវីបិ បថវីទេវតាបិ សព្ពា បថវីយេវ, តាសុ បថវីតិ ញាណំ វិបរីតំ ន ហោតិ។ អនិច្ចេ និច្ចន្តិអាទិវិបរិយេសោ បន វិបរីតញាណំ នាម។ កិំ តេ ឥទំ ឯតេសុ អញ្ញតរ’’ន្តិ ចោទេតុំ អនិច្ចេ និច្ចន្តិអាទិមាហ។ ឥតរោ វិបល្លាសលក្ខណាភាវំ សន្ធាយ បដិក្ខិបតិ, បថវីនិមិត្តំ សន្ធាយ បដិជានាតិ។
424. Idāni viparītakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yvāyaṃ pathavīkasiṇe pathavīsaññī samāpajjati, tassa taṃ ñāṇaṃ viparītañāṇa’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Pathaviṃ nissāya uppannanimittañhi na pathavīyeva, tatra cāyaṃ pathavīsaññī. Tasmā viparītañāṇanti ayametassa adhippāyo. Tato sakavādī ‘‘lakkhaṇapathavīpi sasambhārapathavīpi nimittapathavīpi pathavīdevatāpi sabbā pathavīyeva, tāsu pathavīti ñāṇaṃ viparītaṃ na hoti. Anicce niccantiādivipariyeso pana viparītañāṇaṃ nāma. Kiṃ te idaṃ etesu aññatara’’nti codetuṃ anicce niccantiādimāha. Itaro vipallāsalakkhaṇābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati, pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti.
កុសលន្តិ សេក្ខបុថុជ្ជនានំ ញាណំ សន្ធាយ វុត្តំ។ អត្ថិ អរហតោតិ បញ្ហេសុបិ វិបល្លាសលក្ខណាភាវេន បដិក្ខិបតិ។ បថវីនិមិត្តំ សន្ធាយ បដិជានាតិ។ សព្ពេវ បថវីតិ សព្ពំ តំ បថវីកសិណំ លក្ខណបថវីយេវ ហោតីតិ បុច្ឆតិ។ សកវាទី តថា អភាវតោ បដិក្ខិបតិ។ ននុ បថវី អត្ថិ, អត្ថិ ច កោចិ បថវិំ បថវិតោ សមាបជ្ជតីតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស ។ តស្សត្ថោ – ននុ និមិត្តបថវី អត្ថិ, អត្ថិ ច កោចិ តំ បថវិំ បថវិតោយេវ សមាបជ្ជតិ, ន អាបតោ វា តេជតោ វាតិ។ បថវី អត្ថីតិអាទិ ‘‘យទិ យំ យថា អត្ថិ, តំ តថា សមាបជ្ជន្តស្ស ញាណំ វិបរីតំ ហោតិ, និព្ពានំ អត្ថិ, តម្បិ សមាបជ្ជន្តស្ស សព្ពវិបរិយេសសមុគ្ឃាតនំ មគ្គញាណម្បិ តេ វិបរីតំ ហោតូ’’តិ ទស្សនត្ថំ វុត្តន្តិ។
Kusalanti sekkhaputhujjanānaṃ ñāṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Atthi arahatoti pañhesupi vipallāsalakkhaṇābhāvena paṭikkhipati. Pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti. Sabbeva pathavīti sabbaṃ taṃ pathavīkasiṇaṃ lakkhaṇapathavīyeva hotīti pucchati. Sakavādī tathā abhāvato paṭikkhipati. Nanu pathavī atthi, atthi ca koci pathaviṃ pathavito samāpajjatīti pucchā sakavādissa . Tassattho – nanu nimittapathavī atthi, atthi ca koci taṃ pathaviṃ pathavitoyeva samāpajjati, na āpato vā tejato vāti. Pathavī atthītiādi ‘‘yadi yaṃ yathā atthi, taṃ tathā samāpajjantassa ñāṇaṃ viparītaṃ hoti, nibbānaṃ atthi, tampi samāpajjantassa sabbavipariyesasamugghātanaṃ maggañāṇampi te viparītaṃ hotū’’ti dassanatthaṃ vuttanti.
វិបរីតកថាវណ្ណនា។
Viparītakathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៤៥) ៣. វិបរីតកថា • (45) 3. Viparītakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៣. វិបរីតកថាវណ្ណនា • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៣. វិបរីតកថាវណ្ណនា • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
