| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၃. ဝိပရီတကထာဝဏ္ဏနာ
3. Viparītakathāvaṇṇanā
၄၂၄. ဣဒာနိ ဝိပရီတကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ယ္ဝာယံ ပထဝီကသိဏေ ပထဝီသညီ သမာပဇ္ဇတိ, တသ္သ တံ ဉာဏံ ဝိပရီတဉာဏ’’န္တိ ယေသံ လဒ္ဓိ, သေယ္ယထာပိ အန္ဓကာနံ, တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ, ပဋိညာ ဣတရသ္သ။ ပထဝိံ နိသ္သာယ ဥပ္ပန္နနိမိတ္တဉ္ဟိ န ပထဝီယေဝ, တတ္ရ စာယံ ပထဝီသညီ။ တသ္မာ ဝိပရီတဉာဏန္တိ အယမေတသ္သ အဓိပ္ပာယော။ တတော သကဝာဒီ ‘‘လက္ခဏပထဝီပိ သသမ္ဘာရပထဝီပိ နိမိတ္တပထဝီပိ ပထဝီဒေဝတာပိ သဗ္ဗာ ပထဝီယေဝ, တာသု ပထဝီတိ ဉာဏံ ဝိပရီတံ န ဟောတိ။ အနိစ္စေ နိစ္စန္တိအာဒိဝိပရိယေသော ပန ဝိပရီတဉာဏံ နာမ။ ကိံ တေ ဣဒံ ဧတေသု အညတရ’’န္တိ စောဒေတုံ အနိစ္စေ နိစ္စန္တိအာဒိမာဟ။ ဣတရော ဝိပလ္လာသလက္ခဏာဘာဝံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ, ပထဝီနိမိတ္တံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။
424. Idāni viparītakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yvāyaṃ pathavīkasiṇe pathavīsaññī samāpajjati, tassa taṃ ñāṇaṃ viparītañāṇa’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Pathaviṃ nissāya uppannanimittañhi na pathavīyeva, tatra cāyaṃ pathavīsaññī. Tasmā viparītañāṇanti ayametassa adhippāyo. Tato sakavādī ‘‘lakkhaṇapathavīpi sasambhārapathavīpi nimittapathavīpi pathavīdevatāpi sabbā pathavīyeva, tāsu pathavīti ñāṇaṃ viparītaṃ na hoti. Anicce niccantiādivipariyeso pana viparītañāṇaṃ nāma. Kiṃ te idaṃ etesu aññatara’’nti codetuṃ anicce niccantiādimāha. Itaro vipallāsalakkhaṇābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati, pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti.
ကုသလန္တိ သေက္ခပုထုဇ္ဇနာနံ ဉာဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အတ္ထိ အရဟတောတိ ပဉ္ဟေသုပိ ဝိပလ္လာသလက္ခဏာဘာဝေန ပဋိက္ခိပတိ။ ပထဝီနိမိတ္တံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ သဗ္ဗေဝ ပထဝီတိ သဗ္ဗံ တံ ပထဝီကသိဏံ လက္ခဏပထဝီယေဝ ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ သကဝာဒီ တထာ အဘာဝတော ပဋိက္ခိပတိ။ နနု ပထဝီ အတ္ထိ, အတ္ထိ စ ကောစိ ပထဝိံ ပထဝိတော သမာပဇ္ဇတီတိ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ ။ တသ္သတ္ထော – နနု နိမိတ္တပထဝီ အတ္ထိ, အတ္ထိ စ ကောစိ တံ ပထဝိံ ပထဝိတောယေဝ သမာပဇ္ဇတိ, န အာပတော ဝာ တေဇတော ဝာတိ။ ပထဝီ အတ္ထီတိအာဒိ ‘‘ယဒိ ယံ ယထာ အတ္ထိ, တံ တထာ သမာပဇ္ဇန္တသ္သ ဉာဏံ ဝိပရီတံ ဟောတိ, နိဗ္ဗာနံ အတ္ထိ, တမ္ပိ သမာပဇ္ဇန္တသ္သ သဗ္ဗဝိပရိယေသသမုဂ္ဃာတနံ မဂ္ဂဉာဏမ္ပိ တေ ဝိပရီတံ ဟောတူ’’တိ ဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တန္တိ။
Kusalanti sekkhaputhujjanānaṃ ñāṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Atthi arahatoti pañhesupi vipallāsalakkhaṇābhāvena paṭikkhipati. Pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti. Sabbeva pathavīti sabbaṃ taṃ pathavīkasiṇaṃ lakkhaṇapathavīyeva hotīti pucchati. Sakavādī tathā abhāvato paṭikkhipati. Nanu pathavī atthi, atthi ca koci pathaviṃ pathavito samāpajjatīti pucchā sakavādissa . Tassattho – nanu nimittapathavī atthi, atthi ca koci taṃ pathaviṃ pathavitoyeva samāpajjati, na āpato vā tejato vāti. Pathavī atthītiādi ‘‘yadi yaṃ yathā atthi, taṃ tathā samāpajjantassa ñāṇaṃ viparītaṃ hoti, nibbānaṃ atthi, tampi samāpajjantassa sabbavipariyesasamugghātanaṃ maggañāṇampi te viparītaṃ hotū’’ti dassanatthaṃ vuttanti.
ဝိပရီတကထာဝဏ္ဏနာ။
Viparītakathāvaṇṇanā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi / (၄၅) ၃. ဝိပရီတကထာ • (45) 3. Viparītakathā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၃. ဝိပရီတကထာဝဏ္ဏနာ • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၃. ဝိပရီတကထာဝဏ္ဏနာ • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
