| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೩. ವಿಪರೀತಕಥಾವಣ್ಣನಾ
3. Viparītakathāvaṇṇanā
೪೨೪. ಇದಾನಿ ವಿಪರೀತಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಯ್ವಾಯಂ ಪಥವೀಕಸಿಣೇ ಪಥವೀಸಞ್ಞೀ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಞಾಣಂ ವಿಪರೀತಞಾಣ’’ನ್ತಿ ಯೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಅನ್ಧಕಾನಂ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಪಥವಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನನಿಮಿತ್ತಞ್ಹಿ ನ ಪಥವೀಯೇವ, ತತ್ರ ಚಾಯಂ ಪಥವೀಸಞ್ಞೀ। ತಸ್ಮಾ ವಿಪರೀತಞಾಣನ್ತಿ ಅಯಮೇತಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತತೋ ಸಕವಾದೀ ‘‘ಲಕ್ಖಣಪಥವೀಪಿ ಸಸಮ್ಭಾರಪಥವೀಪಿ ನಿಮಿತ್ತಪಥವೀಪಿ ಪಥವೀದೇವತಾಪಿ ಸಬ್ಬಾ ಪಥವೀಯೇವ, ತಾಸು ಪಥವೀತಿ ಞಾಣಂ ವಿಪರೀತಂ ನ ಹೋತಿ। ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚನ್ತಿಆದಿವಿಪರಿಯೇಸೋ ಪನ ವಿಪರೀತಞಾಣಂ ನಾಮ। ಕಿಂ ತೇ ಇದಂ ಏತೇಸು ಅಞ್ಞತರ’’ನ್ತಿ ಚೋದೇತುಂ ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಇತರೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸಲಕ್ಖಣಾಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪಥವೀನಿಮಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ।
424. Idāni viparītakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yvāyaṃ pathavīkasiṇe pathavīsaññī samāpajjati, tassa taṃ ñāṇaṃ viparītañāṇa’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Pathaviṃ nissāya uppannanimittañhi na pathavīyeva, tatra cāyaṃ pathavīsaññī. Tasmā viparītañāṇanti ayametassa adhippāyo. Tato sakavādī ‘‘lakkhaṇapathavīpi sasambhārapathavīpi nimittapathavīpi pathavīdevatāpi sabbā pathavīyeva, tāsu pathavīti ñāṇaṃ viparītaṃ na hoti. Anicce niccantiādivipariyeso pana viparītañāṇaṃ nāma. Kiṃ te idaṃ etesu aññatara’’nti codetuṃ anicce niccantiādimāha. Itaro vipallāsalakkhaṇābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati, pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti.
ಕುಸಲನ್ತಿ ಸೇಕ್ಖಪುಥುಜ್ಜನಾನಂ ಞಾಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅತ್ಥಿ ಅರಹತೋತಿ ಪಞ್ಹೇಸುಪಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸಲಕ್ಖಣಾಭಾವೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪಥವೀನಿಮಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಸಬ್ಬೇವ ಪಥವೀತಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ ಲಕ್ಖಣಪಥವೀಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಸಕವಾದೀ ತಥಾ ಅಭಾವತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ನನು ಪಥವೀ ಅತ್ಥಿ, ಅತ್ಥಿ ಚ ಕೋಚಿ ಪಥವಿಂ ಪಥವಿತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ । ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ನನು ನಿಮಿತ್ತಪಥವೀ ಅತ್ಥಿ, ಅತ್ಥಿ ಚ ಕೋಚಿ ತಂ ಪಥವಿಂ ಪಥವಿತೋಯೇವ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ನ ಆಪತೋ ವಾ ತೇಜತೋ ವಾತಿ। ಪಥವೀ ಅತ್ಥೀತಿಆದಿ ‘‘ಯದಿ ಯಂ ಯಥಾ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ತಥಾ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಞಾಣಂ ವಿಪರೀತಂ ಹೋತಿ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅತ್ಥಿ, ತಮ್ಪಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬವಿಪರಿಯೇಸಸಮುಗ್ಘಾತನಂ ಮಗ್ಗಞಾಣಮ್ಪಿ ತೇ ವಿಪರೀತಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತನ್ತಿ।
Kusalanti sekkhaputhujjanānaṃ ñāṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Atthi arahatoti pañhesupi vipallāsalakkhaṇābhāvena paṭikkhipati. Pathavīnimittaṃ sandhāya paṭijānāti. Sabbeva pathavīti sabbaṃ taṃ pathavīkasiṇaṃ lakkhaṇapathavīyeva hotīti pucchati. Sakavādī tathā abhāvato paṭikkhipati. Nanu pathavī atthi, atthi ca koci pathaviṃ pathavito samāpajjatīti pucchā sakavādissa . Tassattho – nanu nimittapathavī atthi, atthi ca koci taṃ pathaviṃ pathavitoyeva samāpajjati, na āpato vā tejato vāti. Pathavī atthītiādi ‘‘yadi yaṃ yathā atthi, taṃ tathā samāpajjantassa ñāṇaṃ viparītaṃ hoti, nibbānaṃ atthi, tampi samāpajjantassa sabbavipariyesasamugghātanaṃ maggañāṇampi te viparītaṃ hotū’’ti dassanatthaṃ vuttanti.
ವಿಪರೀತಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Viparītakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೪೫) ೩. ವಿಪರೀತಕಥಾ • (45) 3. Viparītakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೩. ವಿಪರೀತಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೩. ವಿಪರೀತಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 3. Viparītakathāvaṇṇanā
