Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
ဝိပသ္သီ ဗုဒ္ဓော
Vipassī buddho
တသ္သ အပရဘာဂေ ဣတော ဧကနဝုတိကပ္ပေ ဝိပသ္သီ နာမ ဘဂဝာ ဥဒပာဒိ။ တသ္သာပိ တယော သာဝကသန္နိပာတာ။ ပဌမသန္နိပာတေ အဋ္ဌသဋ္ဌိ ဘိက္ခုသတသဟသ္သံ အဟောသိ, ဒုတိယေ ဧကသတသဟသ္သံ, တတိယေ အသီတိသဟသ္သာနိ။ တဒာ ဗောဓိသတ္တော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝော အတုလော နာမ နာဂရာဇာ ဟုတ္ဝာ သတ္တရတနခစိတံ သောဝဏ္ဏမယံ မဟာပီဌံ ဘဂဝတော အဒာသိ။ သောပိ နံ ‘‘ဣတော ဧကနဝုတိကပ္ပေ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဗ္ယာကာသိ။ တသ္သ ဘဂဝတော ဗန္ဓုမတီ နာမ နဂရံ အဟောသိ, ဗန္ဓုမာ နာမ ရာဇာ ပိတာ, ဗန္ဓုမတီ နာမ မာတာ, ခဏ္ဍော စ တိသ္သော စ ဒ္ဝေ အဂ္ဂသာဝကာ, အသောကော နာမုပဋ္ဌာကော, စန္ဒာ စ စန္ဒမိတ္တာ စ ဒ္ဝေ အဂ္ဂသာဝိကာ, ပာဋလိရုက္ခော ဗောဓိ, သရီရံ အသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ အဟောသိ, သရီရပ္ပဘာ သဒာ သတ္တ ယောဇနာနိ ဖရိတ္ဝာ အဋ္ဌာသိ, အသီတိ ဝသ္သသဟသ္သာနိ အာယူတိ။
Tassa aparabhāge ito ekanavutikappe vipassī nāma bhagavā udapādi. Tassāpi tayo sāvakasannipātā. Paṭhamasannipāte aṭṭhasaṭṭhi bhikkhusatasahassaṃ ahosi, dutiye ekasatasahassaṃ, tatiye asītisahassāni. Tadā bodhisatto mahiddhiko mahānubhāvo atulo nāma nāgarājā hutvā sattaratanakhacitaṃ sovaṇṇamayaṃ mahāpīṭhaṃ bhagavato adāsi. Sopi naṃ ‘‘ito ekanavutikappe buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tassa bhagavato bandhumatī nāma nagaraṃ ahosi, bandhumā nāma rājā pitā, bandhumatī nāma mātā, khaṇḍo ca tisso ca dve aggasāvakā, asoko nāmupaṭṭhāko, candā ca candamittā ca dve aggasāvikā, pāṭalirukkho bodhi, sarīraṃ asītihatthubbedhaṃ ahosi, sarīrappabhā sadā satta yojanāni pharitvā aṭṭhāsi, asīti vassasahassāni āyūti.
‘‘ဖုသ္သသ္သ စ အပရေန၊ သမ္ဗုဒ္ဓော ဒ္ဝိပဒုတ္တမော။
‘‘Phussassa ca aparena, sambuddho dvipaduttamo;
ဝိပသ္သီ နာမ နာမေန၊ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ’’တိ။ (ဗု. ဝံ. ၂၁.၁)။
Vipassī nāma nāmena, loke uppajji cakkhumā’’ti. (bu. vaṃ. 21.1);