Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱ • Apadāna-aṭṭhakathā |
ཝིཔསྶཱི བུདྡྷོ
Vipassī buddho
ཏསྶ ཨཔརབྷཱགེ ཨིཏོ ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ ཝིཔསྶཱི ནཱམ བྷགཝཱ ཨུདཔཱདི། ཏསྶཱཔི ཏཡོ སཱཝཀསནྣིཔཱཏཱ། པཋམསནྣིཔཱཏེ ཨཊྛསཊྛི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ ཨཧོསི, དུཏིཡེ ཨེཀསཏསཧསྶཾ, ཏཏིཡེ ཨསཱིཏིསཧསྶཱནི། ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ མཧིདྡྷིཀོ མཧཱནུབྷཱཝོ ཨཏུལོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ ཧུཏྭཱ སཏྟརཏནཁཙིཏཾ སོཝཎྞམཡཾ མཧཱཔཱིཋཾ བྷགཝཏོ ཨདཱསི། སོཔི ནཾ ‘‘ཨིཏོ ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ བུདྡྷོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི། ཏསྶ བྷགཝཏོ བནྡྷུམཏཱི ནཱམ ནགརཾ ཨཧོསི, བནྡྷུམཱ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ, བནྡྷུམཏཱི ནཱམ མཱཏཱ, ཁཎྜོ ཙ ཏིསྶོ ཙ དྭེ ཨགྒསཱཝཀཱ, ཨསོཀོ ནཱམུཔཊྛཱཀོ, ཙནྡཱ ཙ ཙནྡམིཏྟཱ ཙ དྭེ ཨགྒསཱཝིཀཱ, པཱཊལིརུཀྑོ བོདྷི, སརཱིརཾ ཨསཱིཏིཧཏྠུབྦེདྷཾ ཨཧོསི, སརཱིརཔྤབྷཱ སདཱ སཏྟ ཡོཛནཱནི ཕརིཏྭཱ ཨཊྛཱསི, ཨསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡཱུཏི།
Tassa aparabhāge ito ekanavutikappe vipassī nāma bhagavā udapādi. Tassāpi tayo sāvakasannipātā. Paṭhamasannipāte aṭṭhasaṭṭhi bhikkhusatasahassaṃ ahosi, dutiye ekasatasahassaṃ, tatiye asītisahassāni. Tadā bodhisatto mahiddhiko mahānubhāvo atulo nāma nāgarājā hutvā sattaratanakhacitaṃ sovaṇṇamayaṃ mahāpīṭhaṃ bhagavato adāsi. Sopi naṃ ‘‘ito ekanavutikappe buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tassa bhagavato bandhumatī nāma nagaraṃ ahosi, bandhumā nāma rājā pitā, bandhumatī nāma mātā, khaṇḍo ca tisso ca dve aggasāvakā, asoko nāmupaṭṭhāko, candā ca candamittā ca dve aggasāvikā, pāṭalirukkho bodhi, sarīraṃ asītihatthubbedhaṃ ahosi, sarīrappabhā sadā satta yojanāni pharitvā aṭṭhāsi, asīti vassasahassāni āyūti.
‘‘ཕུསྶསྶ ཙ ཨཔརེན, སམྦུདྡྷོ དྭིཔདུཏྟམོ།
‘‘Phussassa ca aparena, sambuddho dvipaduttamo;
ཝིཔསྶཱི ནཱམ ནཱམེན, ལོཀེ ཨུཔྤཛྫི ཙཀྑུམཱ’’ཏི༎ (བུ॰ ཝཾ॰ ༢༡.༡)།
Vipassī nāma nāmena, loke uppajji cakkhumā’’ti. (bu. vaṃ. 21.1);