Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဗုဒ္ဓဝံသပာဠိ • Buddhavaṃsapāḷi

    ၂၁. ဝိပသ္သီဗုဒ္ဓဝံသော

    21. Vipassībuddhavaṃso

    .

    1.

    ဖုသ္သသ္သ စ အပရေန၊ သမ္ဗုဒ္ဓော ဒ္ဝိပဒုတ္တမော။

    Phussassa ca aparena, sambuddho dvipaduttamo;

    ဝိပသ္သီ နာမ နာမေန၊ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။

    Vipassī nāma nāmena, loke uppajji cakkhumā.

    .

    2.

    အဝိဇ္ဇံ သဗ္ဗံ ပဒာလေတ္ဝာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

    Avijjaṃ sabbaṃ padāletvā, patto sambodhimuttamaṃ;

    ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတုံ၊ ပက္ကာမိ ဗန္ဓုမတီပုရံ။

    Dhammacakkaṃ pavattetuṃ, pakkāmi bandhumatīpuraṃ.

    .

    3.

    ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတ္ဝာ၊ ဥဘော ဗောဓေသိ နာယကော။

    Dhammacakkaṃ pavattetvā, ubho bodhesi nāyako;

    ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပဌမာဘိသမယော အဟု။

    Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    4.

    ပုနာပရံ အမိတယသော၊ တတ္ထ သစ္စံ ပကာသယိ။

    Punāparaṃ amitayaso, tattha saccaṃ pakāsayi;

    စတုရာသီတိသဟသ္သာနံ၊ ဒုတိယာဘိသမယော အဟု။

    Caturāsītisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    5.

    စတုရာသီတိသဟသ္သာနိ ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ အနုပဗ္ဗဇုံ။

    Caturāsītisahassāni , sambuddhaṃ anupabbajuṃ;

    တေသမာရာမပတ္တာနံ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ စက္ခုမာ။

    Tesamārāmapattānaṃ, dhammaṃ desesi cakkhumā.

    .

    6.

    သဗ္ဗာကာရေန ဘာသတော၊ သုတ္ဝာ ဥပနိသာဒိနော 1

    Sabbākārena bhāsato, sutvā upanisādino 2;

    တေပိ ဓမ္မဝရံ ဂန္တ္ဝာ၊ တတိယာဘိသမယော အဟု။

    Tepi dhammavaraṃ gantvā, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    7.

    သန္နိပာတာ တယော အာသုံ၊ ဝိပသ္သိသ္သ မဟေသိနော။

    Sannipātā tayo āsuṃ, vipassissa mahesino;

    ခီဏာသဝာနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    8.

    အဋ္ဌသဋ္ဌိသတသဟသ္သာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော။

    Aṭṭhasaṭṭhisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;

    ဘိက္ခုသတသဟသ္သာနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

    Bhikkhusatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    .

    9.

    အသီတိဘိက္ခုသဟသ္သာနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော။

    Asītibhikkhusahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;

    တတ္ထ ဘိက္ခုဂဏမဇ္ဈေ၊ သမ္ဗုဒ္ဓော အတိရောစတိ။

    Tattha bhikkhugaṇamajjhe, sambuddho atirocati.

    ၁၀.

    10.

    အဟံ တေန သမယေန၊ နာဂရာဇာ မဟိဒ္ဓိကော။

    Ahaṃ tena samayena, nāgarājā mahiddhiko;

    အတုလော နာမ နာမေန၊ ပုညဝန္တော ဇုတိန္ဓရော။

    Atulo nāma nāmena, puññavanto jutindharo.

    ၁၁.

    11.

    နေကာနံ နာဂကောဋီနံ၊ ပရိဝာရေတ္ဝာနဟံ တဒာ။

    Nekānaṃ nāgakoṭīnaṃ, parivāretvānahaṃ tadā;

    ဝဇ္ဇန္တော ဒိဗ္ဗတုရိယေဟိ၊ လောကဇေဋ္ဌံ ဥပာဂမိံ။

    Vajjanto dibbaturiyehi, lokajeṭṭhaṃ upāgamiṃ.

    ၁၂.

    12.

    ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဝိပသ္သိံ လောကနာယကံ။

    Upasaṅkamitvā sambuddhaṃ, vipassiṃ lokanāyakaṃ;

    မဏိမုတ္တရတနခစိတံ၊ သဗ္ဗာဘရဏဝိဘူသိတံ။

    Maṇimuttaratanakhacitaṃ, sabbābharaṇavibhūsitaṃ;

    နိမန္တေတ္ဝာ ဓမ္မရာဇသ္သ၊ သုဝဏ္ဏပီဌမဒာသဟံ။

    Nimantetvā dhammarājassa, suvaṇṇapīṭhamadāsahaṃ.

    ၁၃.

    13.

    သောပိ မံ ဗုဒ္ဓော ဗ္ယာကာသိ၊ သင္ဃမဇ္ဈေ နိသီဒိယ။

    Sopi maṃ buddho byākāsi, saṅghamajjhe nisīdiya;

    ‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သတိ။

    ‘‘Ekanavutito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.

    ၁၄.

    14.

    ‘‘အဟု ကပိလဝ္ဟယာ ရမ္မာ၊ နိက္ခမိတ္ဝာ တထာဂတော။

    ‘‘Ahu kapilavhayā rammā, nikkhamitvā tathāgato;

    ပဓာနံ ပဒဟိတ္ဝာန၊ ကတ္ဝာ ဒုက္ကရကာရိကံ။

    Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ.

    ၁၅.

    15.

    ‘‘အဇပာလရုက္ခမူလသ္မိံ ၊ နိသီဒိတ္ဝာ တထာဂတော။

    ‘‘Ajapālarukkhamūlasmiṃ , nisīditvā tathāgato;

    တတ္ထ ပာယာသံ ပဂ္ဂယ္ဟ၊ နေရဉ္ဇရမုပေဟိတိ။

    Tattha pāyāsaṃ paggayha, nerañjaramupehiti.

    ၁၆.

    16.

    ‘‘နေရဉ္ဇရာယ တီရမ္ဟိ၊ ပာယာသံ အဒ သော ဇိနော။

    ‘‘Nerañjarāya tīramhi, pāyāsaṃ ada so jino;

    ပဋိယတ္တဝရမဂ္ဂေန၊ ဗောဓိမူလမုပေဟိတိ။

    Paṭiyattavaramaggena, bodhimūlamupehiti.

    ၁၇.

    17.

    ‘‘တတော ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ၊ ဗောဓိမဏ္ဍံ အနုတ္တရော။

    ‘‘Tato padakkhiṇaṃ katvā, bodhimaṇḍaṃ anuttaro;

    အသ္သတ္ထမူလေ သမ္ဗောဓိံ၊ ဗုဇ္ဈိသ္သတိ မဟာယသော။

    Assatthamūle sambodhiṃ, bujjhissati mahāyaso.

    ၁၈.

    18.

    ‘‘ဣမသ္သ ဇနိကာ မာတာ၊ မာယာ နာမ ဘဝိသ္သတိ။

    ‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;

    ပိတာ သုဒ္ဓောဒနော နာမ၊ အယံ ဟေသ္သတိ ဂောတမော။

    Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.

    ၁၉.

    19.

    ‘‘အနာသဝာ ဝီတရာဂာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ။

    ‘‘Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;

    ကောလိတော ဥပတိသ္သော စ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တိ သာဝကာ။

    Kolito upatisso ca, aggā hessanti sāvakā;

    အာနန္ဒော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဥပဋ္ဌိသ္သတိမံ ဇိနံ။

    Ānando nāmupaṭṭhāko, upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.

    ၂၀.

    20.

    ‘‘ခေမာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ စ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တိ သာဝိကာ။

    ‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;

    အနာသဝာ ဝီတရာဂာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ။

    Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;

    ဗောဓိ တသ္သ ဘဂဝတော၊ အသ္သတ္ထောတိ ပဝုစ္စတိ။

    Bodhi tassa bhagavato, assatthoti pavuccati.

    ၂၁.

    21.

    ‘‘စိတ္တော စ ဟတ္ထာဠဝကော၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တုပဋ္ဌကာ။

    ‘‘Citto ca hatthāḷavako, aggā hessantupaṭṭhakā;

    နန္ဒမာတာ စ ဥတ္တရာ၊ အဂ္ဂာ ဟေသ္သန္တုပဋ္ဌိကာ။

    Nandamātā ca uttarā, aggā hessantupaṭṭhikā;

    အာယု ဝသ္သသတံ တသ္သ၊ ဂောတမသ္သ ယသသ္သိနော။

    Āyu vassasataṃ tassa, gotamassa yasassino.

    ၂၂.

    22.

    ‘‘ဣဒံ သုတ္ဝာန ဝစနံ။ပေ.။ ဟေသ္သာမ သမ္မုခာ ဣမံ’’။

    ‘‘Idaṃ sutvāna vacanaṃ…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ၂၃.

    23.

    တသ္သာဟံ ဝစနံ သုတ္ဝာ၊ ဘိယ္ယော စိတ္တံ ပသာဒယိံ။

    Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;

    ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပာရမိပူရိယာ။

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.

    ၂၄.

    24.

    နဂရံ ဗန္ဓုမတီ နာမ၊ ဗန္ဓုမာ နာမ ခတ္တိယော။

    Nagaraṃ bandhumatī nāma, bandhumā nāma khattiyo;

    မာတာ ဗန္ဓုမတီ နာမ၊ ဝိပသ္သိသ္သ မဟေသိနော။

    Mātā bandhumatī nāma, vipassissa mahesino.

    ၂၅.

    25.

    အဋ္ဌဝသ္သသဟသ္သာနိ၊ အဂာရံ အဇ္ဈ သော ဝသိ။

    Aṭṭhavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;

    နန္ဒော သုနန္ဒော သိရိမာ၊ တယော ပာသာဒမုတ္တမာ။

    Nando sunando sirimā, tayo pāsādamuttamā.

    ၂၆.

    26.

    တိစတ္တာရီသသဟသ္သာနိ၊ နာရိယော သမလင္ကတာ။

    Ticattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    သုဒသ္သနာ နာမ သာ နာရီ၊ သမဝတ္တက္ခန္ဓော နာမ အတ္ရဇော။

    Sudassanā nāma sā nārī, samavattakkhandho nāma atrajo.

    ၂၇.

    27.

    နိမိတ္တေ စတုရော ဒိသ္ဝာ၊ ရထယာနေန နိက္ခမိ။

    Nimitte caturo disvā, rathayānena nikkhami;

    အနူနအဋ္ဌမာသာနိ၊ ပဓာနံ ပဒဟီ ဇိနော။

    Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.

    ၂၈.

    28.

    ဗ္ရဟ္မုနာ ယာစိတော သန္တော၊ ဝိပသ္သီ လောကနာယကော။

    Brahmunā yācito santo, vipassī lokanāyako;

    ဝတ္တိ စက္ကံ မဟာဝီရော၊ မိဂဒာယေ နရုတ္တမော။

    Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.

    ၂၉.

    29.

    ခဏ္ဍော စ တိသ္သနာမော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ။

    Khaṇḍo ca tissanāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    အသောကော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဝိပသ္သိသ္သ မဟေသိနော။

    Asoko nāmupaṭṭhāko, vipassissa mahesino.

    ၃၀.

    30.

    စန္ဒာ စ စန္ဒမိတ္တာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ။

    Candā ca candamittā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    ဗောဓိ တသ္သ ဘဂဝတော၊ ပာဋလီတိ ပဝုစ္စတိ။

    Bodhi tassa bhagavato, pāṭalīti pavuccati.

    ၃၁.

    31.

    ပုနဗ္ဗသုမိတ္တော နာဂော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂုပဋ္ဌကာ။

    Punabbasumitto nāgo ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;

    သိရိမာ ဥတ္တရာ စေဝ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂုပဋ္ဌိကာ။

    Sirimā uttarā ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.

    ၃၂.

    32.

    အသီတိဟတ္ထမုဗ္ဗေဓော ၊ ဝိပသ္သီ လောကနာယကော။

    Asītihatthamubbedho , vipassī lokanāyako;

    ပဘာ နိဒ္ဓာဝတိ တသ္သ၊ သမန္တာ သတ္တယောဇနေ။

    Pabhā niddhāvati tassa, samantā sattayojane.

    ၃၃.

    33.

    အသီတိဝသ္သသဟသ္သာနိ၊ အာယု ဗုဒ္ဓသ္သ တာဝဒေ။

    Asītivassasahassāni, āyu buddhassa tāvade;

    တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ၃၄.

    34.

    ဗဟုဒေဝမနုသ္သာနံ၊ ဗန္ဓနာ ပရိမောစယိ။

    Bahudevamanussānaṃ, bandhanā parimocayi;

    မဂ္ဂာမဂ္ဂဉ္စ အာစိက္ခိ၊ အဝသေသပုထုဇ္ဇနေ။

    Maggāmaggañca ācikkhi, avasesaputhujjane.

    ၃၅.

    35.

    အာလောကံ ဒသ္သယိတ္ဝာန၊ ဒေသေတ္ဝာ အမတံ ပဒံ။

    Ālokaṃ dassayitvāna, desetvā amataṃ padaṃ;

    ဇလိတ္ဝာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓောဝ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။

    Jalitvā aggikkhandhova, nibbuto so sasāvako.

    ၃၆.

    36.

    ဣဒ္ဓိဝရံ ပုညဝရံ၊ လက္ခဏဉ္စ ကုသုမိတံ။

    Iddhivaraṃ puññavaraṃ, lakkhaṇañca kusumitaṃ;

    သဗ္ဗံ တမန္တရဟိတံ၊ နနု ရိတ္တာ သဗ္ဗသင္ခာရာ။

    Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.

    ၃၇.

    37.

    ဝိပသ္သီ ဇိနဝရော ဗုဒ္ဓော၊ သုမိတ္တာရာမမ္ဟိ နိဗ္ဗုတော။

    Vipassī jinavaro buddho, sumittārāmamhi nibbuto;

    တတ္ထေဝသ္သ ထူပဝရော၊ သတ္တယောဇနမုသ္သိတောတိ။

    Tatthevassa thūpavaro, sattayojanamussitoti.

    ဝိပသ္သိသ္သ ဘဂဝတော ဝံသော ဧကူနဝီသတိမော။

    Vipassissa bhagavato vaṃso ekūnavīsatimo.







    Footnotes:
    1. ဥပနိသ္သာ ဇိနော (သ္ယာ. ကံ.)
    2. upanissā jino (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဗုဒ္ဓဝံသ-အဋ္ဌကထာ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ၂၁. ဝိပသ္သီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ • 21. Vipassībuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact