Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൪. വിപസ്സീസുത്തവണ്ണനാ

    4. Vipassīsuttavaṇṇanā

    . വിപ്ഫന്ദന്തീതി നിമിസനവസേന. അനിമിസേഹീതി വിഗതനിമിസേഹി ഉമ്മീലന്തേഹേവ. തേന വുത്തം മഹാപദാനേ. ഏത്ഥാതി ഏതസ്മിം ‘‘വിപസ്സീ’’തി പദേ, ഏതസ്മിം വാ ‘‘അനിമിസേഹീ’’തിആദികേ യഥാഗതേ സുത്തന്തേ.

    4.Vipphandantīti nimisanavasena. Animisehīti vigatanimisehi ummīlanteheva. Tena vuttaṃ mahāpadāne. Etthāti etasmiṃ ‘‘vipassī’’ti pade, etasmiṃ vā ‘‘animisehī’’tiādike yathāgate suttante.

    മഹാപുരിസസ്സ അനിമിസലോചനതോ ‘‘വിപസ്സീ’’തി സമഞ്ഞാപടിലാഭസ്സ കാരണം വുത്തം, തം അകാരണം അഞ്ഞേസമ്പി മഹാസത്താനം ചരിമഭവേ അനിമിസലോചനത്താതി ചോദനം സന്ധായ ‘‘ഏത്ഥ ചാ’’തിആദിം വത്വാ തതോ പന അഞ്ഞമേവ കാരണം ദസ്സേതും ‘‘അപിചാ’’തിആദി വുത്തം. പലാളയമാനസ്സാതി തോസേന്തസ്സ. അനാദരേ ചേതം സാമിവചനം. അട്ടസ്സാതി അത്ഥസ്സ.

    Mahāpurisassa animisalocanato ‘‘vipassī’’ti samaññāpaṭilābhassa kāraṇaṃ vuttaṃ, taṃ akāraṇaṃ aññesampi mahāsattānaṃ carimabhave animisalocanattāti codanaṃ sandhāya ‘‘ettha cā’’tiādiṃ vatvā tato pana aññameva kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘apicā’’tiādi vuttaṃ. Palāḷayamānassāti tosentassa. Anādare cetaṃ sāmivacanaṃ. Aṭṭassāti atthassa.

    പുഞ്ഞുസ്സയസങ്ഖാതോ ഭഗോ അസ്സ അതിസയേന അത്ഥീതി ഭഗവാതി ‘‘ഭാഗ്യസമ്പന്നസ്സാ’’തി വുത്തം. സമ്മാതി സമ്മദേവ യാഥാവതോ, ഞായേന കാരണേനാതി വുത്തം ഹോതീതി ആഹ ‘‘നയേന ഹേതുനാ’’തി. സം-സദ്ദോ ‘‘സാമ’’ന്തി ഇമിനാ സമാനത്ഥോതി ആഹ ‘‘സാമം പച്ചത്തപുരിസകാരേനാ’’തി, സയമ്ഭുഞാണേനാതി അത്ഥോ. സമ്മാ, സാമം ബുജ്ഝി ഏതേനാതി സമ്ബോധോ വുച്ചതി മഗ്ഗഞാണം, ‘‘ബുജ്ഝതി ഏതേനാ’’തി കത്വാ ഇധ സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണസ്സപി സങ്ഗഹോ. ബോധിമാ സത്തോ ബോധിസത്തോ, പുരിമപദേ ഉത്തരപദലോപോ യഥാ ‘‘സാകപത്ഥവോ’’തി. ബുജ്ഝനകസത്തോതി ഏത്ഥ മഹാബോധിയാനപടിപദായ ബുജ്ഝതീതി ബോധി ച സോ സത്തവിസേസയോഗതോ സത്തോ ചാതി ബോധിസത്തോ. പത്ഥയമാനോ പവത്തതീതി ‘‘കുദാസ്സു നാമ മഹന്തം ബോധിം പാപുണിസ്സാമീ’’തി സഞ്ജാതച്ഛന്ദോ പടിപജ്ജതി. ദുക്ഖന്തി ജാതിആദിമൂലകം ദുക്ഖം. കാമം ചുതുപപാതാപി മരണജാതിയോ, ‘‘ജായതി മീയതീ’’തി പന വത്വാ ‘‘ചവതി ഉപപജ്ജതീ’’തി വചനം ന ഏകഭവപരിയാപന്നാനം തേസം ഗഹണം, അഥ ഖോ നാനാഭവപരിയാപന്നാനം ഏകജ്ഝം ഗഹണന്തി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഇദം…പേ॰… വുത്ത’’ന്തി. തസ്സ നിസ്സരണന്തി തസ്സ ജരാമരണസ്സ നിസ്സരണന്തി വുച്ചതി. യസ്മാ മഹാസത്തോ ജിണ്ണബ്യാധിമതേ ദിസ്വാ പബ്ബജിതോ, തസ്മാസ്സ ജരാമരണമേവ ആദിതോ ഉപട്ഠാസി.

    Puññussayasaṅkhāto bhago assa atisayena atthīti bhagavāti ‘‘bhāgyasampannassā’’ti vuttaṃ. Sammāti sammadeva yāthāvato, ñāyena kāraṇenāti vuttaṃ hotīti āha ‘‘nayena hetunā’’ti. Saṃ-saddo ‘‘sāma’’nti iminā samānatthoti āha ‘‘sāmaṃ paccattapurisakārenā’’ti, sayambhuñāṇenāti attho. Sammā, sāmaṃ bujjhi etenāti sambodho vuccati maggañāṇaṃ, ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā idha sabbaññutaññāṇassapi saṅgaho. Bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopo yathā ‘‘sākapatthavo’’ti. Bujjhanakasattoti ettha mahābodhiyānapaṭipadāya bujjhatīti bodhi ca so sattavisesayogato satto cāti bodhisatto. Patthayamāno pavattatīti ‘‘kudāssu nāma mahantaṃ bodhiṃ pāpuṇissāmī’’ti sañjātacchando paṭipajjati. Dukkhanti jātiādimūlakaṃ dukkhaṃ. Kāmaṃ cutupapātāpi maraṇajātiyo, ‘‘jāyati mīyatī’’ti pana vatvā ‘‘cavati upapajjatī’’ti vacanaṃ na ekabhavapariyāpannānaṃ tesaṃ gahaṇaṃ, atha kho nānābhavapariyāpannānaṃ ekajjhaṃ gahaṇanti dassento āha ‘‘idaṃ…pe… vutta’’nti. Tassa nissaraṇanti tassa jarāmaraṇassa nissaraṇanti vuccati. Yasmā mahāsatto jiṇṇabyādhimate disvā pabbajito, tasmāssa jarāmaraṇameva ādito upaṭṭhāsi.

    ഉപായമനസികാരേനാതി ഉപായേന വിധിനാ ഞായേന മനസികാരേന പഥേന മനസികാരസ്സ പവത്തനതോ. സമായോഗോ അഹോസീതി യാഥാവതോ പടിവിജ്ഝനവസേന സമാഗമോ അഹോസി. യോനിസോ മനസികാരാതി ഹേതുമ്ഹി നിസ്സക്കവചനന്തി തസ്സ ‘‘യോനിസോ മനസികാരേനാ’’തി ഹേതുമ്ഹി കരണവചനേന ആഹ. ജാതിയാ ഖോ സതി ജരാമരണന്തി ‘‘കിമ്ഹി നു ഖോ സതി ജരാമരണം ഹോതി, കിം പച്ചയാ ജരാമരണ’’ന്തി ജരാമരണേ കാരണം പരിഗ്ഗണ്ഹന്തസ്സ ബോധിസത്തസ്സ ‘‘യസ്മിം സതി യം ഹോതി, അസതി ച ന ഹോതി, തം തസ്സ കാരണ’’ന്തി ഏവം അബ്യഭിചാരജാതികാരണപരിഗ്ഗണ്ഹനേന ‘‘ജാതിയാ ഖോ സതി ജരാമരണം ഹോതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണ’’ന്തി യാ ജരാമരണസ്സ കാരണപരിഗ്ഗാഹികാ പഞ്ഞാ ഉപ്പജ്ജി, തായ ഉപ്പജ്ജന്തിയാ ചസ്സ അഭിസമയോ പടിവേധോ അഹോസീതി അത്ഥോ.

    Upāyamanasikārenāti upāyena vidhinā ñāyena manasikārena pathena manasikārassa pavattanato. Samāyogo ahosīti yāthāvato paṭivijjhanavasena samāgamo ahosi. Yoniso manasikārāti hetumhi nissakkavacananti tassa ‘‘yoniso manasikārenā’’ti hetumhi karaṇavacanena āha. Jātiyā kho sati jarāmaraṇanti ‘‘kimhi nu kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, kiṃ paccayā jarāmaraṇa’’nti jarāmaraṇe kāraṇaṃ pariggaṇhantassa bodhisattassa ‘‘yasmiṃ sati yaṃ hoti, asati ca na hoti, taṃ tassa kāraṇa’’nti evaṃ abyabhicārajātikāraṇapariggaṇhanena ‘‘jātiyā kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, jātipaccayā jarāmaraṇa’’nti yā jarāmaraṇassa kāraṇapariggāhikā paññā uppajji, tāya uppajjantiyā cassa abhisamayo paṭivedho ahosīti attho.

    ഇതീതി വുത്തപ്പകാരപരാമസനം. ഹീതി നിപാതമത്തം. ഇദന്തി യഥാവുത്തസ്സ വട്ടസ്സ പച്ചക്ഖതോ ഗഹണം. തേനാഹ ‘‘ഏവമിദ’’ന്തി. ഇധ അവിജ്ജായ സമുദയസ്സ ആഗതത്താ ‘‘ഏകാദസസു ഠാനേസൂ’’തി വുത്തം. സമുദയം സമ്പിണ്ഡേത്വാതി സങ്ഖാരാദീനം സമുദയം ഏകജ്ഝം ഗഹേത്വാ. അനേകവാരഞ്ഹി സമുദയദസ്സനവസേന ഞാണസ്സ പവത്തത്താ ‘‘സമുദയോ സമുദയോ’’തി ആമേഡിതവചനം. അഥ വാ ‘‘ഏവം സമുദയോ ഹോതീ’’തി ഇദം ന കേവലം നിബ്ബത്തിദസ്സനപരം, അഥ ഖോ പടിച്ചസമുപ്പാദസദ്ദോ വിയ പടിച്ചസമുപ്പാദമുഖേന ഇധ സമുദയസദ്ദോ നിബ്ബത്തിമുഖേന പച്ചയത്തം വദതി. വിഞ്ഞാണാദയോ ച യാവന്തോ ഇധ പച്ചയധമ്മാ നിദ്ദിട്ഠാ, തേ സാമഞ്ഞരൂപേന ബ്യാപനിച്ഛാവസേന ഗണ്ഹന്തോ ‘‘സമുദയോ സമുദയോ’’തി അവോച. തേനാഹ ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാനം സമുദയോ ഹോതീ’’തി. ദസ്സനട്ഠേന ചക്ഖൂതി സമുദയസ്സ പച്ചക്ഖതോ ദസ്സനഭാവോ ചക്ഖു. ഞാതട്ഠേനാതി ഞാതഭാവേന. പജാനനട്ഠേനാതി ‘‘അവിജ്ജാസങ്ഖാരാദിതംതംപച്ചയധമ്മപവത്തിയാ ഏതസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ’’തി പകാരതോ വാ ജാനനട്ഠേന. പടിവേധനട്ഠേനാതി ‘‘അയം അവിജ്ജാദി പച്ചയധമ്മോ ഇമസ്സ സങ്ഖാരാദികസ്സ പച്ചയഭാവതോ സമുദയോ’’തി പടിവിജ്ഝനട്ഠേന. ഓഭാസനട്ഠേനാതി സമുദയഭാവപടിച്ഛാദകസ്സ മോഹന്ധകാരസ്സ കിലേസന്ധകാരസ്സ വിധമനവസേന അവഭാസനവസേന. തം പനേതം ‘‘ചക്ഖു’’ന്തിആദിനാ വുത്തം ഞാണം. നിരോധവാരേതി പടിലോമവാരേ. സോ ഹി ‘‘കിസ്സ നിരോധാ ജരാമരണനിരോധോ’’തി നിരോധകിത്തനവസേന ആഗതോ.

    Itīti vuttappakāraparāmasanaṃ. ti nipātamattaṃ. Idanti yathāvuttassa vaṭṭassa paccakkhato gahaṇaṃ. Tenāha ‘‘evamida’’nti. Idha avijjāya samudayassa āgatattā ‘‘ekādasasu ṭhānesū’’ti vuttaṃ. Samudayaṃ sampiṇḍetvāti saṅkhārādīnaṃ samudayaṃ ekajjhaṃ gahetvā. Anekavārañhi samudayadassanavasena ñāṇassa pavattattā ‘‘samudayo samudayo’’ti āmeḍitavacanaṃ. Atha vā ‘‘evaṃ samudayo hotī’’ti idaṃ na kevalaṃ nibbattidassanaparaṃ, atha kho paṭiccasamuppādasaddo viya paṭiccasamuppādamukhena idha samudayasaddo nibbattimukhena paccayattaṃ vadati. Viññāṇādayo ca yāvanto idha paccayadhammā niddiṭṭhā, te sāmaññarūpena byāpanicchāvasena gaṇhanto ‘‘samudayo samudayo’’ti avoca. Tenāha ‘‘avijjāpaccayā saṅkhārānaṃ samudayo hotī’’ti. Dassanaṭṭhena cakkhūti samudayassa paccakkhato dassanabhāvo cakkhu. Ñātaṭṭhenāti ñātabhāvena. Pajānanaṭṭhenāti ‘‘avijjāsaṅkhārāditaṃtaṃpaccayadhammapavattiyā etassa dukkhakkhandhassa samudayo’’ti pakārato vā jānanaṭṭhena. Paṭivedhanaṭṭhenāti ‘‘ayaṃ avijjādi paccayadhammo imassa saṅkhārādikassa paccayabhāvato samudayo’’ti paṭivijjhanaṭṭhena. Obhāsanaṭṭhenāti samudayabhāvapaṭicchādakassa mohandhakārassa kilesandhakārassa vidhamanavasena avabhāsanavasena. Taṃ panetaṃ ‘‘cakkhu’’ntiādinā vuttaṃ ñāṇaṃ. Nirodhavāreti paṭilomavāre. So hi ‘‘kissa nirodhā jarāmaraṇanirodho’’ti nirodhakittanavasena āgato.

    വിപസ്സീസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Vipassīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. വിപസ്സീസുത്തം • 4. Vipassīsuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. വിപസ്സീസുത്തവണ്ണനാ • 4. Vipassīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact