| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
१२. वीरियलक्खणपञ्हो
12. Vīriyalakkhaṇapañho
१२. राजा आह ‘‘भन्ते नागसेन, किंलक्खणं वीरिय’’न्ति? ‘‘उपत्थम्भनलक्खणं, महाराज, वीरियं, वीरियूपत्थम्भिता सब्बे कुसला धम्मा न परिहायन्ती’’ति।
12. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇaṃ vīriya’’nti? ‘‘Upatthambhanalakkhaṇaṃ, mahārāja, vīriyaṃ, vīriyūpatthambhitā sabbe kusalā dhammā na parihāyantī’’ti.
‘‘ओपम्मं करोही’’ति। ‘‘यथा, महाराज, पुरिसो गेहे पतन्ते अञ्ञेन दारुना उपत्थम्भेय्य, उपत्थम्भितं सन्तं एवं तं गेहं न पतेय्य। एवमेव खो, महाराज, उपत्थम्भनलक्खणं वीरियं, वीरियूपत्थम्भिता सब्बे कुसला धम्मा न परिहायन्ती’’ति।
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, puriso gehe patante aññena dārunā upatthambheyya, upatthambhitaṃ santaṃ evaṃ taṃ gehaṃ na pateyya. Evameva kho, mahārāja, upatthambhanalakkhaṇaṃ vīriyaṃ, vīriyūpatthambhitā sabbe kusalā dhammā na parihāyantī’’ti.
‘‘भिय्यो ओपम्मं करोही’’ति। ‘‘यथा, महाराज, परित्तकं सेनं महती सेना भञ्जेय्य, ततो राजा अञ्ञमञ्ञं अनुस्सारेय्य अनुपेसेय्य अत्तनो परित्तकाय सेनाय बलं अनुपदं ददेय्य, ताय सद्धिं परित्तका सेना महतिं सेनं भञ्जेय्य। एवमेव खो, महाराज, उपत्थम्भनलक्खणं वीरियं, वीरियूपत्थम्भिता सब्बे कुसला धम्मा न परिहायन्ति। भासितम्पेतं , महाराज, भगवता – ‘वीरियवा खो, भिक्खवे, अरियसावको अकुसलं पजहति, कुसलं भावेति। सावज्जं पजहति, अनवज्जं भावेति। सुद्धमत्तानं परिहरती’’’ति।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, parittakaṃ senaṃ mahatī senā bhañjeyya, tato rājā aññamaññaṃ anussāreyya anupeseyya attano parittakāya senāya balaṃ anupadaṃ dadeyya, tāya saddhiṃ parittakā senā mahatiṃ senaṃ bhañjeyya. Evameva kho, mahārāja, upatthambhanalakkhaṇaṃ vīriyaṃ, vīriyūpatthambhitā sabbe kusalā dhammā na parihāyanti. Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā – ‘vīriyavā kho, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti. Sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti. Suddhamattānaṃ pariharatī’’’ti.
‘‘कल्लोसि, भन्ते नागसेना’’ति।
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
वीरियलक्खणपञ्हो द्वादसमो।
Vīriyalakkhaṇapañho dvādasamo.
