Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੧੪੩] ੩. વਿਰੋਚਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [143] 3. Virocajātakavaṇṇanā

    ਲਸੀ ਚ ਤੇ ਨਿਪ੍ਫਲਿਤਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ વੇਲ਼ੁવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਦੇવਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਯਾਸੀਸੇ ਸੁਗਤਾਲਯਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਭਾવਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਹਿ ਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਪਰਿਹੀਨੋ ‘‘ਅਤ੍ਥੇਕੋ ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਅਲਭਮਾਨੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾਨਂ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇ ਅਧੁਨਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਮ੍ਹਿ ਅਕੋવਿਦੇ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਯਾਸੀਸਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਸੀਮਾਯਂ ਆવੇਣਿਕਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਕਾਲਂ ਞਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕੇ ਪੇਸੇਸਿ। ਤੇ ਦਿਸ੍વਾ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਲੀਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੁਗਤਾਲਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮੀਕਥਾ, ਪਿਟ੍ਠਿ ਮੇ ਆਗਿਲਾਯਤਿ, ਤਮਹਂ ਆਯਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਉਪਗਤੋ । ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਪਬੋਧੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬੇ ਆਦਾਯ વੇਲ਼ੁવਨਮੇવ ਪਚ੍ਚਾਗਮਿਂਸੁ।

    Lasī ca te nipphalitāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattassa gayāsīse sugatālayassa dassitabhāvaṃ ārabbha kathesi. Devadatto hi parihīnajjhāno lābhasakkāraparihīno ‘‘attheko upāyo’’ti cintetvā satthāraṃ pañca vatthūni yācitvā alabhamāno dvinnaṃ aggasāvakānaṃ saddhivihārike adhunā pabbajite dhammavinayamhi akovide pañcasate bhikkhū gahetvā gayāsīsaṃ gantvā saṅghaṃ bhinditvā ekasīmāyaṃ āveṇikaṃ saṅghakammaṃ akāsi. Satthā tesaṃ bhikkhūnaṃ ñāṇaparipākakālaṃ ñatvā dve aggasāvake pesesi. Te disvā devadatto tuṭṭhamānaso rattiṃ dhammaṃ desayamāno ‘‘buddhalīlaṃ karissāmī’’ti sugatālayaṃ dassento ‘‘vigatathinamiddho kho, āvuso sāriputta, bhikkhusaṅgho, paṭibhātu taṃ bhikkhūnaṃ dhammīkathā, piṭṭhi me āgilāyati, tamahaṃ āyamissāmī’’ti vatvā niddaṃ upagato . Dve aggasāvakā tesaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ desetvā maggaphalehi pabodhetvā sabbe ādāya veḷuvanameva paccāgamiṃsu.

    ਕੋਕਾਲਿਕੋ વਿਹਾਰਂ ਤੁਚ੍ਛਂ ਦਿਸ੍વਾ ਦੇવਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਆવੁਸੋ ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਪਰਿਸਂ ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ વਿਹਾਰਂ ਤੁਚ੍ਛਂ ਕਤ੍વਾ ਗਤਾ, ਤ੍વਂ ਪਨ ਨਿਦ੍ਦਾਯਸਿਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਭਿਤ੍ਤਿਯਂ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਂ ਫੁਸਨ੍ਤੋ વਿਯ ਪਣ੍ਹਿਯਾ ਨਂ ਹਦਯੇ ਪਹਰਿ। ਤਾવਦੇવਸ੍ਸ ਮੁਖਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ। ਸੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਗਿਲਾਨੋ ਅਹੋਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਤਕਾਲੇ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਕਿਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹੇ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਲੀਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੁਗਤਾਲਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਮਹਾવਿਨਾਸਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ ਖੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਇਦਾਨੇવ ਮਮ ਅਨੁਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਨਾਸਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਤ੍ਤੋਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਥੇਰੇਨ ਯਾਚਿਤੋ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Kokāliko vihāraṃ tucchaṃ disvā devadattassa santikaṃ gantvā ‘‘āvuso devadatta, parisaṃ te bhinditvā dve aggasāvakā vihāraṃ tucchaṃ katvā gatā, tvaṃ pana niddāyasiyevā’’ti vatvā uttarāsaṅgamassa apanetvā bhittiyaṃ piṭṭhikaṇṭakaṃ phusanto viya paṇhiyā naṃ hadaye pahari. Tāvadevassa mukhato lohitaṃ uggañchi. So tato paṭṭhāya gilāno ahosi. Satthā theraṃ pucchi ‘‘sāriputta, tumhākaṃ gatakāle devadatto kiṃ akāsī’’ti? Bhante, devadatto amhe disvā ‘‘buddhalīlaṃ karissāmī’’ti sugatālayaṃ dassetvā mahāvināsaṃ pattoti. Satthā ‘‘na kho sāriputta, devadatto idāneva mama anukaronto vināsaṃ patto, pubbepi pattoyevā’’ti vatvā therena yācito atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕੇਸਰਸੀਹੋ ਹੁਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯਂ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਸੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ વਿਜਮ੍ਭਿਤ੍વਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿਤ੍વਾ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਮਹਾਮਹਿਂਸਂ વਧਿਤ੍વਾ વਰਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਏਕਂ ਸਰਂ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਮਣਿવਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਗੁਹਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਾਯਾਸਿ। ਅਥੇਕੋ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਗੋਚਰਪ੍ਪਸੁਤੋ ਸਹਸਾવ ਸੀਹਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸੀਹਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਪਤਿਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ‘‘ਕਿਂ, ਜਮ੍ਬੁਕਾ’’ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਹਂ ਤੇ, ਸਾਮਿ, ਪਾਦੇ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਸੀਹੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਏਹਿ, ਮਂ ਉਪਟ੍ਠਹ, વਰਮਂਸਾਨਿ ਤਂ ਖਾਦਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਂ ਆਦਾਯ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੀਹવਿਘਾਸਂ ਖਾਦਤਿ। ਸੋ ਕਤਿਪਾਹਚ੍ਚਯੇਨੇવ ਥੂਲਸਰੀਰੋ ਅਹੋਸਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kesarasīho hutvā himavantappadese kañcanaguhāyaṃ vāsaṃ kappesi. So ekadivasaṃ kañcanaguhāya nikkhamitvā vijambhitvā catuddisaṃ oloketvā sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkanto mahāmahiṃsaṃ vadhitvā varamaṃsaṃ khāditvā ekaṃ saraṃ otaritvā maṇivaṇṇassa udakassa kucchiṃ pūretvā guhaṃ sandhāya pāyāsi. Atheko siṅgālo gocarappasuto sahasāva sīhaṃ disvā palāyituṃ asakkonto sīhassa purato pādesu patitvā nipajji. ‘‘Kiṃ, jambukā’’ti ca vutte ‘‘ahaṃ te, sāmi, pāde upaṭṭhātukāmo’’ti āha. Sīho ‘‘sādhu ehi, maṃ upaṭṭhaha, varamaṃsāni taṃ khādāpessāmī’’ti vatvā siṅgālaṃ ādāya kañcanaguhaṃ agamāsi. Siṅgālo tato paṭṭhāya sīhavighāsaṃ khādati. So katipāhaccayeneva thūlasarīro ahosi.

    ਅਥ ਨਂ ਏਕਦਿવਸਂ ਗੁਹਾਯ ਨਿਪਨ੍ਨਕੋવ ਸੀਹੋ ਆਹ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਜਮ੍ਬੁਕ, ਪਬ੍ਬਤਸਿਖਰੇ ਠਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੇਸੁ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਮਹਿਂਸਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੋਸਿ, ਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘ਅਸੁਕਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੋਮ੍ਹੀ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਮਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ‘વਿਰੋਚ, ਸਾਮੀ’ਤਿ વਦਾਹਿ, ਅਹਂ ਤਂ વਧਿਤ੍વਾ ਮਧੁਰਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਪਬ੍ਬਤਸਿਖਰਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇ ਮਿਗੇ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਯਸ੍ਸੇવ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਮੇવ ਸੀਹਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਪਾਦੇਸੁ ਪਤਿਤ੍વਾ ‘‘વਿਰੋਚ, ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਦਤਿ। ਸੀਹੋ વੇਗੇਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਚੇਪਿ ਮਤ੍ਤવਰવਾਰਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥੇવ ਨਂ ਜੀવਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ વਰਮਂਸਂ ਖਾਦਤਿ, ਸਿਙ੍ਗਾਲਸ੍ਸਪਿ ਦੇਤਿ। ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਕੁਚ੍ਛਿਪੂਰਂ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਗੁਹਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿ। ਸੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਮਾਨਂ વਡ੍ਢੇਸਿ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦੋવ, ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਦਿવਸੇ ਦਿવਸੇ ਪਰੇਹਿ ਪੋਸਿਯਮਾਨੋ વਿਹਰਾਮਿ, ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਹਮ੍ਪਿ ਹਤ੍ਥਿਆਦਯੋ ਹਨਿਤ੍વਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੀਹੋਪਿ ਮਿਗਰਾਜਾ ‘વਿਰੋਚ, ਸਾਮੀ’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ વਰવਾਰਣੇ વਧੇਤਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਸੀਹੇਨ ‘વਿਰੋਚ, ਜਮ੍ਬੁਕਾ’ਤਿ ਮਂ વਦਾਪੇਤ੍વਾ ਏਕਂ વਰવਾਰਣਂ વਧਿਤ੍વਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।

    Atha naṃ ekadivasaṃ guhāya nipannakova sīho āha ‘‘gaccha jambuka, pabbatasikhare ṭhatvā pabbatapāde sañcarantesu hatthiassamahiṃsādīsu yassa maṃsaṃ khāditukāmosi, taṃ oloketvā āgantvā ‘asukamaṃsaṃ khāditukāmomhī’ti vatvā maṃ vanditvā ‘viroca, sāmī’ti vadāhi, ahaṃ taṃ vadhitvā madhuramaṃsaṃ khāditvā tuyhampi dassāmī’’ti. Siṅgālo pabbatasikharaṃ abhiruhitvā nānappakāre mige oloketvā yasseva maṃsaṃ khāditukāmo hoti, kañcanaguhaṃ pavisitvā tameva sīhassa ārocetvā pādesu patitvā ‘‘viroca, sāmī’’ti vadati. Sīho vegena pakkhanditvā sacepi mattavaravāraṇo hoti, tattheva naṃ jīvitakkhayaṃ pāpetvā sayampi varamaṃsaṃ khādati, siṅgālassapi deti. Siṅgālo kucchipūraṃ maṃsaṃ khāditvā guhaṃ pavisitvā niddāyati. So gacchante gacchante kāle mānaṃ vaḍḍhesi ‘‘ahampi catuppadova, kiṃkāraṇā divase divase parehi posiyamāno viharāmi, ito paṭṭhāya ahampi hatthiādayo hanitvā maṃsaṃ khādissāmi, sīhopi migarājā ‘viroca, sāmī’ti vuttameva padaṃ nissāya varavāraṇe vadheti, ahampi sīhena ‘viroca, jambukā’ti maṃ vadāpetvā ekaṃ varavāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ khādissāmī’’ti.

    ਸੋ ਸੀਹਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚ ‘‘ਸਾਮਿ, ਮਯਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ વਧਿਤવਰવਾਰਣਾਨਂ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਏਕਂ વਰવਾਰਣਂ ਮਾਰੇਤ੍વਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਨਿਪਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯਂ ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ વਿਚਰਨ੍ਤਂ વਰવਾਰਣਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘વਿਰੋਚ, ਜਮ੍ਬੁਕਾ’ਤਿ વਦੇਥ, ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਮਾ ਕਰਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਸੀਹੋ ਆਹ ‘‘ਨ, ਤ੍વਂ ਜਮ੍ਬੁਕ, વਾਰਣੇ વਧਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੇ ਸੀਹਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, વਾਰਣਂ વਧਿਤ੍વਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਨਸਮਤ੍ਥੋ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਨਾਮ ਲੋਕੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਾ ਤੇ ਏਤਂ ਰੁਚ੍ਚਿ, ਮਯਾ વਧਿਤવਰવਾਰਣਾਨਞ੍ਞੇવ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ વਸਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇਪਿ વਿਰਮਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯਾਚਿਯੇવ। ਸੀਹੋ ਤਂ વਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਮਮ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਜਮ੍ਬੁਕਂ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯਂ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍વਾ ਸਯਂ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਮਤ੍ਤવਰવਾਰਣਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਗੁਹਾਦ੍વਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘વਿਰੋਚ, ਜਮ੍ਬੁਕਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ વਿਜਮ੍ਭਿਤ੍વਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਮਤ੍ਤવਰવਾਰਣਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭੇ ਪਤਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍વਾ વਿਰਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਪਤਿ। વਾਰਣੋ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਅਕ੍ਕਮਿ, ਸੀਸਟ੍ਠੀਨਿ ਚੁਣ੍ਣવਿਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਥਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ વਾਰਣੋ ਪਾਦੇਨ ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍વਾ ਰਾਸਿਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਲਣ੍ਡਂ ਪਾਤੇਤ੍વਾ ਕੋਞ੍ਚਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਾવਿਸਿ।

    So sīhaṃ upasaṅkamitvā etadavoca ‘‘sāmi, mayā dīgharattaṃ tumhehi vadhitavaravāraṇānaṃ maṃsaṃ khāditaṃ, ahampi ekaṃ varavāraṇaṃ māretvā maṃsaṃ khāditukāmo, tasmā tumhehi nipannaṭṭhāne kañcanaguhāyaṃ nipajjissāmi, tumhe pabbatapāde vicarantaṃ varavāraṇaṃ oloketvā mama santikaṃ āgantvā ‘viroca, jambukā’ti vadetha, ettakamattasmiṃ maccheraṃ mā karitthā’’ti. Atha naṃ sīho āha ‘‘na, tvaṃ jambuka, vāraṇe vadhituṃ samatthe sīhakule uppanno, vāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ khādanasamattho siṅgālo nāma loke natthi, mā te etaṃ rucci, mayā vadhitavaravāraṇānaññeva maṃsaṃ khāditvā vasā’’ti. So evaṃ vuttepi viramituṃ na icchi, punappunaṃ yāciyeva. Sīho taṃ vāretuṃ asakkonto sampaṭicchitvā ‘‘tena hi mama vasanaṭṭhānaṃ pavisitvā nipajjā’’ti jambukaṃ kañcanaguhāyaṃ nipajjāpetvā sayaṃ pabbatapāde mattavaravāraṇaṃ oloketvā guhādvāraṃ gantvā ‘‘viroca, jambukā’’ti āha. Siṅgālo kañcanaguhāya nikkhamitvā vijambhitvā catuddisaṃ oloketvā tikkhattuṃ vassitvā ‘‘mattavaravāraṇassa kumbhe patissāmī’’ti pakkhanditvā virajjhitvā pādamūle pati. Vāraṇo dakkhiṇapādaṃ ukkhipitvā tassa sīsaṃ akkami, sīsaṭṭhīni cuṇṇavicuṇṇāni ahesuṃ. Athassa sarīraṃ vāraṇo pādena saṅgharitvā rāsiṃ katvā upari laṇḍaṃ pātetvā koñcanādaṃ nadanto araññaṃ pāvisi.

    ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਇਮਂ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ વਿਰੋਚ, ਜਮ੍ਬੁਕਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Bodhisatto imaṃ pavattiṃ disvā ‘‘idāni viroca, jambukā’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੧੪੩.

    143.

    ‘‘ਲਸੀ ਚ ਤੇ ਨਿਪ੍ਫਲਿਤਾ, ਮਤ੍ਥਕੋ ਚ ਪਦਾਲਿਤੋ।

    ‘‘Lasī ca te nipphalitā, matthako ca padālito;

    ਸਬ੍ਬਾ ਤੇ ਫਾਸੁਕਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਅਜ੍ਜ ਖੋ ਤ੍વਂ વਿਰੋਚਸੀ’’ਤਿ॥

    Sabbā te phāsukā bhaggā, ajja kho tvaṃ virocasī’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਲਸੀਤਿ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ। ਨਿਪ੍ਫਲਿਤਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ। ਏવਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ વਤ੍વਾ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍વਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ।

    Tattha lasīti matthaluṅgaṃ. Nipphalitāti nikkhantā. Evaṃ bodhisatto imaṃ gāthaṃ vatvā yāvatāyukaṃ ṭhatvā yathākammaṃ gato.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੀਹੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo devadatto ahosi, sīho pana ahameva ahosi’’nti.

    વਿਰੋਚਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਤਤਿਯਾ।

    Virocajātakavaṇṇanā tatiyā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੧੪੩. વਿਰੋਚਜਾਤਕਂ • 143. Virocajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact