Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൪൩] ൩. വിരോചജാതകവണ്ണനാ

    [143] 3. Virocajātakavaṇṇanā

    ലസീ ച തേ നിപ്ഫലിതാതി ഇദം സത്ഥാ വേളുവനേ വിഹരന്തോ ദേവദത്തസ്സ ഗയാസീസേ സുഗതാലയസ്സ ദസ്സിതഭാവം ആരബ്ഭ കഥേസി. ദേവദത്തോ ഹി പരിഹീനജ്ഝാനോ ലാഭസക്കാരപരിഹീനോ ‘‘അത്ഥേകോ ഉപായോ’’തി ചിന്തേത്വാ സത്ഥാരം പഞ്ച വത്ഥൂനി യാചിത്വാ അലഭമാനോ ദ്വിന്നം അഗ്ഗസാവകാനം സദ്ധിവിഹാരികേ അധുനാ പബ്ബജിതേ ധമ്മവിനയമ്ഹി അകോവിദേ പഞ്ചസതേ ഭിക്ഖൂ ഗഹേത്വാ ഗയാസീസം ഗന്ത്വാ സങ്ഘം ഭിന്ദിത്വാ ഏകസീമായം ആവേണികം സങ്ഘകമ്മം അകാസി. സത്ഥാ തേസം ഭിക്ഖൂനം ഞാണപരിപാകകാലം ഞത്വാ ദ്വേ അഗ്ഗസാവകേ പേസേസി. തേ ദിസ്വാ ദേവദത്തോ തുട്ഠമാനസോ രത്തിം ധമ്മം ദേസയമാനോ ‘‘ബുദ്ധലീലം കരിസ്സാമീ’’തി സുഗതാലയം ദസ്സേന്തോ ‘‘വിഗതഥിനമിദ്ധോ ഖോ, ആവുസോ സാരിപുത്ത, ഭിക്ഖുസങ്ഘോ, പടിഭാതു തം ഭിക്ഖൂനം ധമ്മീകഥാ, പിട്ഠി മേ ആഗിലായതി, തമഹം ആയമിസ്സാമീ’’തി വത്വാ നിദ്ദം ഉപഗതോ . ദ്വേ അഗ്ഗസാവകാ തേസം ഭിക്ഖൂനം ധമ്മം ദേസേത്വാ മഗ്ഗഫലേഹി പബോധേത്വാ സബ്ബേ ആദായ വേളുവനമേവ പച്ചാഗമിംസു.

    Lasī ca te nipphalitāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattassa gayāsīse sugatālayassa dassitabhāvaṃ ārabbha kathesi. Devadatto hi parihīnajjhāno lābhasakkāraparihīno ‘‘attheko upāyo’’ti cintetvā satthāraṃ pañca vatthūni yācitvā alabhamāno dvinnaṃ aggasāvakānaṃ saddhivihārike adhunā pabbajite dhammavinayamhi akovide pañcasate bhikkhū gahetvā gayāsīsaṃ gantvā saṅghaṃ bhinditvā ekasīmāyaṃ āveṇikaṃ saṅghakammaṃ akāsi. Satthā tesaṃ bhikkhūnaṃ ñāṇaparipākakālaṃ ñatvā dve aggasāvake pesesi. Te disvā devadatto tuṭṭhamānaso rattiṃ dhammaṃ desayamāno ‘‘buddhalīlaṃ karissāmī’’ti sugatālayaṃ dassento ‘‘vigatathinamiddho kho, āvuso sāriputta, bhikkhusaṅgho, paṭibhātu taṃ bhikkhūnaṃ dhammīkathā, piṭṭhi me āgilāyati, tamahaṃ āyamissāmī’’ti vatvā niddaṃ upagato . Dve aggasāvakā tesaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ desetvā maggaphalehi pabodhetvā sabbe ādāya veḷuvanameva paccāgamiṃsu.

    കോകാലികോ വിഹാരം തുച്ഛം ദിസ്വാ ദേവദത്തസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ ‘‘ആവുസോ ദേവദത്ത, പരിസം തേ ഭിന്ദിത്വാ ദ്വേ അഗ്ഗസാവകാ വിഹാരം തുച്ഛം കത്വാ ഗതാ, ത്വം പന നിദ്ദായസിയേവാ’’തി വത്വാ ഉത്തരാസങ്ഗമസ്സ അപനേത്വാ ഭിത്തിയം പിട്ഠികണ്ടകം ഫുസന്തോ വിയ പണ്ഹിയാ നം ഹദയേ പഹരി. താവദേവസ്സ മുഖതോ ലോഹിതം ഉഗ്ഗഞ്ഛി. സോ തതോ പട്ഠായ ഗിലാനോ അഹോസി. സത്ഥാ ഥേരം പുച്ഛി ‘‘സാരിപുത്ത, തുമ്ഹാകം ഗതകാലേ ദേവദത്തോ കിം അകാസീ’’തി? ഭന്തേ, ദേവദത്തോ അമ്ഹേ ദിസ്വാ ‘‘ബുദ്ധലീലം കരിസ്സാമീ’’തി സുഗതാലയം ദസ്സേത്വാ മഹാവിനാസം പത്തോതി. സത്ഥാ ‘‘ന ഖോ സാരിപുത്ത, ദേവദത്തോ ഇദാനേവ മമ അനുകരോന്തോ വിനാസം പത്തോ, പുബ്ബേപി പത്തോയേവാ’’തി വത്വാ ഥേരേന യാചിതോ അതീതം ആഹരി.

    Kokāliko vihāraṃ tucchaṃ disvā devadattassa santikaṃ gantvā ‘‘āvuso devadatta, parisaṃ te bhinditvā dve aggasāvakā vihāraṃ tucchaṃ katvā gatā, tvaṃ pana niddāyasiyevā’’ti vatvā uttarāsaṅgamassa apanetvā bhittiyaṃ piṭṭhikaṇṭakaṃ phusanto viya paṇhiyā naṃ hadaye pahari. Tāvadevassa mukhato lohitaṃ uggañchi. So tato paṭṭhāya gilāno ahosi. Satthā theraṃ pucchi ‘‘sāriputta, tumhākaṃ gatakāle devadatto kiṃ akāsī’’ti? Bhante, devadatto amhe disvā ‘‘buddhalīlaṃ karissāmī’’ti sugatālayaṃ dassetvā mahāvināsaṃ pattoti. Satthā ‘‘na kho sāriputta, devadatto idāneva mama anukaronto vināsaṃ patto, pubbepi pattoyevā’’ti vatvā therena yācito atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ കേസരസീഹോ ഹുത്വാ ഹിമവന്തപ്പദേസേ കഞ്ചനഗുഹായം വാസം കപ്പേസി. സോ ഏകദിവസം കഞ്ചനഗുഹായ നിക്ഖമിത്വാ വിജമ്ഭിത്വാ ചതുദ്ദിസം ഓലോകേത്വാ സീഹനാദം നദിത്വാ ഗോചരായ പക്കന്തോ മഹാമഹിംസം വധിത്വാ വരമംസം ഖാദിത്വാ ഏകം സരം ഓതരിത്വാ മണിവണ്ണസ്സ ഉദകസ്സ കുച്ഛിം പൂരേത്വാ ഗുഹം സന്ധായ പായാസി. അഥേകോ സിങ്ഗാലോ ഗോചരപ്പസുതോ സഹസാവ സീഹം ദിസ്വാ പലായിതും അസക്കോന്തോ സീഹസ്സ പുരതോ പാദേസു പതിത്വാ നിപജ്ജി. ‘‘കിം, ജമ്ബുകാ’’തി ച വുത്തേ ‘‘അഹം തേ, സാമി, പാദേ ഉപട്ഠാതുകാമോ’’തി ആഹ. സീഹോ ‘‘സാധു ഏഹി, മം ഉപട്ഠഹ, വരമംസാനി തം ഖാദാപേസ്സാമീ’’തി വത്വാ സിങ്ഗാലം ആദായ കഞ്ചനഗുഹം അഗമാസി. സിങ്ഗാലോ തതോ പട്ഠായ സീഹവിഘാസം ഖാദതി. സോ കതിപാഹച്ചയേനേവ ഥൂലസരീരോ അഹോസി.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kesarasīho hutvā himavantappadese kañcanaguhāyaṃ vāsaṃ kappesi. So ekadivasaṃ kañcanaguhāya nikkhamitvā vijambhitvā catuddisaṃ oloketvā sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkanto mahāmahiṃsaṃ vadhitvā varamaṃsaṃ khāditvā ekaṃ saraṃ otaritvā maṇivaṇṇassa udakassa kucchiṃ pūretvā guhaṃ sandhāya pāyāsi. Atheko siṅgālo gocarappasuto sahasāva sīhaṃ disvā palāyituṃ asakkonto sīhassa purato pādesu patitvā nipajji. ‘‘Kiṃ, jambukā’’ti ca vutte ‘‘ahaṃ te, sāmi, pāde upaṭṭhātukāmo’’ti āha. Sīho ‘‘sādhu ehi, maṃ upaṭṭhaha, varamaṃsāni taṃ khādāpessāmī’’ti vatvā siṅgālaṃ ādāya kañcanaguhaṃ agamāsi. Siṅgālo tato paṭṭhāya sīhavighāsaṃ khādati. So katipāhaccayeneva thūlasarīro ahosi.

    അഥ നം ഏകദിവസം ഗുഹായ നിപന്നകോവ സീഹോ ആഹ ‘‘ഗച്ഛ ജമ്ബുക, പബ്ബതസിഖരേ ഠത്വാ പബ്ബതപാദേ സഞ്ചരന്തേസു ഹത്ഥിഅസ്സമഹിംസാദീസു യസ്സ മംസം ഖാദിതുകാമോസി, തം ഓലോകേത്വാ ആഗന്ത്വാ ‘അസുകമംസം ഖാദിതുകാമോമ്ഹീ’തി വത്വാ മം വന്ദിത്വാ ‘വിരോച, സാമീ’തി വദാഹി, അഹം തം വധിത്വാ മധുരമംസം ഖാദിത്വാ തുയ്ഹമ്പി ദസ്സാമീ’’തി. സിങ്ഗാലോ പബ്ബതസിഖരം അഭിരുഹിത്വാ നാനപ്പകാരേ മിഗേ ഓലോകേത്വാ യസ്സേവ മംസം ഖാദിതുകാമോ ഹോതി, കഞ്ചനഗുഹം പവിസിത്വാ തമേവ സീഹസ്സ ആരോചേത്വാ പാദേസു പതിത്വാ ‘‘വിരോച, സാമീ’’തി വദതി. സീഹോ വേഗേന പക്ഖന്ദിത്വാ സചേപി മത്തവരവാരണോ ഹോതി, തത്ഥേവ നം ജീവിതക്ഖയം പാപേത്വാ സയമ്പി വരമംസം ഖാദതി, സിങ്ഗാലസ്സപി ദേതി. സിങ്ഗാലോ കുച്ഛിപൂരം മംസം ഖാദിത്വാ ഗുഹം പവിസിത്വാ നിദ്ദായതി. സോ ഗച്ഛന്തേ ഗച്ഛന്തേ കാലേ മാനം വഡ്ഢേസി ‘‘അഹമ്പി ചതുപ്പദോവ, കിംകാരണാ ദിവസേ ദിവസേ പരേഹി പോസിയമാനോ വിഹരാമി, ഇതോ പട്ഠായ അഹമ്പി ഹത്ഥിആദയോ ഹനിത്വാ മംസം ഖാദിസ്സാമി, സീഹോപി മിഗരാജാ ‘വിരോച, സാമീ’തി വുത്തമേവ പദം നിസ്സായ വരവാരണേ വധേതി, അഹമ്പി സീഹേന ‘വിരോച, ജമ്ബുകാ’തി മം വദാപേത്വാ ഏകം വരവാരണം വധിത്വാ മംസം ഖാദിസ്സാമീ’’തി.

    Atha naṃ ekadivasaṃ guhāya nipannakova sīho āha ‘‘gaccha jambuka, pabbatasikhare ṭhatvā pabbatapāde sañcarantesu hatthiassamahiṃsādīsu yassa maṃsaṃ khāditukāmosi, taṃ oloketvā āgantvā ‘asukamaṃsaṃ khāditukāmomhī’ti vatvā maṃ vanditvā ‘viroca, sāmī’ti vadāhi, ahaṃ taṃ vadhitvā madhuramaṃsaṃ khāditvā tuyhampi dassāmī’’ti. Siṅgālo pabbatasikharaṃ abhiruhitvā nānappakāre mige oloketvā yasseva maṃsaṃ khāditukāmo hoti, kañcanaguhaṃ pavisitvā tameva sīhassa ārocetvā pādesu patitvā ‘‘viroca, sāmī’’ti vadati. Sīho vegena pakkhanditvā sacepi mattavaravāraṇo hoti, tattheva naṃ jīvitakkhayaṃ pāpetvā sayampi varamaṃsaṃ khādati, siṅgālassapi deti. Siṅgālo kucchipūraṃ maṃsaṃ khāditvā guhaṃ pavisitvā niddāyati. So gacchante gacchante kāle mānaṃ vaḍḍhesi ‘‘ahampi catuppadova, kiṃkāraṇā divase divase parehi posiyamāno viharāmi, ito paṭṭhāya ahampi hatthiādayo hanitvā maṃsaṃ khādissāmi, sīhopi migarājā ‘viroca, sāmī’ti vuttameva padaṃ nissāya varavāraṇe vadheti, ahampi sīhena ‘viroca, jambukā’ti maṃ vadāpetvā ekaṃ varavāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ khādissāmī’’ti.

    സോ സീഹം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച ‘‘സാമി, മയാ ദീഘരത്തം തുമ്ഹേഹി വധിതവരവാരണാനം മംസം ഖാദിതം, അഹമ്പി ഏകം വരവാരണം മാരേത്വാ മംസം ഖാദിതുകാമോ, തസ്മാ തുമ്ഹേഹി നിപന്നട്ഠാനേ കഞ്ചനഗുഹായം നിപജ്ജിസ്സാമി, തുമ്ഹേ പബ്ബതപാദേ വിചരന്തം വരവാരണം ഓലോകേത്വാ മമ സന്തികം ആഗന്ത്വാ ‘വിരോച, ജമ്ബുകാ’തി വദേഥ, ഏത്തകമത്തസ്മിം മച്ഛേരം മാ കരിത്ഥാ’’തി. അഥ നം സീഹോ ആഹ ‘‘ന, ത്വം ജമ്ബുക, വാരണേ വധിതും സമത്ഥേ സീഹകുലേ ഉപ്പന്നോ, വാരണം വധിത്വാ മംസം ഖാദനസമത്ഥോ സിങ്ഗാലോ നാമ ലോകേ നത്ഥി, മാ തേ ഏതം രുച്ചി, മയാ വധിതവരവാരണാനഞ്ഞേവ മംസം ഖാദിത്വാ വസാ’’തി. സോ ഏവം വുത്തേപി വിരമിതും ന ഇച്ഛി, പുനപ്പുനം യാചിയേവ. സീഹോ തം വാരേതും അസക്കോന്തോ സമ്പടിച്ഛിത്വാ ‘‘തേന ഹി മമ വസനട്ഠാനം പവിസിത്വാ നിപജ്ജാ’’തി ജമ്ബുകം കഞ്ചനഗുഹായം നിപജ്ജാപേത്വാ സയം പബ്ബതപാദേ മത്തവരവാരണം ഓലോകേത്വാ ഗുഹാദ്വാരം ഗന്ത്വാ ‘‘വിരോച, ജമ്ബുകാ’’തി ആഹ. സിങ്ഗാലോ കഞ്ചനഗുഹായ നിക്ഖമിത്വാ വിജമ്ഭിത്വാ ചതുദ്ദിസം ഓലോകേത്വാ തിക്ഖത്തും വസ്സിത്വാ ‘‘മത്തവരവാരണസ്സ കുമ്ഭേ പതിസ്സാമീ’’തി പക്ഖന്ദിത്വാ വിരജ്ഝിത്വാ പാദമൂലേ പതി. വാരണോ ദക്ഖിണപാദം ഉക്ഖിപിത്വാ തസ്സ സീസം അക്കമി, സീസട്ഠീനി ചുണ്ണവിചുണ്ണാനി അഹേസും. അഥസ്സ സരീരം വാരണോ പാദേന സങ്ഘരിത്വാ രാസിം കത്വാ ഉപരി ലണ്ഡം പാതേത്വാ കോഞ്ചനാദം നദന്തോ അരഞ്ഞം പാവിസി.

    So sīhaṃ upasaṅkamitvā etadavoca ‘‘sāmi, mayā dīgharattaṃ tumhehi vadhitavaravāraṇānaṃ maṃsaṃ khāditaṃ, ahampi ekaṃ varavāraṇaṃ māretvā maṃsaṃ khāditukāmo, tasmā tumhehi nipannaṭṭhāne kañcanaguhāyaṃ nipajjissāmi, tumhe pabbatapāde vicarantaṃ varavāraṇaṃ oloketvā mama santikaṃ āgantvā ‘viroca, jambukā’ti vadetha, ettakamattasmiṃ maccheraṃ mā karitthā’’ti. Atha naṃ sīho āha ‘‘na, tvaṃ jambuka, vāraṇe vadhituṃ samatthe sīhakule uppanno, vāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ khādanasamattho siṅgālo nāma loke natthi, mā te etaṃ rucci, mayā vadhitavaravāraṇānaññeva maṃsaṃ khāditvā vasā’’ti. So evaṃ vuttepi viramituṃ na icchi, punappunaṃ yāciyeva. Sīho taṃ vāretuṃ asakkonto sampaṭicchitvā ‘‘tena hi mama vasanaṭṭhānaṃ pavisitvā nipajjā’’ti jambukaṃ kañcanaguhāyaṃ nipajjāpetvā sayaṃ pabbatapāde mattavaravāraṇaṃ oloketvā guhādvāraṃ gantvā ‘‘viroca, jambukā’’ti āha. Siṅgālo kañcanaguhāya nikkhamitvā vijambhitvā catuddisaṃ oloketvā tikkhattuṃ vassitvā ‘‘mattavaravāraṇassa kumbhe patissāmī’’ti pakkhanditvā virajjhitvā pādamūle pati. Vāraṇo dakkhiṇapādaṃ ukkhipitvā tassa sīsaṃ akkami, sīsaṭṭhīni cuṇṇavicuṇṇāni ahesuṃ. Athassa sarīraṃ vāraṇo pādena saṅgharitvā rāsiṃ katvā upari laṇḍaṃ pātetvā koñcanādaṃ nadanto araññaṃ pāvisi.

    ബോധിസത്തോ ഇമം പവത്തിം ദിസ്വാ ‘‘ഇദാനി വിരോച, ജമ്ബുകാ’’തി വത്വാ ഇമം ഗാഥമാഹ –

    Bodhisatto imaṃ pavattiṃ disvā ‘‘idāni viroca, jambukā’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ൧൪൩.

    143.

    ‘‘ലസീ ച തേ നിപ്ഫലിതാ, മത്ഥകോ ച പദാലിതോ;

    ‘‘Lasī ca te nipphalitā, matthako ca padālito;

    സബ്ബാ തേ ഫാസുകാ ഭഗ്ഗാ, അജ്ജ ഖോ ത്വം വിരോചസീ’’തി.

    Sabbā te phāsukā bhaggā, ajja kho tvaṃ virocasī’’ti.

    തത്ഥ ലസീതി മത്ഥലുങ്ഗം. നിപ്ഫലിതാതി നിക്ഖന്താ. ഏവം ബോധിസത്തോ ഇമം ഗാഥം വത്വാ യാവതായുകം ഠത്വാ യഥാകമ്മം ഗതോ.

    Tattha lasīti matthaluṅgaṃ. Nipphalitāti nikkhantā. Evaṃ bodhisatto imaṃ gāthaṃ vatvā yāvatāyukaṃ ṭhatvā yathākammaṃ gato.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ സിങ്ഗാലോ ദേവദത്തോ അഹോസി, സീഹോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo devadatto ahosi, sīho pana ahameva ahosi’’nti.

    വിരോചജാതകവണ്ണനാ തതിയാ.

    Virocajātakavaṇṇanā tatiyā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൪൩. വിരോചജാതകം • 143. Virocajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact