Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
អង្គុត្តរ និកាយ ៨។៤៣
Numbered Discourses 8.43
៥។ ឧបោសថវគ្គ
5. Uposatha
វិសាខាសុត្ត
With Visākhā on the Uposatha day
ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ បុព្ពារាមេ មិគារមាតុបាសាទេ។ អថ ខោ វិសាខា មិគារមាតា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ វិសាខំ មិគារមាតរំ ភគវា ឯតទវោច:
At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in the Eastern Monastery, the stilt longhouse of Migāra’s mother. Then Visākhā, Migāra’s mother, went up to the Buddha, bowed, and sat down to one side. The Buddha said to her:
“អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ ខោ, វិសាខេ, ឧបោសថោ ឧបវុត្ថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ។ កថំ ឧបវុត្ថោ ច, វិសាខេ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ ឧបោសថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ? ឥធ, វិសាខេ, អរិយសាវកោ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ: ‘យាវជីវំ អរហន្តោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតា និហិតទណ្ឌា និហិតសត្ថា លជ្ជី ទយាបន្នា, សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បិនោ វិហរន្តិ។ អហម្បជ្ជ ឥមញ្ច រត្តិំ ឥមញ្ច ទិវសំ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោ និហិតទណ្ឌោ និហិតសត្ថោ លជ្ជី ទយាបន្នោ, សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បី វិហរាមិ។ ឥមិនាបង្គេន អរហតំ អនុករោមិ, ឧបោសថោ ច មេ ឧបវុត្ថោ ភវិស្សតីៜតិ។ ឥមិនា បឋមេន អង្គេន សមន្នាគតោ ហោតិ …បេ…។
“Visākhā, the observance of the Uposatha day with its eight factors is very fruitful and beneficial and splendid and bountiful. And how should it be observed? It’s when a noble disciple reflects: ‘As long as they live, the perfected ones give up killing living creatures, renouncing the rod and the sword. They are scrupulous and kind, and live full of compassion for all living beings. I, too, for this day and night will give up killing living creatures, renouncing the rod and the sword. I’ll be scrupulous and kind, and live full of compassion for all living beings. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.’ This is its first factor. …
‘យាវជីវំ អរហន្តោ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ បហាយ ឧច្ចាសយនមហាសយនា បដិវិរតា នីចសេយ្យំ កប្បេន្តិ—មញ្ចកេ វា តិណសន្ថារកេ វា។ អហម្បជ្ជ ឥមញ្ច រត្តិំ ឥមញ្ច ទិវសំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ បហាយ ឧច្ចាសយនមហាសយនា បដិវិរតោ នីចសេយ្យំ កប្បេមិ—មញ្ចកេ វា តិណសន្ថារកេ វា។ ឥមិនាបង្គេន អរហតំ អនុករោមិ, ឧបោសថោ ច មេ ឧបវុត្ថោ ភវិស្សតីៜតិ។ ឥមិនា អដ្ឋមេន អង្គេន សមន្នាគតោ ហោតិ។ ឯវំ ឧបវុត្ថោ ខោ, វិសាខេ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ ឧបោសថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ។
‘As long as they live, the perfected ones give up high and luxurious beds. They sleep in a low place, either a small bed or a straw mat. I, too, for this day and night will give up high and luxurious beds. I’ll sleep in a low place, either a small bed or a straw mat. I will observe the Uposatha day by doing as the perfected ones do in this respect.’ This is its eighth factor. The observance of the Uposatha day with its eight factors in this way is very fruitful and beneficial and splendid and bountiful.
កីវមហប្ផលោ ហោតិ, កីវមហានិសំសោ, កីវមហាជុតិកោ, កីវមហាវិប្ផារោ? សេយ្យថាបិ, វិសាខេ, យោ ឥមេសំ សោឡសន្នំ មហាជនបទានំ បហូតរត្តរតនានំ ឥស្សរិយាធិបច្ចំ រជ្ឹ ការេយ្យ, សេយ្យថិទំ—អង្គានំ មគធានំ កាសីនំ កោសលានំ វជ្ជីនំ មល្លានំ ចេតីនំ វង្គានំ កុរូនំ បញ្ចាលានំ មច្ឆានំ សូរសេនានំ អស្សកានំ អវន្តីនំ គន្ធារានំ កម្ពោជានំ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតស្ស ឧបោសថស្ស ឯតំ កលំ នាគ្ឃតិ សោឡសិំ។ តំ កិស្ស ហេតុ? កបណំ, វិសាខេ, មានុសកំ រជ្ឹ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយ។
How much so? Suppose you were to rule as sovereign lord over these sixteen great countries—Aṅga, Magadha, Kāsi, Kosala, Vajji, Malla, Cetī, Vaccha, Kuru, Pañcāla, Maccha, Sūrasena, Assaka, Avanti, Gandhāra, and Kamboja—full of the seven kinds of precious things. This wouldn’t be worth a sixteenth part of the Uposatha day with its eight factors. Why is that? Because human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.
យានិ, វិសាខេ, មានុសកានិ បញ្ញាស វស្សានិ, ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ ឯសោ ឯកោ រត្តិន្ទិវោ។ តាយ រត្តិយា តិំសរត្តិយោ មាសោ។ តេន មាសេន ទ្វាទសមាសិយោ សំវច្ឆរោ។ តេន សំវច្ឆរេន ទិព្ពានិ បញ្ច វស្សសតានិ ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ អាយុប្បមាណំ។ ឋានំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, វិជ្ជតិ យំ ឥធេកច្ចោ ឥត្ថី វា បុរិសោ វា អដ្ឋង្គសមន្នាគតំ ឧបោសថំ ឧបវសិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជេយ្យ។ ឥទំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, សន្ធាយ ភាសិតំ: ‘កបណំ មានុសកំ រជ្ឹ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយៜ។
Fifty years in the human realm is one day and night for the Gods of the Four Great Kings. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods of the Four Great Kings is five hundred of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods of the Four Great Kings. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
យំ, វិសាខេ, មានុសកំ វស្សសតំ, តាវតិំសានំ ទេវានំ ឯសោ ឯកោ រត្តិន្ទិវោ។ តាយ រត្តិយា តិំសរត្តិយោ មាសោ។ តេន មាសេន ទ្វាទសមាសិយោ សំវច្ឆរោ។ តេន សំវច្ឆរេន វស្សសហស្សំ តាវតិំសានំ ទេវានំ អាយុប្បមាណំ។ ឋានំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, វិជ្ជតិ យំ ឥធេកច្ចោ ឥត្ថី វា បុរិសោ វា អដ្ឋង្គសមន្នាគតំ ឧបោសថំ ឧបវសិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា តាវតិំសានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជេយ្យ។ ឥទំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, សន្ធាយ ភាសិតំ: ‘កបណំ មានុសកំ រជ្ឹ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយៜ។
A hundred years in the human realm is one day and night for the Gods of the Thirty-Three. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods of the Thirty-Three is a thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods of the Thirty-Three. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
យានិ, វិសាខេ, មានុសកានិ ទ្វេ វស្សសតានិ …បេ…
Two hundred years in the human realm …
ចត្តារិ វស្សសតានិ …បេ…
Four hundred years in the human realm …
អដ្ឋ វស្សសតានិ …បេ…
Eight hundred years in the human realm …
សោឡស វស្សសតានិ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ ឯសោ ឯកោ រត្តិន្ទិវោ។ តាយ រត្តិយា តិំសរត្តិយោ មាសោ។ តេន មាសេន ទ្វាទសមាសិយោ សំវច្ឆរោ។ តេន សំវច្ឆរេន ទិព្ពានិ សោឡស វស្សសហស្សានិ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ អាយុប្បមាណំ។ ឋានំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, វិជ្ជតិ យំ ឥធេកច្ចោ ឥត្ថី វា បុរិសោ វា អដ្ឋង្គសមន្នាគតំ ឧបោសថំ ឧបវសិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជេយ្យ។ ឥទំ ខោ បនេតំ, វិសាខេ, សន្ធាយ ភាសិតំ: ‘កបណំ មានុសកំ រជ្ឹ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយាៜតិ។
Sixteen hundred years in the human realm is one day and night for the Gods Who Control the Creations of Others. Thirty such days make up a month. Twelve such months make up a year. The life span of the Gods Who Control the Creations of Others is sixteen thousand of these divine years. It’s possible that a woman or man who has observed the eight-factored Uposatha day will—when their body breaks up, after death—be reborn in the company of the Gods Who Control the Creations of Others. This is what I was referring to when I said: ‘Human kingship is a poor thing compared to the happiness of the gods.’
បាណំ ន ហញ្ញេ ន ចទិន្នមាទិយេ, មុសា ន ភាសេ ន ច មជ្ជបោ សិយា; អព្រហ្មចរិយា វិរមេយ្យ មេថុនា, រត្តិំ ន ភុញ្ជេយ្យ វិកាលភោជនំ។
You shouldn’t kill living creatures, or steal, or lie, or drink alcohol. Be celibate, refraining from sex, and don’t eat at night, the wrong time.
មាលំ ន ធារេ ន ច គន្ធមាចរេ, មញ្ចេ ឆមាយំ វ សយេថ សន្ថតេ; ឯតញ្ហិ អដ្ឋង្គិកមាហុបោសថំ, ពុទ្ធេន ទុក្ខន្តគុនា បកាសិតំ។
Not wearing garlands or applying perfumes, you should sleep on a low bed,
ចន្ទោ ច សុរិយោ ច ឧភោ សុទស្សនា, ឱភាសយំ អនុបរិយន្តិ យាវតា; តមោនុទា តេ បន អន្តលិក្ខគា, នភេ បភាសន្តិ ទិសាវិរោចនា។
The moon and sun are both fair to see, radiating as far as they revolve. Those shining ones in the sky light up the quarters, dispelling the darkness as they traverse the heavens.
ឯតស្មិំ យំ វិជ្ជតិ អន្តរេ ធនំ, មុត្តា មណិ វេឡុរិយញ្ច ភទ្ទកំ; សិង្គីសុវណ្ណំ អថ វាបិ កញ្ចនំ, យំ ជាតរូបំ ហដកន្តិ វុច្ចតិ។
All of the wealth that’s found in this realm—pearls, gems, fine beryl too, rose-gold or pure gold, or natural gold dug up by marmots—
អដ្ឋង្គុបេតស្ស ឧបោសថស្ស, កលម្បិ តេ នានុភវន្តិ សោឡសិំ; ចន្ទប្បភា តារគណា ច សព្ពេ។
they’re not worth a sixteenth part of the Uposatha day with its eight factors, as starlight cannot rival the moon.
តស្មា ហិ នារី ច នរោ ច សីលវា, អដ្ឋង្គុបេតំ ឧបវស្សុបោសថំ; បុញ្ញានិ កត្វាន សុខុទ្រយានិ, អនិន្ទិតា សគ្គមុបេន្តិ ឋានន៑”តិ។
So an ethical woman or man, who has observed the eight-factored Uposatha day, having made merit whose outcome is happiness, blameless, they go to a heavenly place.”
តតិយំ។
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]