Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၈. ဝိသာခသုတ္တံ
8. Visākhasuttaṃ
၄၈. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ ဝိသာခော ပဉ္စာလပုတ္တော 1 ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတိ သမာဒပေတိ သမုတ္တေဇေတိ သမ္ပဟံသေတိ, ပောရိယာ ဝာစာယ ဝိသ္သဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထသ္သ ဝိညာပနိယာ ပရိယာပန္နာယ အနိသ္သိတာယ။ အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဥပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
48. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā visākho pañcālaputto 2 upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti, poriyā vācāya vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā pariyāpannāya anissitāya. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena upaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘ကော နု ခော, ဘိက္ခဝေ, ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတိ သမာဒပေတိ သမုတ္တေဇေတိ သမ္ပဟံသေတိ ပောရိယာ ဝာစာယ ဝိသ္သဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထသ္သ ဝိညာပနိယာ ပရိယာပန္နာယ အနိသ္သိတာယာ’’တိ ? ‘‘အာယသ္မာ, ဘန္တေ, ဝိသာခော ပဉ္စာလပုတ္တော ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတိ သမာဒပေတိ သမုတ္တေဇေတိ သမ္ပဟံသေတိ ပောရိယာ ဝာစာယ ဝိသ္သဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထသ္သ ဝိညာပနိယာ ပရိယာပန္နာယ အနိသ္သိတာယာ’’တိ။
‘‘Ko nu kho, bhikkhave, upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti poriyā vācāya vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā pariyāpannāya anissitāyā’’ti ? ‘‘Āyasmā, bhante, visākho pañcālaputto upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhū dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti poriyā vācāya vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā pariyāpannāya anissitāyā’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဝိသာခံ ပဉ္စာလပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု သာဓု, ဝိသာခ! သာဓု ခော တ္ဝံ, ဝိသာခ, ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ ပောရိယာ ဝာစာယ ဝိသ္သဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထသ္သ ဝိညာပနိယာ ပရိယာပန္နာယ အနိသ္သိတာယာတိ။
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ visākhaṃ pañcālaputtaṃ etadavoca – ‘‘sādhu sādhu, visākha! Sādhu kho tvaṃ, visākha, bhikkhū dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi poriyā vācāya vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā pariyāpannāya anissitāyāti.
‘‘နာဘာသမာနံ ဇာနန္တိ၊ မိသ္သံ ဗာလေဟိ ပဏ္ဍိတံ။
‘‘Nābhāsamānaṃ jānanti, missaṃ bālehi paṇḍitaṃ;
ဘာသမာနဉ္စ ဇာနန္တိ၊ ဒေသေန္တံ အမတံ ပဒံ။
Bhāsamānañca jānanti, desentaṃ amataṃ padaṃ.
‘‘ဘာသယေ ဇောတယေ ဓမ္မံ၊ ပဂ္ဂဏ္ဟေ ဣသိနံ ဓဇံ။
‘‘Bhāsaye jotaye dhammaṃ, paggaṇhe isinaṃ dhajaṃ;
သုဘာသိတဓဇာ ဣသယော၊ ဓမ္မော ဟိ ဣသိနံ ဓဇော’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
Subhāsitadhajā isayo, dhammo hi isinaṃ dhajo’’ti. aṭṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ဝိသာခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Visākhasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၈. ဝိသာခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Visākhasuttavaṇṇanā