| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៨. វិសាខសុត្តវណ្ណនា
8. Visākhasuttavaṇṇanā
៤៨. អដ្ឋមេ វាក្ករណចាតុរិយតោ វចនគុណហេតូនំ បូរិយា បោរី, បោរិយំ ភវាតិ បោរី, តាយ បោរិយា។ តេនាហ ‘‘បរិបុណ្ណវាចាយា’’តិ, អក្ខរបទបរិបុណ្ណាយ វាចាយាតិ អត្ថោ។ អបលិពុទ្ធាយាតិ បិត្តាទីហិ ន វិពទ្ធាយ អននុពុន្ធិតាយ។ អនេលគលាយាតិ អនេលាយ អគលាយ និទ្ទោសាយ អគឡិតបទព្យញ្ជនាយ ច។ ថេរស្ស ហិ កថយតោ បទំ វា ព្យញ្ជនំ វា ន បរិហាយតិ។ តេនាហ ‘‘អនេលគលាយាតិ និទ្ទោសាយ ចេវ អគឡិតាយ ចា’’តិអាទិ។ តត្ថ និទ្ទោសាយាតិ អត្ថតោ ច ព្យញ្ជនតោ ច វិគតទោសាយ។ អបតិតបទព្យញ្ជនាយាតិ អវិរហិតបទព្យញ្ជនាយ។ អថ វា អនេលគលាយាតិ ន ឯលំ ទោសំ គលតីតិ អនេលគលា។ អវិច្ឆិន្នវាចាយ អនេលគលាយ យថា ទន្ធមនុស្សា មុខេន ខេឡំ គឡន្តេន វាចំ ភាសន្តិ, ន ឯវរូបាយ។ អថ ខោ និទ្ទោសាយ វិសទវាចាយាតិ អត្ថោ។ វិវដ្ដប្បកាសិនី វាចា ន កទាចិ វិវដ្ដមុត្តាតិ កត្វា អាហ ‘‘វិវដ្ដបរិយាបន្នាយា’’តិ, វិវដ្ដំ អមុញ្ចិត្វា បវត្តាយាតិ អត្ថោ។ វិវដ្ដប្បកាសិនី ហិ វាចា វិវដ្ដំ បរិច្ឆិជ្ជ អាបាទេន្តី បវត្តតិ។ នវលោកុត្តរធម្មោ សព្ពធម្មេហិ សមុស្សិតដ្ឋេន អព្ភុគ្គតដ្ឋេន ច ធជោ នាមាតិ អាហ ‘‘អព្ភុគ្គតដ្ឋេនា’’តិអាទិ។ សេសមេត្ថ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។
48. Aṭṭhame vākkaraṇacāturiyato vacanaguṇahetūnaṃ pūriyā porī, poriyaṃ bhavāti porī, tāya poriyā. Tenāha ‘‘paripuṇṇavācāyā’’ti, akkharapadaparipuṇṇāya vācāyāti attho. Apalibuddhāyāti pittādīhi na vibaddhāya ananubundhitāya. Anelagalāyāti anelāya agalāya niddosāya agaḷitapadabyañjanāya ca. Therassa hi kathayato padaṃ vā byañjanaṃ vā na parihāyati. Tenāha ‘‘anelagalāyāti niddosāya ceva agaḷitāya cā’’tiādi. Tattha niddosāyāti atthato ca byañjanato ca vigatadosāya. Apatitapadabyañjanāyāti avirahitapadabyañjanāya. Atha vā anelagalāyāti na elaṃ dosaṃ galatīti anelagalā. Avicchinnavācāya anelagalāya yathā dandhamanussā mukhena kheḷaṃ gaḷantena vācaṃ bhāsanti, na evarūpāya. Atha kho niddosāya visadavācāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī vācā na kadāci vivaṭṭamuttāti katvā āha ‘‘vivaṭṭapariyāpannāyā’’ti, vivaṭṭaṃ amuñcitvā pavattāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī hi vācā vivaṭṭaṃ paricchijja āpādentī pavattati. Navalokuttaradhammo sabbadhammehi samussitaṭṭhena abbhuggataṭṭhena ca dhajo nāmāti āha ‘‘abbhuggataṭṭhenā’’tiādi. Sesamettha suviññeyyameva.
វិសាខសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Visākhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៨. វិសាខសុត្តំ • 8. Visākhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៨. វិសាខសុត្តវណ្ណនា • 8. Visākhasuttavaṇṇanā
