Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၈. ဝိသာခသုတ္တဝဏ္ဏနာ
8. Visākhasuttavaṇṇanā
၄၈. အဋ္ဌမေ ဝာက္ကရဏစာတုရိယတော ဝစနဂုဏဟေတူနံ ပူရိယာ ပောရီ, ပောရိယံ ဘဝာတိ ပောရီ, တာယ ပောရိယာ။ တေနာဟ ‘‘ပရိပုဏ္ဏဝာစာယာ’’တိ, အက္ခရပဒပရိပုဏ္ဏာယ ဝာစာယာတိ အတ္ထော။ အပလိဗုဒ္ဓာယာတိ ပိတ္တာဒီဟိ န ဝိဗဒ္ဓာယ အနနုဗုန္ဓိတာယ။ အနေလဂလာယာတိ အနေလာယ အဂလာယ နိဒ္ဒောသာယ အဂဠိတပဒဗ္ယဉ္ဇနာယ စ။ ထေရသ္သ ဟိ ကထယတော ပဒံ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနံ ဝာ န ပရိဟာယတိ။ တေနာဟ ‘‘အနေလဂလာယာတိ နိဒ္ဒောသာယ စေဝ အဂဠိတာယ စာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ နိဒ္ဒောသာယာတိ အတ္ထတော စ ဗ္ယဉ္ဇနတော စ ဝိဂတဒောသာယ။ အပတိတပဒဗ္ယဉ္ဇနာယာတိ အဝိရဟိတပဒဗ္ယဉ္ဇနာယ။ အထ ဝာ အနေလဂလာယာတိ န ဧလံ ဒောသံ ဂလတီတိ အနေလဂလာ။ အဝိစ္ဆိန္နဝာစာယ အနေလဂလာယ ယထာ ဒန္ဓမနုသ္သာ မုခေန ခေဠံ ဂဠန္တေန ဝာစံ ဘာသန္တိ, န ဧဝရူပာယ။ အထ ခော နိဒ္ဒောသာယ ဝိသဒဝာစာယာတိ အတ္ထော။ ဝိဝဋ္ဋပ္ပကာသိနီ ဝာစာ န ကဒာစိ ဝိဝဋ္ဋမုတ္တာတိ ကတ္ဝာ အာဟ ‘‘ဝိဝဋ္ဋပရိယာပန္နာယာ’’တိ, ဝိဝဋ္ဋံ အမုဉ္စိတ္ဝာ ပဝတ္တာယာတိ အတ္ထော။ ဝိဝဋ္ဋပ္ပကာသိနီ ဟိ ဝာစာ ဝိဝဋ္ဋံ ပရိစ္ဆိဇ္ဇ အာပာဒေန္တီ ပဝတ္တတိ။ နဝလောကုတ္တရဓမ္မော သဗ္ဗဓမ္မေဟိ သမုသ္သိတဋ္ဌေန အဗ္ဘုဂ္ဂတဋ္ဌေန စ ဓဇော နာမာတိ အာဟ ‘‘အဗ္ဘုဂ္ဂတဋ္ဌေနာ’’တိအာဒိ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
48. Aṭṭhame vākkaraṇacāturiyato vacanaguṇahetūnaṃ pūriyā porī, poriyaṃ bhavāti porī, tāya poriyā. Tenāha ‘‘paripuṇṇavācāyā’’ti, akkharapadaparipuṇṇāya vācāyāti attho. Apalibuddhāyāti pittādīhi na vibaddhāya ananubundhitāya. Anelagalāyāti anelāya agalāya niddosāya agaḷitapadabyañjanāya ca. Therassa hi kathayato padaṃ vā byañjanaṃ vā na parihāyati. Tenāha ‘‘anelagalāyāti niddosāya ceva agaḷitāya cā’’tiādi. Tattha niddosāyāti atthato ca byañjanato ca vigatadosāya. Apatitapadabyañjanāyāti avirahitapadabyañjanāya. Atha vā anelagalāyāti na elaṃ dosaṃ galatīti anelagalā. Avicchinnavācāya anelagalāya yathā dandhamanussā mukhena kheḷaṃ gaḷantena vācaṃ bhāsanti, na evarūpāya. Atha kho niddosāya visadavācāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī vācā na kadāci vivaṭṭamuttāti katvā āha ‘‘vivaṭṭapariyāpannāyā’’ti, vivaṭṭaṃ amuñcitvā pavattāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī hi vācā vivaṭṭaṃ paricchijja āpādentī pavattati. Navalokuttaradhammo sabbadhammehi samussitaṭṭhena abbhuggataṭṭhena ca dhajo nāmāti āha ‘‘abbhuggataṭṭhenā’’tiādi. Sesamettha suviññeyyameva.
ဝိသာခသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Visākhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၈. ဝိသာခသုတ္တံ • 8. Visākhasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ဝိသာခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Visākhasuttavaṇṇanā