| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೮. ವಿಸಾಖಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Visākhāsuttavaṇṇanā
೭೮. ಅಟ್ಠಮೇ ವಿಸಾಖಾಯ ಮಿಗಾರಮಾತುಯಾ ನತ್ತಾ ಕಾಲಙ್ಕತಾ ಹೋತೀತಿ ವಿಸಾಖಾಯ ಮಹಾಉಪಾಸಿಕಾಯ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಧೀತಾ ಕುಮಾರಿಕಾ ಕಾಲಙ್ಕತಾ ಹೋತಿ। ಸಾ ಕಿರ ವತ್ತಸಮ್ಪನ್ನಾ ಸಾಸನೇ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನಾ ಮಹಾಉಪಾಸಿಕಾಯ ಗೇಹಂ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಅತ್ತನಾ ಕಾತಬ್ಬವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಞ್ಚ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ಅಕಾಸಿ, ಅತ್ತನೋ ಪಿತಾಮಹಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಕೂಲಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿ। ತೇನ ವಿಸಾಖಾ ಗೇಹತೋ ಬಹಿ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಸಬ್ಬಂ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಭಾರಂ ಕತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ರೂಪೇನ ಚ ದಸ್ಸನೀಯಾ ಪಾಸಾದಿಕಾ, ಇತಿ ಸಾ ತಸ್ಸಾ ವಿಸೇಸತೋ ಪಿಯಾ ಮನಾಪಾ ಅಹೋಸಿ। ಸಾ ರೋಗಾಭಿಭೂತಾ ಕಾಲಮಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ವಿಸಾಖಾಯ ಮಿಗಾರಮಾತುಯಾ ನತ್ತಾ ಕಾಲಙ್ಕತಾ ಹೋತಿ ಪಿಯಾ ಮನಾಪಾ’’ತಿ। ಅಥ ಮಹಾಉಪಾಸಿಕಾ ತಸ್ಸಾ ಮರಣೇನ ಸೋಕಂ ಸನ್ಧಾರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನಾ ಸರೀರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಅಪಿ ನಾಮ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗತಕಾಲೇ ಚಿತ್ತಸ್ಸಾದಂ ಲಭೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಅಥ ಖೋ ವಿಸಾಖಾ ಮಿಗಾರಮಾತಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ದಿವಾ ದಿವಸ್ಸಾತಿ ದಿವಸಸ್ಸಾಪಿ ದಿವಾ, ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ಕಾಲೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
78. Aṭṭhame visākhāya migāramātuyā nattā kālaṅkatā hotīti visākhāya mahāupāsikāya puttassa dhītā kumārikā kālaṅkatā hoti. Sā kira vattasampannā sāsane abhippasannā mahāupāsikāya gehaṃ paviṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnañca attanā kātabbaveyyāvaccaṃ purebhattaṃ pacchābhattañca appamattā akāsi, attano pitāmahiyā cittānukūlaṃ paṭipajji. Tena visākhā gehato bahi gacchantī sabbaṃ tassāyeva bhāraṃ katvā gacchati, rūpena ca dassanīyā pāsādikā, iti sā tassā visesato piyā manāpā ahosi. Sā rogābhibhūtā kālamakāsi. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena visākhāya migāramātuyā nattā kālaṅkatā hoti piyā manāpā’’ti. Atha mahāupāsikā tassā maraṇena sokaṃ sandhāretuṃ asakkontī dukkhī dummanā sarīranikkhepaṃ kāretvā ‘‘api nāma satthu santikaṃ gatakāle cittassādaṃ labheyya’’nti bhagavantaṃ upasaṅkami. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho visākhā migāramātā’’tiādi. Tattha divā divassāti divasassāpi divā, majjhanhike kāleti attho.
ಭಗವಾ ವಿಸಾಖಾಯ ವಟ್ಟಾಭಿರತಿಂ ಜಾನನ್ತೋ ಉಪಾಯೇನ ಸೋಕತನುಕರಣತ್ಥಂ ‘‘ಇಚ್ಛೇಯ್ಯಾಸಿ ತ್ವಂ ವಿಸಾಖೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಾವತಿಕಾತಿ ಯತ್ತಕಾ। ತದಾ ಕಿರ ಸತ್ತ ಜನಕೋಟಿಯೋ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪಟಿವಸನ್ತಿ । ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಭಗವಾ ‘‘ಕೀವಬಹುಕಾ ಪನ ವಿಸಾಖೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಮನುಸ್ಸಾ ದೇವಸಿಕಂ ಕಾಲಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ವಿಸಾಖಾ ‘‘ದಸಪಿ, ಭನ್ತೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ತೀಣೀತಿ ತಯೋ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ಅವಿವಿತ್ತಾತಿ ಅಸುಞ್ಞಾ।
Bhagavā visākhāya vaṭṭābhiratiṃ jānanto upāyena sokatanukaraṇatthaṃ ‘‘iccheyyāsi tvaṃ visākhe’’tiādimāha. Tattha yāvatikāti yattakā. Tadā kira satta janakoṭiyo sāvatthiyaṃ paṭivasanti . Taṃ sandhāya bhagavā ‘‘kīvabahukā pana visākhe sāvatthiyā manussā devasikaṃ kālaṃ karontī’’ti pucchi. Visākhā ‘‘dasapi, bhante’’tiādimāha. Tattha tīṇīti tayo. Ayameva vā pāṭho. Avivittāti asuññā.
ಅಥ ಭಗವಾ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅಪಿ ನು ತ್ವಂ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ಅನಲ್ಲವತ್ಥಾ ವಾ ಭವೇಯ್ಯಾಸಿ ಅನಲ್ಲಕೇಸಾ ವಾ’’ತಿ ಆಹ। ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಯಾ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಸೋಕಾಭಿಭೂತಾಯ ಮತಾನಂ ಪುತ್ತಾದೀನಂ ಅಮಙ್ಗಲೂಪಚಾರವಸೇನ ಉದಕೋರೋಹಣೇನ ಅಲ್ಲವತ್ಥಾಯ ಅಲ್ಲಕೇಸಾಯ ಏವ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ಸಂವೇಗಜಾತಾ ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಿಯವತ್ಥುಂ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರತೋ ಅತ್ತನೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ನಿವತ್ತಭಾವಂ ಸತ್ಥು ಆರೋಚೇನ್ತೀ ‘‘ಅಲಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ತಾವಬಹುಕೇಹಿ ಪುತ್ತೇಹಿ ಚ ನತ್ತಾರೇಹಿ ಚಾ’’ತಿ ಆಹ।
Atha bhagavā attano adhippāyaṃ pakāsento ‘‘api nu tvaṃ kadāci karahaci anallavatthā vā bhaveyyāsi anallakesā vā’’ti āha. Nanu evaṃ sante tayā sabbakālaṃ sokābhibhūtāya matānaṃ puttādīnaṃ amaṅgalūpacāravasena udakorohaṇena allavatthāya allakesāya eva bhavitabbanti dasseti. Taṃ sutvā upāsikā saṃvegajātā ‘‘no hetaṃ, bhante’’ti paṭikkhipitvā piyavatthuṃ vippaṭisārato attano cittassa nivattabhāvaṃ satthu ārocentī ‘‘alaṃ me, bhante, tāvabahukehi puttehi ca nattārehi cā’’ti āha.
ಅಥಸ್ಸಾ ಭಗವಾ ‘‘ದುಕ್ಖಂ ನಾಮೇತಂ ಪಿಯವತ್ಥುನಿಮಿತ್ತಂ, ಯತ್ತಕಾನಿ ಪಿಯವತ್ಥೂನಿ, ತತ್ತಕಾನಿ ದುಕ್ಖಾನಿ। ತಸ್ಮಾ ಸುಖಕಾಮೇನ ದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಕೂಲೇನ ಸಬ್ಬಸೋ ಪಿಯವತ್ಥುತೋ ಚಿತ್ತಂ ವಿವೇಚೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೋ ‘‘ಯೇಸಂ ಖೋ ವಿಸಾಖೇ ಸತಂ ಪಿಯಾನಿ, ಸತಂ ತೇಸಂ ದುಕ್ಖಾನೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸತಂ ಪಿಯಾನೀತಿ ಸತಂ ಪಿಯಾಯಿತಬ್ಬವತ್ಥೂನಿ। ‘‘ಸತಂ ಪಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ ಕೇಚಿ ಪಠನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಯಸ್ಮಾ ಏಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ದಸ, ತಾವ ಸಙ್ಖ್ಯಾ ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಪ್ಪಧಾನಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯೇಸಂ ದಸ ಪಿಯಾನಿ, ದಸ ತೇಸಂ ದುಕ್ಖಾನೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಾಳಿ ಆಗತಾ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಯೇಸಂ ದಸ ಪಿಯಾನಂ, ದಸ ನೇಸಂ ದುಕ್ಖಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಪಠನ್ತಿ, ತಂ ನ ಸುನ್ದರಂ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ವೀಸತಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಸತಂ, ತಾವ ಸಙ್ಖ್ಯಾ ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಪ್ಪಧಾನಾವ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥಾಪಿ ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಪ್ಪಧಾನತಂಯೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಯೇಸಂ ಖೋ ವಿಸಾಖೇ ಸತಂ ಪಿಯಾನಿ, ಸತಂ ತೇಸಂ ದುಕ್ಖಾನೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಾಳಿ ಆಗತಾ। ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಚ ‘‘ಯೇಸಂ ಏಕಂ ಪಿಯಂ, ಏಕಂ ತೇಸಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ, ನ ಪನ ದುಕ್ಖಸ್ಸಾತಿ। ಏತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಪಕ್ಖೇ ಏಕರಸಾ ಏಕಜ್ಝಾಸಯಾ ಚ ಭಗವತೋ ದೇಸನಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಯಥಾವುತ್ತನಯಾವ ಪಾಳಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Athassā bhagavā ‘‘dukkhaṃ nāmetaṃ piyavatthunimittaṃ, yattakāni piyavatthūni, tattakāni dukkhāni. Tasmā sukhakāmena dukkhappaṭikūlena sabbaso piyavatthuto cittaṃ vivecetabba’’nti dhammaṃ desento ‘‘yesaṃ kho visākhe sataṃ piyāni, sataṃ tesaṃ dukkhānī’’tiādimāha. Tattha sataṃ piyānīti sataṃ piyāyitabbavatthūni. ‘‘Sataṃ piya’’ntipi keci paṭhanti. Ettha ca yasmā ekato paṭṭhāya yāva dasa, tāva saṅkhyā saṅkhyeyyappadhānā, tasmā ‘‘yesaṃ dasa piyāni, dasa tesaṃ dukkhānī’’tiādinā pāḷi āgatā. Keci pana ‘‘yesaṃ dasa piyānaṃ, dasa nesaṃ dukkhāna’’ntiādinā paṭhanti, taṃ na sundaraṃ. Yasmā pana vīsatito paṭṭhāya yāva sataṃ, tāva saṅkhyā saṅkhyeyyappadhānāva, tasmā tatthāpi saṅkhyeyyappadhānataṃyeva gahetvā ‘‘yesaṃ kho visākhe sataṃ piyāni, sataṃ tesaṃ dukkhānī’’tiādinā pāḷi āgatā. Sabbesampi ca ‘‘yesaṃ ekaṃ piyaṃ, ekaṃ tesaṃ dukkha’’nti pāṭho, na pana dukkhassāti. Etasmiñhi pakkhe ekarasā ekajjhāsayā ca bhagavato desanā hoti. Tasmā yathāvuttanayāva pāḷi veditabbā.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸೋಕಪರಿದೇವಾದಿಕಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಕಾಯಿಕಞ್ಚ ದುಕ್ಖಂ ಪಿಯವತ್ಥುನಿಮಿತ್ತಂ ಪಿಯವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಸತಿ ಹೋತಿ, ಅಸತಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಏತಮತ್ಥಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದತ್ಥಪರಿದೀಪನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃviditvā sokaparidevādikaṃ cetasikaṃ kāyikañca dukkhaṃ piyavatthunimittaṃ piyavatthumhi sati hoti, asati na hotīti etamatthaṃ sabbākārato jānitvā tadatthaparidīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಞಾತಿಭೋಗರೋಗಸೀಲದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇಹಿ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನಿಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಬಾಲಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸನ್ತಾಪಲಕ್ಖಣಾ ಯೇ ಕೇಚಿ ಮುದುಮಜ್ಝಾದಿಭೇದೇನ ಯಾದಿಸಾ ತಾದಿಸಾ ಸೋಕಾ ವಾ ತೇಹಿಯೇವ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೋಕುದ್ದೇಹಕಸಮುಟ್ಠಾಪಿತವಚೀವಿಪ್ಪಲಾಪಲಕ್ಖಣಾ ಪರಿದೇವಿತಾ ವಾ ಅನಿಟ್ಠಫೋಟ್ಠಬ್ಬಪಟಿಹತಕಾಯಸ್ಸ ಕಾಯಪೀಳನಲಕ್ಖಣಾ ದುಕ್ಖಾ ವಾ ತಥಾ ಅವುತ್ತತ್ಥಸ್ಸ ವಿಕಪ್ಪನತ್ಥೇನ ವಾಸದ್ದೇನ ಗಹಿತಾ ದೋಮನಸ್ಸೂಪಾಯಾಸಾದಯೋ ವಾ ನಿಸ್ಸಯಭೇದೇನ ಚ ಅನೇಕರೂಪಾ ನಾನಾವಿಧಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ತಲೋಕೇ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಉಪಲಬ್ಭನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಪಿ ಏತೇ ಪಿಯಂ ಪಿಯಜಾತಿಕಂ ಸತ್ತಂ ಸಙ್ಖಾರಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆಗಮ್ಮ ಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ಪಭವನ್ತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತನ್ತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಯಥಾವುತ್ತೇ ಪಿಯವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಪಿಯೇ ಅಸನ್ತೇ ಪಿಯಭಾವಕರೇ ಛನ್ದರಾಗೇ ಪಹೀನೇ ನ ಕದಾಚಿಪಿ ಏತೇ ಭವನ್ತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಪಿಯತೋ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ…ಪೇ॰… ಪೇಮತೋ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ’’ತಿ ಚ ಆದಿ (ಧ॰ ಪ॰ ೨೧೨-೨೧೩)। ತಥಾ ‘‘ಪಿಯಪ್ಪಭೂತಾ ಕಲಹಾ ವಿವಾದಾ, ಪರಿದೇವಸೋಕಾ ಸಹಮಚ್ಛರೇಹೀ’’ತಿ ಚ ಆದಿ (ಸು॰ ನಿ॰ ೮೬೯)। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಪರಿದೇವಿತಾ ವಾ ದುಕ್ಖಾ ವಾ’’ತಿ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವುತ್ತಂ, ‘‘ಪರಿದೇವಿತಾನಿ ವಾ ದುಕ್ಖಾನಿ ವಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವಿಭತ್ತಿಲೋಪೋ ವಾ ಕತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Tassattho – ñātibhogarogasīladiṭṭhibyasanehi phuṭṭhassa anto nijjhāyantassa bālassa cittasantāpalakkhaṇā ye keci mudumajjhādibhedena yādisā tādisā sokā vā tehiyeva phuṭṭhassa sokuddehakasamuṭṭhāpitavacīvippalāpalakkhaṇā paridevitā vā aniṭṭhaphoṭṭhabbapaṭihatakāyassa kāyapīḷanalakkhaṇā dukkhā vā tathā avuttatthassa vikappanatthena vāsaddena gahitā domanassūpāyāsādayo vā nissayabhedena ca anekarūpā nānāvidhā imasmiṃ sattaloke dissanti upalabbhanti, sabbepi ete piyaṃ piyajātikaṃ sattaṃ saṅkhārañca paṭicca nissāya āgamma paccayaṃ katvā pabhavanti nibbattanti. Tasmiṃ pana yathāvutte piyavatthumhi piye asante piyabhāvakare chandarāge pahīne na kadācipi ete bhavanti. Vuttañhetaṃ – ‘‘piyato jāyatī soko…pe… pemato jāyatī soko’’ti ca ādi (dha. pa. 212-213). Tathā ‘‘piyappabhūtā kalahā vivādā, paridevasokā sahamaccharehī’’ti ca ādi (su. ni. 869). Ettha ca ‘‘paridevitā vā dukkhā vā’’ti liṅgavipallāsena vuttaṃ, ‘‘paridevitāni vā dukkhāni vā’’ti vattabbe vibhattilopo vā katoti veditabbo.
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ತೇ ಸುಖಿನೋ ವೀತಸೋಕಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಪಿಯಪ್ಪಭೂತಾ ಸೋಕಾದಯೋ ಯೇಸಂ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಏವ ಸುಖಿನೋ ವೀತಸೋಕಾ ನಾಮ। ಕೇ ಪನ ತೇ? ಯೇಸಂ ಪಿಯಂ ನತ್ಥಿ ಕುಹಿಞ್ಚಿ ಲೋಕೇ ಯೇಸಂ ಅರಿಯಾನಂ ಸಬ್ಬಸೋ ವೀತರಾಗತ್ತಾ ಕತ್ಥಚಿಪಿ ಸತ್ತಲೋಕೇ ಸಙ್ಖಾರಲೋಕೇ ಚ ಪಿಯಂ ಪಿಯಭಾವೋ ‘‘ಪುತ್ತೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭಾತಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭಗಿನೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭರಿಯಾ’’ತಿ ವಾ ಪಿಯಂ ಪಿಯಾಯನಂ ಪಿಯಭಾವೋ ನತ್ಥಿ, ಸಙ್ಖಾರಲೋಕೇಪಿ ‘‘ಏತಂ ಮಮ ಸನ್ತಕಂ, ಇಮಿನಾಹಂ ಇಮಂ ನಾಮ ಸುಖಂ ಲಭಾಮಿ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಿಯಂ ಪಿಯಾಯನಂ ಪಿಯಭಾವೋ ನತ್ಥಿ। ತಸ್ಮಾ ಅಸೋಕಂ ವಿರಜಂ ಪತ್ಥಯಾನೋ, ಪಿಯಂ ನ ಕಯಿರಾಥ ಕುಹಿಞ್ಚಿ ಲೋಕೇತಿ ಯಸ್ಮಾ ಚ ಸುಖಿನೋ ನಾಮ ವೀತಸೋಕಾ, ವೀತಸೋಕತ್ತಾವ ಕತ್ಥಚಿಪಿ ವಿಸಯೇ ಪಿಯಭಾವೋ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಅತ್ತನೋ ಯಥಾವುತ್ತಸೋಕಾಭಾವೇನ ಚ ಅಸೋಕಂ ಅಸೋಕಭಾವಂ ರಾಗರಜಾದಿವಿಗಮನೇನ ವಿರಜಂ ವಿರಜಭಾವಂ ಅರಹತ್ತಂ, ಸೋಕಸ್ಸ ರಾಗರಜಾದೀನಞ್ಚ ಅಭಾವಹೇತುಭಾವತೋ ವಾ ‘‘ಅಸೋಕಂ ವಿರಜ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತ್ಥಯಾನೋ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾಕುಸಲಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ವಸೇನ ಛನ್ದಜಾತೋ ಕತ್ಥಚಿ ಲೋಕೇ ರೂಪಾದಿಧಮ್ಮೇ ಅನ್ತಮಸೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಧಮ್ಮೇಪಿ ಪಿಯಂ ಪಿಯಭಾವಂ ವಿಯಾಯನಂ ನ ಕಯಿರಾಥ ನ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ಧಮ್ಮಾಪಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಪಗೇವ ಅಧಮ್ಮಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೪೦)।
Tasmā hi te sukhino vītasokāti yasmā piyappabhūtā sokādayo yesaṃ natthi, tasmā te eva sukhino vītasokā nāma. Ke pana te? Yesaṃ piyaṃ natthi kuhiñci loke yesaṃ ariyānaṃ sabbaso vītarāgattā katthacipi sattaloke saṅkhāraloke ca piyaṃ piyabhāvo ‘‘putto’’ti vā ‘‘bhātā’’ti vā ‘‘bhaginī’’ti vā ‘‘bhariyā’’ti vā piyaṃ piyāyanaṃ piyabhāvo natthi, saṅkhāralokepi ‘‘etaṃ mama santakaṃ, imināhaṃ imaṃ nāma sukhaṃ labhāmi labhissāmī’’ti piyaṃ piyāyanaṃ piyabhāvo natthi. Tasmā asokaṃ virajaṃ patthayāno, piyaṃ na kayirātha kuhiñci loketi yasmā ca sukhino nāma vītasokā, vītasokattāva katthacipi visaye piyabhāvo natthi, tasmā attano yathāvuttasokābhāvena ca asokaṃ asokabhāvaṃ rāgarajādivigamanena virajaṃ virajabhāvaṃ arahattaṃ, sokassa rāgarajādīnañca abhāvahetubhāvato vā ‘‘asokaṃ viraja’’nti laddhanāmaṃ nibbānaṃ patthayāno kattukamyatākusalacchandassa vasena chandajāto katthaci loke rūpādidhamme antamaso samathavipassanādhammepi piyaṃ piyabhāvaṃ viyāyanaṃ na kayirātha na uppādeyya. Vuttañhetaṃ – ‘‘dhammāpi vo, bhikkhave, pahātabbā, pageva adhammā’’ti (ma. ni. 1.240).
ಅಟ್ಠಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೮. ವಿಸಾಖಾಸುತ್ತಂ • 8. Visākhāsuttaṃ
