Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൬൯] ൯. വിസവന്തജാതകവണ്ണനാ

    [69] 9. Visavantajātakavaṇṇanā

    ധിരത്ഥു തം വിസം വന്തന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ധമ്മസേനാപതിം ആരബ്ഭ കഥേസി. ഥേരസ്സ കിര പിട്ഠഖജ്ജകഖാദനകാലേ മനുസ്സാ സങ്ഘസ്സ ബഹും പിട്ഠഖാദനീയം ഗഹേത്വാ വിഹാരം അഗമംസു, ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ഗഹിതാവസേസം ബഹു അതിരിത്തം അഹോസി. മനുസ്സാ ‘‘ഭന്തേ, അന്തോഗാമഗതാനമ്പി ഗണ്ഹഥാ’’തി ആഹംസു. തസ്മിം ഖണേ ഥേരസ്സ സദ്ധിവിഹാരികോ ദഹരോ അന്തോഗാമേ ഹോതി, തസ്സ കോട്ഠാസം ഗഹേത്വാ തസ്മിം അനാഗച്ഛന്തേ ‘‘അതിദിവാ ഹോതീ’’തി ഥേരസ്സ അദംസു. ഥേരേന തസ്മിം പരിഭുത്തേ ദഹരോ അഗമാസി. അഥ നം ഥേരോ ‘‘മയം, ആവുസോ, തുയ്ഹം ഠപിതഖാദനീയം പരിഭുഞ്ജിമ്ഹാ’’തി ആഹ. സോ ‘‘മധുരം നാമ, ഭന്തേ, കസ്സ അപ്പിയ’’ന്തി ആഹ. മഹാഥേരസ്സ സംവേഗോ ഉപ്പജ്ജി. സോ ഇതോ പട്ഠായ ‘‘പിട്ഠഖാദനീയം ന ഖാദിസ്സാമീ’’തി അധിട്ഠാസി. തതോ പട്ഠായ കിര സാരിപുത്തത്ഥേരേന പിട്ഠഖാദനീയം നാമ ന ഖാദിതപുബ്ബം. തസ്സ പിട്ഠഖാദനീയം അഖാദനഭാവോ ഭിക്ഖുസങ്ഘേ പാകടോ ജാതോ. ഭിക്ഖൂ തം കഥം കഥേന്താ ധമ്മസഭായം നിസീദിംസു. അഥ സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ഭിക്ഖവേ, സാരിപുത്തോ ഏകവാരം ജഹിതകം ജീവിതം പരിച്ചജന്തോപി പുന ന ഗണ്ഹാതിയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Dhiratthu taṃ visaṃ vantanti idaṃ satthā jetavane viharanto dhammasenāpatiṃ ārabbha kathesi. Therassa kira piṭṭhakhajjakakhādanakāle manussā saṅghassa bahuṃ piṭṭhakhādanīyaṃ gahetvā vihāraṃ agamaṃsu, bhikkhusaṅghassa gahitāvasesaṃ bahu atirittaṃ ahosi. Manussā ‘‘bhante, antogāmagatānampi gaṇhathā’’ti āhaṃsu. Tasmiṃ khaṇe therassa saddhivihāriko daharo antogāme hoti, tassa koṭṭhāsaṃ gahetvā tasmiṃ anāgacchante ‘‘atidivā hotī’’ti therassa adaṃsu. Therena tasmiṃ paribhutte daharo agamāsi. Atha naṃ thero ‘‘mayaṃ, āvuso, tuyhaṃ ṭhapitakhādanīyaṃ paribhuñjimhā’’ti āha. So ‘‘madhuraṃ nāma, bhante, kassa appiya’’nti āha. Mahātherassa saṃvego uppajji. So ito paṭṭhāya ‘‘piṭṭhakhādanīyaṃ na khādissāmī’’ti adhiṭṭhāsi. Tato paṭṭhāya kira sāriputtattherena piṭṭhakhādanīyaṃ nāma na khāditapubbaṃ. Tassa piṭṭhakhādanīyaṃ akhādanabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto. Bhikkhū taṃ kathaṃ kathentā dhammasabhāyaṃ nisīdiṃsu. Atha satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘bhikkhave, sāriputto ekavāraṃ jahitakaṃ jīvitaṃ pariccajantopi puna na gaṇhātiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ വിസവേജ്ജകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വേജ്ജകമ്മേന ജീവികം കപ്പേസി. അഥേകം ജനപദമനുസ്സം സപ്പോ ഡംസി, തസ്സ ഞാതകാ പമാദം അകത്വാ ഖിപ്പം വേജ്ജം ആനയിംസു . വേജ്ജോ ആഹ ‘‘കിം താവ ഓസധേന, പരിഭാവേത്വാ വിസം ഹരാമി, ദട്ഠസപ്പം ആവാഹേത്വാ ദട്ഠട്ഠാനതോ തേനേവ വിസം ആകഡ്ഢാപേമീ’’തി. ‘‘സപ്പം ആവാഹേത്വാ വിസം ആകഡ്ഢാപേഹീ’’തി. സോ സപ്പം ആവാഹേത്വാ ‘‘തയാ അയം ദട്ഠോ’’തി ആഹ. ‘‘ആമ, മയാ’’തി . ‘‘തയാ ദട്ഠട്ഠാനതോ ത്വഞ്ഞേവ മുഖേന വിസം ആകഡ്ഢാഹീ’’തി. ‘‘മയാ ഏകവാരം ജഹിതകം പുന ന ഗഹിതപുബ്ബം, നാഹം മയാ ജഹിതവിസം ആകഡ്ഢിസ്സാമീ’’തി. സോ ദാരൂനി ആഹരാപേത്വാ അഗ്ഗിം കത്വാ ആഹ ‘‘സചേ അത്തനോ വിസം നാകഡ്ഢസി, ഇമം അഗ്ഗിം പവിസാ’’തി. സപ്പോ ‘‘അപി അഗ്ഗിം പവിസിസ്സാമി, നേവത്തനാ ഏകവാരം ജഹിതവിസം പച്ചാഹരിസ്സാമീ’’തി വത്വാ ഇമം ഗാഥമാഹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto visavejjakule nibbattitvā vejjakammena jīvikaṃ kappesi. Athekaṃ janapadamanussaṃ sappo ḍaṃsi, tassa ñātakā pamādaṃ akatvā khippaṃ vejjaṃ ānayiṃsu . Vejjo āha ‘‘kiṃ tāva osadhena, paribhāvetvā visaṃ harāmi, daṭṭhasappaṃ āvāhetvā daṭṭhaṭṭhānato teneva visaṃ ākaḍḍhāpemī’’ti. ‘‘Sappaṃ āvāhetvā visaṃ ākaḍḍhāpehī’’ti. So sappaṃ āvāhetvā ‘‘tayā ayaṃ daṭṭho’’ti āha. ‘‘Āma, mayā’’ti . ‘‘Tayā daṭṭhaṭṭhānato tvaññeva mukhena visaṃ ākaḍḍhāhī’’ti. ‘‘Mayā ekavāraṃ jahitakaṃ puna na gahitapubbaṃ, nāhaṃ mayā jahitavisaṃ ākaḍḍhissāmī’’ti. So dārūni āharāpetvā aggiṃ katvā āha ‘‘sace attano visaṃ nākaḍḍhasi, imaṃ aggiṃ pavisā’’ti. Sappo ‘‘api aggiṃ pavisissāmi, nevattanā ekavāraṃ jahitavisaṃ paccāharissāmī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ൬൯.

    69.

    ‘‘ധിരത്ഥു തം വിസം വന്തം, യമഹം ജീവിതകാരണാ;

    ‘‘Dhiratthu taṃ visaṃ vantaṃ, yamahaṃ jīvitakāraṇā;

    വന്തം പച്ചാഹരിസ്സാമി, മതം മേ ജീവിതാ വര’’ന്തി.

    Vantaṃ paccāharissāmi, mataṃ me jīvitā vara’’nti.

    തത്ഥ ധിരത്ഥൂതി ഗരഹത്ഥേ നിപാതോ. തം വിസന്തി യമഹം ജീവിതകാരണാ വന്തം വിസം പച്ചാഹരിസ്സാമി, തം വന്തം വിസം ധിരത്ഥു. മതം മേ ജീവിതാ വരന്തി തസ്സ വിസസ്സ അപച്ചാഹരണകാരണാ യം അഗ്ഗിം പവിസിത്വാ മരണം, തം മമ ജീവിതതോ വരന്തി അത്ഥോ.

    Tattha dhiratthūti garahatthe nipāto. Taṃ visanti yamahaṃ jīvitakāraṇā vantaṃ visaṃ paccāharissāmi, taṃ vantaṃ visaṃ dhiratthu. Mataṃ me jīvitā varanti tassa visassa apaccāharaṇakāraṇā yaṃ aggiṃ pavisitvā maraṇaṃ, taṃ mama jīvitato varanti attho.

    ഏവഞ്ച പന വത്വാ അഗ്ഗിം പവിസിതും പായാസി. അഥ നം വേജ്ജോ നിവാരേത്വാ തം പുരിസം ഓസധേഹി ച മന്തേഹി ച നിബ്ബിസം അരോഗം കത്വാ സപ്പസ്സ സീലാനി ദത്വാ ‘‘ഇതോ പട്ഠായ മാ കഞ്ചി വിഹേഠേസീ’’തി വത്വാ വിസ്സജ്ജേസി.

    Evañca pana vatvā aggiṃ pavisituṃ pāyāsi. Atha naṃ vejjo nivāretvā taṃ purisaṃ osadhehi ca mantehi ca nibbisaṃ arogaṃ katvā sappassa sīlāni datvā ‘‘ito paṭṭhāya mā kañci viheṭhesī’’ti vatvā vissajjesi.

    സത്ഥാപി ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, സാരിപുത്തോ ഏകവാരം ജഹിതകം ജീവിതമ്പി പരിച്ചജന്തോ പുന ഗണ്ഹാതീ’’തി ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ അനുസന്ധിം ഘടേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി ‘‘തദാ സപ്പോ സാരിപുത്തോ അഹോസി, വേജ്ജോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthāpi ‘‘na, bhikkhave, sāriputto ekavāraṃ jahitakaṃ jīvitampi pariccajanto puna gaṇhātī’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi ‘‘tadā sappo sāriputto ahosi, vejjo pana ahameva ahosi’’nti.

    വിസവന്തജാതകവണ്ണനാ നവമാ.

    Visavantajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൬൯. വിസവന്തജാതകം • 69. Visavantajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact