| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationมชฺฌิม นิกาย ๒๐
The Middle-Length Suttas Collection 20
วิตกฺกสณฺฐานสุตฺต
How to Stop Thinking
เอวํ เม สุตํ—เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “ภิกฺขโว”ติฯ
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ภทนฺเต”ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“อธิจิตฺตมนุยุตฺเตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ปญฺจ นิมิตฺตานิ กาเลน กาลํ มนสิ กาตพฺพานิฯ กตมานิ ปญฺจ?
“Bhikkhus, a bhikkhu committed to the higher mind should focus on five foundations of meditation from time to time. What five?
อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ยํ นิมิตฺตํ อาคมฺม ยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต อุปฺปชฺชนฺติ ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิ กาตพฺพํ กุสลูปสํหิตํฯ ตสฺส ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต กุสลูปสํหิตํ เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ทกฺโข ปลคณฺโฑ วา ปลคณฺฑนฺเตวาสี วา สุขุมาย อาณิยา โอฬาริกํ อาณึ อภินิหเนยฺย อภินีหเรยฺย อภินิวตฺเตยฺย; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ยํ นิมิตฺตํ อาคมฺม ยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต อุปฺปชฺชนฺติ ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิ กาตพฺพํ กุสลูปสํหิตํฯ ตสฺส ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต กุสลูปสํหิตํ เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ
Take a bhikkhu who is focusing on some foundation of meditation that gives rise to bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion. That bhikkhu should focus on some other foundation of meditation connected with the skillful. As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. It’s like a deft carpenter or their apprentice who’d knock out or extract a large peg with a finer peg. In the same way, a bhikkhu … should focus on some other foundation of meditation connected with the skillful …
ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต กุสลูปสํหิตํ อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา เตสํ วิตกฺกานํ อาทีนโว อุปปริกฺขิตพฺโพ: ‘อิติปิเม วิตกฺกา อกุสลา, อิติปิเม วิตกฺกา สาวชฺชา, อิติปิเม วิตกฺกา ทุกฺขวิปากา'ติฯ ตสฺส เตสํ วิตกฺกานํ อาทีนวํ อุปปริกฺขโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, อิตฺถี วา ปุริโส วา ทหโร ยุวา มณฺฑนกชาติโก อหิกุณเปน วา กุกฺกุรกุณเปน วา มนุสฺสกุณเปน วา กณฺเฐ อาสตฺเตน อฏฺฏิเยยฺย หราเยยฺย ชิคุจฺเฉยฺย; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ตสฺส เจ ภิกฺขุโน ตมฺหาปิ นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต กุสลูปสํหิตํ อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา เตสํ วิตกฺกานํ อาทีนโว อุปปริกฺขิตพฺโพ: ‘อิติปิเม วิตกฺกา อกุสลา, อิติปิเม วิตกฺกา สาวชฺชา, อิติปิเม วิตกฺกา ทุกฺขวิปากา'ติฯ ตสฺส เตสํ วิตกฺกานํ อาทีนวํ อุปปริกฺขโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ
Now, suppose that bhikkhu is focusing on some other foundation of meditation connected with the skillful, but bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion keep coming up. They should examine the drawbacks of those thoughts: ‘So these thoughts are unskillful, they’re blameworthy, and they result in suffering.’ As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. Suppose there was a woman or man who was young, youthful, and fond of adornments. If the carcass of a snake or a dog or a human were hung around their neck, they’d be horrified, repelled, and disgusted. In the same way, a bhikkhu … should examine the drawbacks of those thoughts …
ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อาทีนวํ อุปปริกฺขโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา เตสํ วิตกฺกานํ อสติอมนสิกาโร อาปชฺชิตพฺโพฯ ตสฺส เตสํ วิตกฺกานํ อสติอมนสิการํ อาปชฺชโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, จกฺขุมา ปุริโส อาปาถคตานํ รูปานํ อทสฺสนกาโม อสฺส; โส นิมีเลยฺย วา อญฺเญน วา อปโลเกยฺย; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ตสฺส เจ ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อาทีนวํ อุปปริกฺขโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ
Now, suppose that bhikkhu is examining the drawbacks of those thoughts, but bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion keep coming up. They should try to ignore and forget about them. As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. Suppose there was a person with clear eyes, and some undesirable sights came into their range of vision. They’d just close their eyes or look away. In the same way, a bhikkhu … those bad thoughts are given up and come to an end …
ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อสติอมนสิการํ อาปชฺชโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา เตสํ วิตกฺกานํ วิตกฺกสงฺขารสณฺฐานํ มนสิกาตพฺพํฯ ตสฺส เตสํ วิตกฺกานํ วิตกฺกสงฺขารสณฺฐานํ มนสิกโรโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ปุริโส สีฆํ คจฺเฉยฺยฯ ตสฺส เอวมสฺส: ‘กึ นุ โข อหํ สีฆํ คจฺฉามิ? ยนฺนูนาหํ สณิกํ คจฺเฉยฺยนฺ'ติฯ โส สณิกํ คจฺเฉยฺยฯ ตสฺส เอวมสฺส: ‘กึ นุ โข อหํ สณิกํ คจฺฉามิ? ยนฺนูนาหํ ติฏฺเฐยฺยนฺ'ติฯ โส ติฏฺเฐยฺยฯ ตสฺส เอวมสฺส: ‘กึ นุ โข อหํ ฐิโต? ยนฺนูนาหํ นิสีเทยฺยนฺ'ติฯ โส นิสีเทยฺยฯ ตสฺส เอวมสฺส: ‘กึ นุ โข อหํ นิสินฺโน? ยนฺนูนาหํ นิปชฺเชยฺยนฺ'ติฯ โส นิปชฺเชยฺยฯ เอวญฺหิ โส, ภิกฺขเว, ปุริโส โอฬาริกํ โอฬาริกํ อิริยาปถํ อภินิวชฺเชตฺวา สุขุมํ สุขุมํ อิริยาปถํ กปฺเปยฺยฯ
Now, suppose that bhikkhu is ignoring and forgetting about those thoughts, but bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion keep coming up. They should focus on stopping the formation of thoughts. As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. Suppose there was a person walking quickly. They’d think: ‘Why am I walking so quickly? Why don’t I slow down?’ So they’d slow down. They’d think: ‘Why am I walking slowly? Why don’t I stand still?’ So they’d stand still. They’d think: ‘Why am I standing still? Why don’t I sit down?’ So they’d sit down. They’d think: ‘Why am I sitting? Why don’t I lie down?’ So they’d lie down. And so that person would reject successively coarser postures and adopt more subtle ones.
เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ตสฺส เจ ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อสติอมนสิการํ อาปชฺชโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ
In the same way, a bhikkhu … those thoughts are given up and come to an end …
ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ วิตกฺกสงฺขารสณฺฐานํ มนสิกโรโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิฯ เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ทนฺเตภิทนฺตมาธาย ชิวฺหาย ตาลุํ อาหจฺจ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหิตพฺพํ อภินิปฺปีเฬตพฺพํ อภิสนฺตาเปตพฺพํฯ ตสฺส ทนฺเตภิทนฺตมาธาย ชิวฺหาย ตาลุํ อาหจฺจ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหโต อภินิปฺปีฬยโต อภิสนฺตาปยโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, พลวา ปุริโส ทุพฺพลตรํ ปุริสํ สีเส วา คเล วา ขนฺเธ วา คเหตฺวา อภินิคฺคเณฺหยฺย อภินิปฺปีเฬยฺย อภิสนฺตาเปยฺย; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ตสฺส เจ ภิกฺขุโน เตสมฺปิ วิตกฺกานํ วิตกฺกสงฺขารสณฺฐานํ มนสิกโรโต อุปฺปชฺชนฺเตว ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิฯ เตน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ทนฺเตภิทนฺตมาธาย ชิวฺหาย ตาลุํ อาหจฺจ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหิตพฺพํ อภินิปฺปีเฬตพฺพํ อภิสนฺตาเปตพฺพํฯ ตสฺส ทนฺเตภิทนฺตมาธาย ชิวฺหาย ตาลุํ อาหจฺจ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหโต อภินิปฺปีฬยโต อภิสนฺตาปยโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ
Now, suppose that bhikkhu is focusing on stopping the formation of thoughts, but bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion keep coming up. With teeth clenched and tongue pressed against the roof of the mouth, they should squeeze, squash, and torture mind with mind. As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. It’s like a strong man who grabs a weaker man by the head or throat or shoulder and squeezes, squashes, and tortures them. In the same way, a bhikkhu … with teeth clenched and tongue pressed against the roof of the mouth, should squeeze, squash, and torture mind with mind. As they do so, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi.
ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ยํ นิมิตฺตํ อาคมฺม ยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต อุปฺปชฺชนฺติ ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ, ตสฺส ตมฺหา นิมิตฺตา อญฺญํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต กุสลูปสํหิตํ เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อาทีนวํ อุปปริกฺขโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เตสมฺปิ วิตกฺกานํ อสติอมนสิการํ อาปชฺชโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ เตสมฺปิ วิตกฺกานํ วิตกฺกสงฺขารสณฺฐานํ มนสิกโรโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ ทนฺเตภิทนฺตมาธาย ชิวฺหาย ตาลุํ อาหจฺจ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหโต อภินิปฺปีฬยโต อภิสนฺตาปยโต เย ปาปกา อกุสลา วิตกฺกา ฉนฺทูปสํหิตาปิ โทสูปสํหิตาปิ โมหูปสํหิตาปิ เต ปหียนฺติ เต อพฺภตฺถํ คจฺฉนฺติฯ เตสํ ปหานา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วสี วิตกฺกปริยายปเถสุฯ ยํ วิตกฺกํ อากงฺขิสฺสติ ตํ วิตกฺกํ วิตกฺเกสฺสติ, ยํ วิตกฺกํ นากงฺขิสฺสติ น ตํ วิตกฺกํ วิตกฺเกสฺสติฯ อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ, วิวตฺตยิ สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา”ติฯ
Now, take the bhikkhu who is focusing on some foundation of meditation that gives rise to bad, unskillful thoughts connected with desire, hate, and delusion. They focus on some other foundation of meditation connected with the skillful … They examine the drawbacks of those thoughts … They try to ignore and forget about those thoughts … They focus on stopping the formation of thoughts … With teeth clenched and tongue pressed against the roof of the mouth, they squeeze, squash, and torture mind with mind. When they succeed in each of these things, those bad thoughts are given up and come to an end. Their mind becomes stilled internally; it settles, unifies, and becomes immersed in samādhi. This is called a bhikkhu who is a master of the ways of thought. They’ll think what they want to think, and they won’t think what they don’t want to think. They’ve cut off craving, untied the fetters, and by rightly comprehending conceit have made an end of suffering.”
อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
วิตกฺกสณฺฐานสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ทสมํฯ
สีหนาทวคฺโค นิฏฺฐิโต ทุติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ
จูฬสีหนาทโลมหํสวโร, มหาจูฬทุกฺขกฺขนฺธอนุมานิกสุตฺตํ; ขิลปตฺถมธุปิณฺฑิกทฺวิธาวิตกฺก, ปญฺจนิมิตฺตกถา ปุน วคฺโคฯ
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
